Met IEX wordt u een betere belegger en verhoogt u het rendement op uw beleggingen

Vanaf 13,95 per maand leest u dagelijks onze professionele aandelenanalyses en kooptips.

Krijg toegang tot vele voordelen

Onbeperkt toegang tot onze Premium-content
Ons magazine IEX Expert (digitaal of papier)
Toegang tot onze 3 modelportefeuilles

Profiteer van de IEX producten

3 Modelportefeuilles
Dividendkalender
Aandelenselector

Wat kost een fonds

Bericht delen via:

Categorie: Beleggingsfondsen

Door Frans Gunnink

op donderdag 30 mei 2002

De beleggingsfondsen kunnen hun borst natmaken. Vanaf komende zomer worden zij in de gaten gehouden door de Autoriteit Financiële Markten en niet langer door de Nederlandsche Bank. En alles wijst erop dat de nieuwe toezichthouder krachtdadig wil ingrijpen in de manier waarop beleggingsfondsen openheid van zaken geven over beleggingsbeleid en kosten.

Op dit moment is het nog droevig gesteld met de openheid van beleggingsfondsen:

Voor u is als belegger makkelijk te achterhalen:

De jaarlijkse managementfee (ergens tussen 0,5% en 1,5%)

U moet heel goed uw best doen om erachter te komen:

Hoe groot het extra percentage is dat het fonds de belegger in rekening brengt bij aankoop en verkoop (kan oplopen tot 4% spread)

hoe de kosten van de beursgang bij een nieuw fonds worden uitgesmeerd

U weet absoluut niet:

Hoeveel het fonds handelt (hoe vaak wordt de portefeuille ververst, de gemiddelde omloopsnelheid)

Welke transactiekosten er worden betaald voor de beleggingen van het fonds

Wat er binnen de eigen onderneming wordt uitgegeven aan deze transactiekosten

Welke opties en futures het fonds in bezit heeft

Welke andere kosten nog meespelen

Wat er betaald wordt aan accountants en andere dienstverleners

Marketingkosten

'Nederland is op het gebied van transparantie van beleggingskosten echt een ontwikkelingsland', zei Freddy van Mulligen, onderzoeker bij Morningstar Nederland eerder dit jaar in Het Financieele Dagblad. Dit bovenstaande geldt op dit moment vrijwel alle beleggingsfondsen, waarbij onder de grotere aanbieders onder meer de fondsen van Kempen Capital Management (nu Dexia) en Van Lanschot een positieve uitzondering vormen.

Er zijn echter veranderingen op til:
Onder druk van maatschappelijke omstandigheden, de veel strengere eisen in de andere westerse landen en de media was de Nederlandsche Bank al begonnen met het eisen van meer openheid.

Vanaf dit jaar moeten de beleggingsfondsen een nieuw getal vermelden in hun jaarverslag, de zogenaamde ‘total expense ratio’. Dit getal geeft aan wat de kosten zijn van het beheer van het fonds, inclusief de accountantskosten, het publiceren van het jaarverslag en de vergoeding voor het bewaren van de effecten. Van Mulligen verklaarde in het Financieele Dagblad: 'De zet van DNB is een vooruitgang, mits de Expense Ratio op een goede manier wordt berekend.'

Maar volmaakt is de openheid nog steeds niet. Want ook bij het expense ratio blijven de kosten van spread (de procentuele opslag bij aankoop van een fonds en de procentuele aftrek bij verkoop) buiten beschouwing. Ook de marketing- en andere kosten blijven onzichtbaar. En wat van groot belang is: de omloopsnelheid van de portefeuille (hoe vaak wordt een portefeuille ververst) blijft onbekend, evenals de kosten die daarmee gemoeid zijn.

