berthus schreef op 20 juli 2011 16:32:
20/07/11, 07u16
Peter De Keyzer vindt dat men 67 jaar na het graven van de fundamenten bereid moet zijn om de allerlaatste sluitsteen van het Europese gebouw te plaatsen. De Keyzer is chief economist BNP Paribas Fortis.
Europa 21 juli 2011. Onthoud die datum. De kans is groot dat hij de geschiedenis ingaat als de echte D-day voor Europa. Vooralsnog staat die bekend als 6 juni 1944, de dag waarop de geallieerden met hun landing op de Normandische stranden het einde inluidden van het grootste militair conflict uit de geschiedenis. Het uitdrukkelijke verlangen om nooit meer een dergelijke oorlog op Europese bodem te moeten toestaan, was de drijfveer achter de steeds diepere Europese integratie van de afgelopen decennia. Een integratie die er mee voor zorgde dat voormalige erfvijanden Frankrijk en Duitsland vandaag met eenzelfde munt betalen. Een munt waarover wordt gewaakt door een gemeenschappelijke centrale bank met een Franse voorzitter en een hoofdkwartier op Duitse bodem.
Mede om die verwezenlijkingen te vrijwaren beleeft Europa morgen zijn echte D-day. Dan wordt beslist of de sluitsteen van de Europese integratie definitief wordt geplaatst. De landingszones heten niet langer Utah, Omaha, Gold, Juno of Sword maar luisteren naar de namen Griekenland, Portugal, Ierland, Italië en Spanje. Na wat schermutselingen met de financiële markten het afgelopen anderhalf jaar werd Europa telkens in het defensief gedwongen. Noch een verdedigingsfonds van 750 miljard euro, noch de ene na de andere ronkende verklaring hebben veel indruk gemaakt. Na een aantal salvo's voor de boeg dreigt nu een frontale aanval op fort Italië en is de eindstrijd om de Europese droom aangebroken. De derde economie van de eurozone, de grootste obligatiemarkt van Europa en de derde obligatiemarkt wereldwijd is niet zomaar een fait-divers uit de periferie, dit treft het hart van Europa.
Ondanks de kritieke fase waarin we ons vandaag bevinden, lijkt Duitsland nog niet erg onder de indruk. Merkel blijft aansturen op een openlijk faillissement van Griekenland en het is duidelijk dat ze het land liever kwijt dan rijk zou zijn. De gevolgen hiervan zouden echter catastrofaal zijn. Na een Griekse exit of zelfs een faillissement is Europa alle geloofwaardigheid kwijt om te ontkennen dat hetzelfde niet zal gebeuren met Ierland, Portugal of Spanje.
Deze eurocrisis is dan ook al lang geen economische crisis meer. Met een Europese schuldgraad die vergelijkbaar is met die van de Verenigde Staten en nauwelijks de helft van die van Japan kun je zelfs niet spreken van een schuldencrisis. We kampen vandaag duidelijk met een bestuurscrisis. Voor wie de lasten en voor wie de lusten? Moeten de Grieken zelf saneren en herstructureren of moet de rest van Europa solidair zijn? Moet de Europese belastingbetaler een Griekse doorstart financieren of zijn het de banken en pensioenfondsen? Moet de ECB desnoods bijspringen of dient daarvoor precies het Europese reddingsfonds?
Afspraak met geschiedenis
Angela Merkel heeft morgen alvast een afspraak met de geschiedenis. Voor Helmut Kohl was het relatief makkelijk om de Duitse mark op te geven en de euro te aanvaarden. De facto werd de ene rekeneenheid vervangen door een andere. Akkoord, een rekeneenheid met een voor Duitsland grote symbolische en emotionele waarde. Maar niettemin was dat de makkelijkste stap. Wat vandaag gevraagd wordt, is dat Duitsland de facto een stuk van zijn budgettaire en politieke soevereiniteit opgeeft om die gemeenschappelijke munt overeind te houden en het Europese project te laten slagen.
Als Merkel het been stijf houdt en blijft aansturen op een puur nationale aanpak van de crisis, ziet de toekomst er somber uit. Er dreigt dan een economische, financiële en politieke balkanisering van Europa. Wanneer de gemeenschappelijke munt van meer dan 300 miljoen Europeanen ontwricht kan wordt door budgettaire problemen en wanbeheer in één lidstaat van nauwelijks 11 miljoen inwoners, hoe zou Europa dan nog enige rol van betekenis willen spelen in echte wereldproblemen? De ambitie van de euro als wereldwijde reservemunt mag dan ook definitief opgeborgen worden.
Als Frau Merkel er daarentegen in slaagt om haar binnenlandse politieke bezwaren opzij te zetten en resoluut te kiezen voor een integrale Europese aanpak, dan wordt voor Europa bijna alles mogelijk: gemeenschappelijke schulduitgifte, een pan-Europees bankentoezicht, meer structurele hervormingen, meer budgettaire discipline en een verdere Europese integratie. We staan dan ook voor een cruciale dag. Wie 67 jaar na het graven van de fundamenten bereid is om de allerlaatste sluitsteen van het Europese gebouw te plaatsen, bevestigt hiermee dat de constructie gemaakt is voor de eeuwigheid.