Verzekeraars en banken haalden de afgelopen tijd zo snel mogelijk hun geld weg uit Griekenland. Juist doordat dit soort instituten zo risico-avers geworden zijn, zijn de problemen van de Grieken en de andere PIGS-landen gegroeid.
Door er niet te beleggen worden de problemen alleen maar erger en erger. Er is een kip-ei-situatie ontstaan met betrekking tot risicobeleving. De topman van Aegon verklaarde bijvoorbeeld de afgelopen week nog op BNR dat ze slecht 5 miljoen in Griekse obligaties hebben.
Op een totale assets under management van bijna 50 miljard euro betekent het dus dat ze waarschijnlijk meer exposure hebben uitstaan bij Value 8, dat doodgewoon een voetbalclub koopt, dan op de Griekse staat waar we allemaal belang bij hebben.
Vertrouwenscrisis
Als we morgen allemaal ons geld weghalen bij een willekeurige bank of verzekeraar en alle pensioenfondsen hun belangen afbouwen in deze bank of verzekeraar dan is de betreffende bank of verzekeraar met 100% zekerheid failliet. Zelfs als we dezelfde truc uithalen met de Nederlandse staat, zijn zij ook failliet.
Tegen een vertrouwenscrisis en een bankrun is niets bestand. Toch staan we raar te kijken en te klagen dat de Grieken het niet redden terwijl we daar hetzelfde doen. Dus als we echt in één Europese gemeenschap geloven en echt solidair zijn met de andere Europese landen, dan zouden we alle staten op dezelfde rentetarieven laten lenen bij de Europse Centrale Bank (ECB).
De ECB leent dan op zijn beurt gewoon in de markt en iedereen staat garant voor iedereen. Het gevolg is dan direct dat er geen Spaans, noch Portugees of Grieks probleem is. Maar dan zouden we wel allemaal dezelfde rente betalen: Nederland en Duitsland iets meer en de Grieken fors minder.
Er is dan sprake van solidariteit in optima forma en dat is iets waar de SP en de PVDA toch voor moeten zijn. Maar vreemd genoeg zijn juist dit soort partijen tegen reddingsplannen.
De lagerentetruc hebben we ook uitgehaald bij de bankenwereld. Iedereen mocht zoveel geld voor extreem lage rentes meenemen en ging dat geld uitlenen of er andere dingen mee doen en dat werkte prima. De banken maken nu weer miljarden winst en konden vaak de extra geleende bedragen zo weer terug betalen.
Mijn oplossing
De andere oplossing is en dat past ook prima in de huidige totalitaire staatsgedachten waarbij de overheid alles bepaalt, is alle staatsbanken en verzekeraars die de afgelopen jaren hulp van de staat hebben gehad en nu weer mega-winsten maken en mega-bonussen uitkeren verplichten om een belang van bijvoorbeeld 5% in Griekse staatsleningen te nemen.
Dit geld is niet weg want ze stappen nu in tienjarige leningen op de helft van de prijs en de recente historie wijst uit dat zelfs leningen van Lehman Brothers nu nog steeds rond de 10% doen, maar zelfs al zou alles naar nul gaan en zouden ze nooit rente krijgen gedurende de periode zijn ze (wij) maximaal 5% kwijt. En hebben ze echt iets teruggedaan. Werkt het plan, dan hebben ze een leuk rendement en wat goeds gedaan.
Uit de grafiek blijkt dat naast het feit dat een Griekse Staatslening maar 53% doet dat de lening heel illiquide geworden zijn. Door de lage liquiditeit durven zelfs zeer speculatieve beleggers niet in deze leningen te stappen.
Een derde oplossing is dat de ECB gewoon alle leningen opkoopt zoals de Federal Reserve dat in de Verenigde Staten gedaan heeft, dus een Europese quantative easing (EQE) en als zij de bondyields weer naar meer normaal niveaus brengen en de omzetten laten stijgen zullen meer beleggers mee gaan doen en zal het probleem ook opgelost zijn.
