Computers zijn in staat om zelf te leren van de data die ze krijgen voorgespiegeld. Ze kunnen daarom ook worden ingezet voor economische voorspellingen, bijvoorbeeld om antwoord te geven op de vraag: hoe groot is de kans dat de VS binnen twee maanden in een recessie terecht komt?
Hoewel het r-woord nauwelijks meer klinkt en ook steeds minder wordt gesproken over een zachte landing, valt natuurlijk nooit helemaal uit te sluiten dat de Amerikaanse economie een stapje terug moet doen. Zeker nu Europa nog altijd kwakkelt en China ook de nodige tegenwind ervaart.
FactSet was benieuwd of een machine-learning programma inzicht zou kunnen geven in de kans op een recessie in de komende twee maanden. Machine learning is een vorm van kunstmatige intelligentie waarbij een computer zelf leert van de data die het krijgt voorgeschoteld. De computer wordt hier dus niet expliciet voor geprogrammeerd. Dit kan tot verrassende inzichten komen, omdat een computer soms verbanden legt waar je als econoom zelf niet zomaar op zou komen.
Medewerkers van FactSet voerden een omvangrijke set macro-economische cijfers uit de periode 1999 tot 2024 in, waaronder banengroei, het consumentenvertrouwen, woningverkopen, afgegeven bouwvergunningen, detailhandelsverkopen, autoverkopen, ondernemersvertrouwen, werkgelegenheid, bedrijfswinsten en de rentespread.
3 cijfers hebben grote voorspellende waarde
Vervolgens moest het programma in kaart brengen welke cijfers historisch gezien de belangrijkste indicatoren zijn voor een naderende recessie. Drie cijfers sprongen er echt uit:
- de Chicago Fed National Activity-index
- de Kansas City Financial Stress-index en
- het maandelijkse arbeidsmarktrapport
De twee eerstgenoemde cijfers krijgen vaak wat minder redactionele aandacht, maar zijn dus wel belangrijke graadmeters. De Chicago Fed National Activity-index geeft aan of sprake is van economische groeiversnelling of -vertraging, en of de inflatoire druk af- of juist toeneemt. Dit gebeurt aan de hand van 85 verschillende indicatoren
The Kansas City Financial Stress Index (KCFSI) is een graadmeter voor de financiële gezondheid van de Amerikaanse financiële markten. Dit gebeurt op basis van 11 verschillende variabelen. Is het cijfer positief, dan geeft dit weer dat er bovengemiddelde stress is. Een negatieve uitkomst duidt juist op minder stress, en dat is een goed teken.
Deze drie cijfers laten momenteel een gemengd beeld zien. Op het gebied van financiële stress zit het momenteel wel goed. Hier zien we geen grote onrust. De Chicago Fed-index daarentegen duidt op een groeivertraging.
De ogen van de financiële markten zijn deze week gericht op het arbeidsmarktrapport, dat voor vrijdag op de rol staat. De Amerikaanse arbeidsmarkt is ondanks de hoge rente nog altijd zeer robuust. In januari kwamen er 353.000 banen bij, 20.000 meer dan het al opwaarts herziene cijfer van december, en ook een stuk meer dan verwacht (180K). Zie hieronder de visuele weergave.
De verwachting is dat het cijfer van februari iets zwakker wordt: er wordt een toename met circa 200.000 banen voorzien. De werkloosheid is al maanden stabiel op 3,7%. De verwachting is dat dit hetzelfde blijft.
De kaarten liggen er goed voor
Op basis van zulke wisselende cijfers is het lastig om zelf te voorspellen welke kant het opgaat, maar het machine learningprogramma wijst wel in een duidelijke richting.
In de onderstaande grafiek staan de kansen op een recessie in de VS binnen twee maanden weergegeven. Zoals u kunt zien weet het programma op basis van de historische data het knappen van de internetbubbel en de kredietcrisis goed te voorspellen. De dip na de uitbraak van de coronapandemie is niet gedetecteerd, omdat er toen nog weinig indicaties waren wat er twee maanden later zou gebeuren.
Kijken we waar het lijntje zich nu bevindt, dan kunnen we concluderen dat de kaarten er best goed voor liggen. Helemaal windstil is het niet, maar een recessie ligt niet op de loer. Althans niet op korte termijn.
