Ook gij, Lehman?

Alles wat ook maar riekt naar financiële waarden wordt dezer dagen pardoes bij het grofvuil gezet. Na de val – en de ‘redding’ dit weekend – van de Amerikaanse hypotheekreuzen Fannie Mae en Freddie Mac en de definitieve ondergang van hypotheekbank Indymac is het dweilen met de kraan open op de beurs.

Wie is de volgende? In Amerika liggen nu de regionale banken onder vuur, die volgens analisten ook in kapitaalproblemen terecht zouden kunnen komen. Washington Mutual verloor gisteren een derde van zijn (toch al geslonken) waarde.

In Europa gaat het hakken op alles wat leent en bankiert ook vrolijk door. Royal Bank of Scotland verliest meer dan vijf procent vandaag. Fortis staat op -11,5%, Aegon -6,8%en ING -4,8%. Dat mag je met een beetje understatement wel negatief sentiment noemen.

Hoe kwetsbaar is het financiële systeem eigenlijk?

Weinig grip
Dat beleggers er niets meer mee te maken willen hebben is tot daar aan toe, maar hoe groot is de kans dat grote banken daadwerkelijk gaan omvallen door de huidige malaise? Moeilijk te zeggen, natuurlijk, als relatieve buitenstaander, maar hoe flinterdun de scheidslijn tussen solvabiliteit en de facto faillissement kan zijn las ik dit weekend in Vanity Fair, in een meeslepend verhaal over de val van Bear Stearns.

Auteur Bryan Burrough is een meester van de financiële reconstructie. Hij schreef ooit – naar mijn bescheiden mening – hét journalistieke standaardwerk over Wall Street in de jaren tachtig, Barbarians at the Gate. En ook dit Bringing Down Bear Stearns leest als een thriller, zij het een waar gebeurde.

Als u wilt weten hoe Wall Street (en financieel Europa, maakt u zich geen illusies) werkt en hoe weinig grip zelfs de belangrijkste spelers soms op de zaak hebben, zou ik het artikel zeker even lezen. Het is met name schokkend hoe snel Bear van ogenschijnlijk gezond tot een onafwendbaar bankroet afgleed.

Fluistercampagne
Bij elkaar duurde dat niet langer dan een week. Volgens diverse mensen die Burrough interviewde – het lijkt erop dat vooral Bear-CEO Alan Schwartz een belangrijke bron was – is Bear Stearns slachtoffer geworden van een vooropgezette aanval. Daarbij worden een paar hedge funds en collega-bank Goldman Sachs genoemd als brein van de actie.

Een actie die er onder andere uit bestond dat drie grote tegenpartijen van Bear plots werden overspoeld met verzoeken uit de markt om schuldposities van Bear over te nemen. Dat leidde ertoe dat twee van die banken er op zeker moment toe over gingen om geen financiering meer te verstrekken aan Bear Stearns.

Gecombineerd met een fluistercampagne binnen de financiële journalistiek (Burrough wijst met name naar tv-zender CNBC) viel binnen een paar dagen de complete kapitaalsbasis onder Bear Stearns vandaan. Het hielp natuurlijk niet mee dat de bank een jaar eerder zwaar slagzij had gemaakt door de implosie van twee subprime-hedgefunds.

Iedereen kwetsbaar
Maar een week voor de val van de bank was Bear– naar gangbare maatstaven – nog solide gefinancierd en bezat het 18 miljard dollar cash reserves. Dat de val van Bear Stearns kwade opzet was is lastig aan te tonen, maar, in de woorden van JP Morgan-topman Jamie Dimon: 'waar rook is, is waarschijnlijk ook vuur'.

Als dat zo is, dan is in principe iedere instelling kwetsbaar. Met name banken die al negatief in het nieuws zijn geweest - een imposant rijtje inmiddels. Het aangeschoten Lehman is al diverse malen genoemd als potentieel slachtoffer van een welgemikte geruchtencampagne. Lehman-baas Dick Fuld is het zat om een speelbal te zijn van hedge funds en andere aasgieren, zei hij eerder dit jaar.

En vandaag laat hij weten zijn bedrijf helemaal van de beurs te willen halen. Je kunt het hem niet kwalijk nemen, eerlijk gezegd. Met de bankbarbaren aan de poort, is de achteruitgang zo'n gek idee nog niet.

Tijdsperiode grafiek:  Jaar Maand Week Vandaag