Afgelopen weekend waren we getuige van de opmerkelijkste zege van het Eurovisie Songfestival in jaren. Hoewel veel kijkers de winst van Tom Neuwirth, aka Conchita Wurst, hadden voorspeld, stond iedereen toch versteld. Blijkbaar had de massa dit toch niet helemaal verwacht gezien het opmerkelijke uiterlijk van de zanger(es).
In dat opzicht vormen de financiële markten dit jaar een vergelijkbaar patroon: terwijl iedereen enigszins had voorzien dat de aandelenmarkten niet meer zo hard zouden stijgen als in 2013, staat men er toch van te kijken dat de markten in 2014 niet meer vooruit te branden zijn.
Beleggers hadden zich onbewust toch weer ingesteld op een volgende zegereeks voor aandelen. Maar dit jaar gaan heel andere kandidaten met de winst aan de haal.
Zoals u kunt zien op de onderstaande prestatiegrafiek van 2014, lopen de rendementen voor dit jaar fors uit elkaar, waarbij enkele opmerkelijke winnaars en verliezers opduiken die voorheen nooit in de kijker stonden op de verwachtingslijstjes.
Klik op de grafiek voor een grote versie
Flinke stijgingen
De grootste winnaar van 2014 is koffie. De zachte grondstof kende een grote schok in het vraag-aanbodcomplex waardoor de prijs bijna 70% toenam. De koffieprijs stond in de voorbije jaren flink onder druk. En zoals dat dan wel meer gaat bij de grondstoffen: de beste remedie tegen lage prijzen zijn lage prijzen.
Maar koffie is niet de enige grondstof in de top 10: varkensvlees, maïs, tarwe, sinaasappelsap, palladium, sojabonen, goud, et cetera. U begrijpt het al, de beste activaklasse in 2014 waren overduidelijk de grondstoffen. Nochtans stond deze activaklasse op weinig favorietenlijstje voor dit jaar.
De stijgingen zijn overigens niet gering, met procentuele toenames van gemiddeld 15!
Risicoavers
Een andere opmerkelijke stijger is de dertigjarige staatsobligatie in de Verenigde Staten met 5,6%. Hiermee laat deze veilige haven de aandelenmarkten ver achter zich:
- De S&P 500 doet maar +2,5% in 2014.
- De Dow Jones en de Nasdaq worstelen met break-even.
- De smallcaps (Russell 2000) laten een verlies van 3% zien.
Nu is er nog geen man over boord, maar met de algemene perceptie over de stijging van de markten zet dit toch een domper op het hernieuwde optimisme. De tienjarige staatsobligatie is bovendien minder begeerd dan de dertigjarige (+1,5%), wat het risicoaverse sentiment in de markt onderstreept.
Aan de andere kant van het spectrum vinden we ook twee grondstoffen, namelijk hout (-6%) en koper (-7,3%), twee producten die uiterst gevoelig zijn voor de economische omgeving. Tevens krijgt de Nikkei 225 een flinke mokerslag van 13%, maar ook dit moeten we in perspectief bekijken, want de Japanse index was vorige jaar met afstand de beurswinnaar.
Moeilijke periode
Uit deze statistieken kunnen we enkele boodschappen opmaken. Op de eerste plaats is er de complete ommezwaai op de financiële markten, van een uitgesproken risk on-omgeving in 2013 naar een risk off-beweging in 2014.
Niet enkel omdat Amerikaanse staatsobligaties opnieuw in trek zijn, maar ook door de specifieke grondstoffen die gegeerd zijn dit jaar: het zijn met name de soft commodities en de edelmetalen die gevraagd worden. Het wijst erop dat de markt een moeilijke periode voorziet voor de economie, mogelijk een aanstaande recessie.
Dit gegeven wordt bovendien bevestigd door enkele economisch-gevoelige grondstoffen die zware opdoffers moesten incasseren. Alleen de aandelenmarkten liggen er richtingloos bij. Maar dat beeld laat niet het volledige plaatje zien.
Risico's nemen toe
Aandelen staan al ruim anderhalve maand onder constante druk. De technologiesector springt eruit met een jaarverlies voor de Nasdaq. De index had in het verleden steeds een voortrekkersrol, dus ook dit signaal is niet positief voor de nabije toekomst.
De markten geven wat mij betreft een duidelijk en helder signaal: de risico’s nemen toe. Dit maakt dat er een duidelijke rotatie aan de gang is van risicovollere activa naar de veilige havens, namelijk de overheidsobligaties van de hoogste kwaliteit en de inflatiegevoelige grondstoffen.
Of vrij vertaald: de markt verwacht dat de Fed zal blijven moeten stimuleren, terwijl de inflatiedruk zal toenemen. Een gevaarlijke situatie voor het monetaire beleid en een bedreiging voor het economische herstel.
Recessie
Het zou mij niet verbazen als de economie later dit jaar in een recessie sukkelt, met alle gevolgen van dien voor de waarderingen op de financiële markten.
Ik houd daarom vast aan mijn strategie voor 2014: koop wat grondstoffen, bij voorkeur goud en zilver, neem her en der winst op uw aandelenposities en reserveer een stevige cashbuffer voor de komende periode.