Vreemde zaken
Ik zou zo nog meer oplossingen kunnen bedenken maar mogelijk is de boel al opgelost voordat ik mijn column plaats. Ik produceer de column namelijk op zondagmiddag. De weekgrafiek van de 4,5% Griekse staatslening die loopt tot 2014, die dan dus theoretisch op 100% (pari) afgelost zal worden, staat op het meest dramatische punt sinds jaren.
In 2010 was er even een prikker omlaag, maar nu staat de koers in deze obligatie lager dan toen. Toch staan onze aandelenindices niet lager dan deze niveaus... Ik vind het nogal vreemd.
Hoe slecht gaat het met de banken? Dat een bank als de Rabobank zich zo inzet om starters geen aflossingsvrije hypotheek te verkopen. Natuurlijk is dit in lijn met wat de Autoriteit Financiële Markten (AFM) steeds riep. Raar dat banken en de AFM voor u mogen bepalen wat voor een hypotheek u neemt.
Als u een aflossingsvrije hypotheek zou willen, dan zou dit niet verboden moeten worden. Oké banken en adviseurs kunnen belerend advies geven met de laatste inzichten meegenomen over de huizenprijs, maar als banken hierover onderling afspraken gaan maken, gaat dat mij als consument te ver.
Natuurlijk kan een bank individueel door prijsbeleid iemand sturen in de keuze van een bepaalde hypotheekvorm. Maar de banken zouden onderling toch niets mogen afspreken. Ook de AFM moet zich in mijn optiek beperken tot waarschuwingen over de voor- en nadelen van bepaalde hypotheekvormen.
Wat heeft de klant aan het verbieden? Niets, de klant kan alleen maar minder lenen en omdat men bij de aankoop van een huis niet naar de prijs van een huis kijkt maar of men de waarde van het huis kan betalen. Het totale schuldbedrag bij de bank doet er voor de meesten niet toe, omdat het toch allemaal monopoliegeld is.
Als men de woonlasten kan betalen is de prijs goed. Juist als de huizenmarkt al zo gevaarlijk ligt, moeten ze dit soort regels zeker niet doorvoeren. Het is namelijk niet gezegd dat bescherming echt in het voordeel van de consument is.
Ik heb bijvoorbeeld vrienden die juist omdat ze veel geld leenden nu zeer vermogend zijn. Dus als ze dit geld niet hadden mogen lenen hadden ze nu geen vermogen… Het is dus net beleggen in Griekse obligaties of een bank die in de problemen is, achteraf weet je of het een goede deal is voor de klant.
De beurzen
Gauw nog even naar de situatie op de beurzen.
- De AEX beweegt in een dalende trend en ik hou nog steeds rekening met het feit dat de koers eerst nog even onder de 315 duikt.
De Eurostoxx 50 ligt ook nog steeds als een krant, ik heb dan ook nog steeds turbo shorts onder mijn positie. Maar of dit een succes wordt weten we ook pas achteraf.
De Duitse DAX staat nog steeds negatief, ik zie een kleine hoofd-schouder in de kortetermijngrafiek. Theoretisch kan de koers dus naar de 6500 gaan.
De Franse CAC40-grafiek is uit zijn trend gevallen en het ziet er ook alles behalve positief uit.
Ook in de grafieken van de Amerikaanse indices zie ik negatieve patronen. Ik zie bijvoorbeeld een pullback in de Dow Jones. Als de koers niet snel boven de steunlijn komt, komt er technisch gezien zeer waarschijnlijk een versnelling omlaag. Nu hoeft dit ook geen crash of ander groot drama te zijn maar een daling van 10% zou best even lekker zijn om iedereen weer het gevoel te geven dat aandelen goedkoop zijn. Of worden de echte perma-beren verder op het verkeerde been gezet, als de koers weer "met de hand van god" omhoog gezet te worden.
Een laatste grafiek waar ik de aandacht op wil vestigen is die van China. De vraag is niet of die lager gaat, maar hoeveel laat de overheid de markt corrigeren?
