Vandaag zijn er Griekse verkiezingen. Ik neem aan dat u net als bij de vorige keer aan uw schermen gekluisterd zit voor de eerste polls, want de koersen... Niet dus. Het interesseert volgens mij bij wijze van spreken niemand meer wat daar gebeurt. Zo snel kan het gaan.
Vrijdag zat ik daar ook aan te denken. Wie had zo'n slechte beursdag verwacht na dat Fed-rentebesluit donderdag? Het was toch juist een heel duivisch bericht? En daar stegen de koersen toch al sinds de kredietcrisis op, op die pappen en nathouden centrale banken?
Oh ja, op korte termijn bewegen de beurzen zeker op politiek en monetair gedoe. Op lange termijn is het volgens mij niets anders dan hoe beleggers winsten waarderen, wat de beurzen drijft. Vorige week stipte ik dit al aan: beleggen voorbij de Fed en winsten S&P 500.
Hier hebt u de hele grafiek van de AEX prijsindex sinds de start in maart 1983. Vult u hier ale crises, oorlogen, natuurrampen, Griekenlanden en Fed's in die u maar verzinnen kan. Blijvende impact van alles? Nul. Klik voor joekelgroot.
Leg deze er maar overheen. Gisteren kwam Corné met deze grafiek op de proppen. Het is de beroemde (gemiddelde over laatste tien jaar) Cyclically Adjusted Price-to-Earnings ratio (CAPE) van professor en Nobelprijswinnaar Robert Shiller.
Wat mij betreft is het duidelijk. Van over- tot onderwaardering en de correcties daarop: wat beleggers voor de winsten betalen is uiteindelijk wat de beurs beweegt. Tik me op mijn vingers als u het er niet mee eens bent en denk er gerust anders over. Daarom hebben we markten.
Gebeurde vrijdag wat ik deze zomer al een beetje zat te mijmeren hier op IEX? Na ruim zes jaar krankzinnige bedragen in de markt te hebben gepompt, raakt het centrale bankeffect blijkbaar uitgewerkt. Gewenning. De koersen gaan juist de andere kant op dan u verwacht.
Of moet ik zeggen de goede kant? De winstverwachtingen lopen terug, aandelen zijn duur en de rentes neigen de laatse maanden per saldo hoger. Voeg daar bij dat de wereldeconomie stroef is en de inflatie eigenlijk nul is. Waarom dan nog massaal dure aandelen kopen?
U merkt het, ik kijk niet raar op als er een bearmarket komt. Dat is wat anders dan die voorspellen, dat doe ik zeker niet. En het is ook iets heel anders dan een krach! Misschien is een bearmarket wel zo gezond na al dat jarenlange gestijg. Even wat lucht en onzin eruit.
Slappe agenda
Over naar de agenda voor deze week. Behalve de eerste schattingen van inkoopmangersindices uit China (!!!), Duitsland, Frankrijk, EU en VS is er eigenlijk niets te doen. Het is nog zo'n week of drie tot het KW3-cijferseizoen, wellicht zijn er wel de eerste winstwaarschuwers.
Bij ons zijn Besi en Philips in feite al door. Who's next? Heel veel zijn het er wellicht niet, omdat de outlooks allemaal al zo voorzichtig waren, maar gezien alle commodity-, deflatoire, dure dollar- en opkomende marktenellende dit kwartaal volgen er vast meer in de wereld.
De agenda dus:
21 sep
00:00 Beurs van Japan dicht
08:00 Duitsland inflatie PPI aug (cons. -0,3%)
09:00 Sligro notering 0,40 euro ex-dividend
16:00 VS verkopen bestaande woningen aug (cons. 5,51M)
22 sep
00:00 Beurs van Japan dicht
15:00 FHFA huizenprijzenindex jul (cons. 5,6%)
17:30 Grontmij laatste dag openbaar bod
23 sep
03:45 China Caixin manufacturing PMI sep (cons. 47,5)
09:00 Franrkrijk flash manufacturing PMI sep (cons. 48,7)
09:00 Franrkrijk flash services PMI sep (cons. 51,5)
09:30 Duitsland flash manufacturing PMI sep (cons. 52,6)
09:30 Duitsland flash services PMI sep (cons. 54,5)
10:00 EU flash manufacturing PMI sep (cons. 52,1)
10:00 EU flash services PMI sep (cons. 54,3)
15:45 VS flash manufacturing PMI sep
16:30 VS weekrapport olievoorraden
24 sep
08:00 Duitsland GFK consumentenklimaat okt (cons. 9,8)
10:00 Duitsland Ifo Geschäftsklima sep (cons. 108,0)
14:30 VS orders duurzame goederen aug (cons. 0,4%)
14:30 VS Jobless Claims
16:00 VS verkopen nieuwe woningen aug (cons. 515K)
22:00 Nike KW3-cijfers
25 sep
01:30 Japan inflatie CPI aug (cons. -0,1%)
10:00 EU M3 geldhoeveelheid aug (cons. 5,3%)
14:30 VS BBP KW2 (cons. 3,7%)
15:45 VS Flash services PMI sep
16:00 VS consumentenvertrouwen Michigan sep
Kiek op de grafiek
Rol ik nog even snel semi-fundamenteel en half-technisch langs een paar basisgrafieken. De AEX kijkt niet zo vrolijk. Het is een mooie handelszone waarin de index zich sinds Black Monday vorige maand in bevindt, maar het zijn wel steeds lagere topjes en bodempies.
Dit is eigenlijk de reden van mijn verhaal vandaag. Volgens mij is het niet onlogisch dat door lagere winstverwachingen de koersen dalen. Wie denkt dat de centrale banken de koersen bepalen mag mij uitleggen waarom de index daalt ondanks die ECB on steroids.
Gek genoeg (?) geldt dat ook voor de volatilteit, hoewel die nog altijd hoog staat. Dat betekent niks anders dat er nog altijd stevige (intradag) koerschokken mogelijk zijn. Wees daarom voorzichtig met hoge hefbomen, als u die spelletjes speelt.
Wat grappig, onze tienjaarsrente beweegt al net zo! Vorige week (vrijdag) kelderende de rentes weer eens, na eigenlijk een maandje opvallend rustig te zijn geweest. De Fed blijft er bij dat ze de rente gaat verhogen, maar de ECB gaat waarschijnlijk juist verder verruimen.
Kortom, er staan voorlopig nog wel sein veilig op Europese obligaties en dat brengt lagere vergoeding met zich mee. Tip: als u er zelf in belegt, overweeg eens hoger renderende Spaanse en Italiaanse boven Nederlandse en Duitse: ook liquide en ook gegarandeerd.
OK, de Fed verhoogt nu nog niet, maar zegt het wel te gaan doen. Hoe kan het dan dat EUR/USD een opgaand trendje laat zien? De dollar zou toch juist moeten aantrekken? Wellicht al eerder ingeprijsd, of nogmaals: zijn het wel de centrale banken die markt bepalen?
Olie wappert maar wat in het rond, maar het blijft per saldo een neergaande trend, toch? U weet het, het meest extreme koersdoel voor het goedje is van Goldman Sachs: 20 dollar. Huiskamervraag: wat voor koers van Royal Dutch Shell hoort daarbij?
Goud deed wel wat u er van mocht verwachten: stijgen op een dalende dollar. Als iemand hier een mooi verhaal over kan vertellen, graag, want mij inspireert goud zelden.
Fijne zondag nog en succes deze week. Morgen ben ik er alleen voorbeurs, dan ga ik naar Groningen waar ik een soort van gastcollege geef over beleggen voor later voor een studiegroep op de Universiteit van Groningen. Leuk, zin in!