Na het rampzalige 2022 is dit jaar tot op heden een prima beursjaar voor beleggers. En dat terwijl beleggers het jaar toch vooral somber waren begonnen.
De IEX Beleggersdag werd mede mogelijk gemaakt door Fintessa vermogensbeheer
Hoge inflatie, een dreigende recessie, afnemende bedrijfswinsten en niet te vergeten een voortdurende oorlog in Europa. Zowaar voldoende redenen voor beleggers om hun aandelen maar van de hand te doen.
Bij aanvang van het jaar was er echter toch enige hoop. In de Verenigde Staten zijn er volgend jaar weer presidentsverkiezingen. Sinds de Tweede Wereldoorlog boekt Wall Street in het jaar voor de verkiezingen altijd winst.
Presidential election cycle
Een ontwikkeling die voor het eerst werd geconstateerd door de oprichter van de Stock Trader’s Almanac, Yale Hirsch. Hij stelde vast dat de beurs in de Verenigde Staten traditiegetrouw matig presteert tijdens de eerste twee jaren van een presidentiële ambtstermijn, maar dat het derde en vierde jaar doorgaans veel beter verlopen. Vooral het derde jaar van een ambtstermijn, het jaar vóór de nieuwe presidentsverkiezingen, presteren Amerikaanse aandelen opvallend sterk. Hij noemde dit de Presidential election cycle.
De theorie is gebaseerd op gegevens die teruggaan tot 1927. Vanaf toen waren er data beschikbaar. Sindsdien bedraagt de gemiddelde winst van de S&P 500 in het derde jaar van de ambtstermijn van de president, het jaar voor de verkiezingen, zelfs 20 procent. Het maakt daarbij niet uit of het Witte Huis Republikeins of Democratisch kleurt. De andere drie jaren van de ambtstermijn steken daar schril bij af. Zo bedroeg het rendement in het eerste jaar gemiddeld 6,7 procent, in het tweede jaar 5,8 procent en in het laatste jaar 6,7 procent. Het rendement van de S&P 500 bedroeg in deze periode gemiddeld 9,5 procent per jaar.
Het topjaar was 1935, het derde jaar van de regeerperiode van Franklin Delano Roosevelt. Roosevelt haalde met zijn New Deal, bestaande uit onder meer grootschalige openbare werken, sociale zekerheid en werkloosheidsuitkeringen, de Verenigde Staten uit de Grote Depressie. De S&P 500 reageerde euforisch en eindigde het jaar 40 procent hoger. Het voorbeeld van FDR zou door andere presidenten na hem gevolgd worden.
President versus Congres
Het patroon verloopt als volgt. Een nieuw aangetreden regering krijgt twee jaar om het voorgenomen beleid uit te voeren. Na die twee jaar volgen de midterm elections waarin een deel van het Congres wordt herkozen. Vaak verandert het Congres na deze verkiezingen weer van kleur en neemt de ruimte van de zittende president om vergaande hervormingen te implementeren af. Die eerste twee jaar worden doorgaans gebruikt om minder populaire maatregelen te nemen, die bijvoorbeeld nodig zijn vanwege een recessie, een pandemie of een oorlog.
Met ingang van het derde jaar verandert het beleid. De zittende president wil graag worden herkozen of, wanneer zijn termijn er na acht jaar opzit, de weg vrijmaken voor iemand anders van zijn eigen partij. De economie en het consumentenvertrouwen moeten gestimuleerd worden. Belastingverlagingen zijn populair, maar ook een sterk stimulerend overheidsbeleid. Een ruim monetair beleid van de centrale bank wil ook nog wel eens helpen - een ruimer beleid dat vaak noodzakelijk is omdat de economie in het slop is geraakt.
Stimulerend overheidsbeleid en een ruimer monetair beleid zorgen voor een overvloed aan liquiditeiten in de markt. De beurzen kunnen weer aantrekken. Het vertrouwen onder consumenten en beleggers neemt weer toe. Beleggers beoordelen een situatie waarin de meerderheid van het Congres een andere politieke kleur heeft dan de president overwegend als positief. Een president kan dan geen al te gekke dingen meer doen. Het draagt bij aan economische stabiliteit. Beleggers hebben liever een president die in bedwang wordt gehouden dan een leider die alle ruimte krijgt om te hervormen.
Volgens het boekje
Tot op heden verloopt 2023 volgens het boekje. De theorie stelt meer in detail dat de ‘sweet spot’ van dit herstel ligt in het vierde kwartaal van het tweede jaar en in de eerste twee kwartalen van het derde jaar. Zie daar, de S&P 500 zette in oktober een bodem neer. Het betekende het einde van de berenmarkt. Sindsdien zitten we weer in een stierenmarkt.
Vervolgens laat het rendement in het derde kwartaal van het derde jaar te wensen over om in het vierde kwartaal weer aan te zetten voor een rally. Zoals gezegd, 2023 volgt de theorie bijna naadloos.
Het is de vraag wat de gevolgen van Bidens Infrastructure Bill, de CHIPS Act en de Inflation Reduction Act voor economie en beurs zullen zijn. Het verkrappende beleid van de Federal Reserve wordt door het sterk stimulerende overheidsbeleid volledig geneutraliseerd. Het verklaart grotendeels waarom de beurzen ondanks de afremmende Federal Reserve goed zijn blijven liggen en zelfs stijgen. Dat is een vrij ongebruikelijk fenomeen.
#notallpresidents
Helaas gaat de theorie niet altijd op. Dat zou beleggen ook wel erg eenvoudig maken. Zo waren de eerste jaren van de ambtstermijn van zowel Joe Biden als Donald Trump opvallend sterk. Barack Obama moest daarentegen toezien hoe het derde jaar van zijn ambtstermijn beide keren (2011 en 2015) aan de matige kant was. De theorie gaat gemiddeld wel op, maar niet voor iedere president. Bijzondere gebeurtenissen kunnen de gebruikelijke gang van zaken uiteraard volledig verstoren.
Bovendien wordt de impact van het presidentschap op de financiële markten wellicht wat overdreven. Daarnaast maakt het uiteraard nog een groot verschil uit welke partij de meerderheid heeft in het Congres. Een president die het Congres mee heeft kan wel grote hervormingen doorvoeren. Waar een ‘machteloze’ president vaak als positief wordt beoordeeld door beleggers geldt dat voor een president met veel macht minder.
Gemiddeld genomen komt de theorie wel vaak uit. Het derde jaar van een ambtstermijn is vaak het beste jaar voor de beurs. Daar lijkt 2023 niet van af te wijken.