Een gewoon beleggingsfonds betaalt vaak een ‘nettoprijs’ voor een pluk aandelen die het koopt en hij weet de feitelijke transactiekosten dan ook niet. Hoe gaat dat in zijn werk: de commissionair of bank zegt tegen fondsbeheerder: de aandelen die je zoekt, kan ik je leveren voor 25 euro per stuk, zonder verdere kosten, dus een nettoprijs. De commissionair heeft die aandelen echter ingekocht tegen een gemiddeld prijs van 24,75 en krijgt dus een kwartje per aandeel als vergoeding. Het beleggingsfonds weet die inkoopprijs echter niet en is tevreden als de slotkoers van die dag boven 25 euro uitkomt. Het fonds weet dan dus niet wat zijn transactiekosten zijn.

De toezichthouders op beleggingsfondsen bij de Nederlandsche Bank hebben altijd oog gehad voor deze problemen van de fondsbeheerders. Het apart administreren en publiceren zou teveel moeite zijn, zo meende de bank. Maar de vraag is of de nieuwe toezichthouder AFM er ook zo over denkt. Die is gewend aan een wat hardere aanpak en als die toezichthouder consequent is, zal in ieder geval de omloopsnelheid, maar vermoedelijk ook de transactiekosten op korte termijn vergelijkbaar moeten worden.

Na deze droge theorie over de kritische punten, nog een paar praktische tips voor de potentiële beleggingsfondsenbelegger:

·

Let in de eerste plaats op waarín u stapt. Het soort fonds (zuiver aandelen of een mix, met of zonder valutarisico, alleen in Nederland of in Europa, etc) is van veel groter belang dan het hoogst behaalde rendement in het verleden.

·

Als u in een beleggingsfonds wilt stappen, vraag dan eerst het prospectus aan. Dat is niet de kleurenfolder die u thuis krijgt, maar een uitvoerig boekwerk, waarin heel veel details besproken staan en het beleggingsbeleid uitvoerig uit de doeken gedaan wordt. Het is dit prospectus waar een beleggingsfondsbeheerder op afgerekend wordt door de toezichthouder.

Maak gebruik van de aanwezige kennis bij Morningstar, Nyfer/Beursplein 5 en partijen als Fundix en SNSFundcoach

·

Kijk ook naar de transactiekosten die u (buiten de fondskosten) zelf moet maken om de fondsen aan te schaffen, in bezit te houden (bewaarloon van de bank, regeltarief etc) en op termijn weer te verkopen.

Als een fonds veel rendement biedt, worden hoge kosten (van het fonds én van uw bank of commissionair) snel over het hoofd gezien. Vergeet echter niet dat die kosten uw rendement fors naar beneden halen. Voor wie dit zelf wil berekenen: een interessante tool van de Amerikaanse toezichthouder die duidelijk inzicht biedt.

Vergeet niet in ieder geval een deel van uw vermogen in indexfondsen te stoppen. U volgt de algemene index (bijvoorbeeld AEX, Eurostoxx, S&P 500) en zult het dus nooit slechter doen dan die index (en soms een beter, als het dividend ook wordt uitgekeerd). Een indexfonds kent veel lagere beheerskosten en aan- en verkoopkosten dan In Nederland is Aegon met Parq.nl de eerste aanbieder van indexfondsen. Ook een andere manier om in een index te beleggen zijn trackers. In het algemeen hebben deze fondsen de laagste kosten

Weten waar u wel in had moeten beleggen? Bekijk de Top 10 fondsen
Lastig woord gezien? Raadpleeg de woordenlijst
Houdt u van risco? Wilt u voor minstens 8 jaar beleggen? Bekijk onze 'Zeer offensieve' modelportefeuile

Frans Gunnink is redacteur van IEX.nl. Op moment van publicatie had Gunnink geen positie in de genoemde aandelen. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Uw reactie is welkom op frans@iex.nl.

Frans Gunnink was redacteur van IEX.nl. Op moment van publicatie is hij privé long … [of: Op moment van publicatie had Gunnink geen positie in de genoemde aandelen.] De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Uw reactie is welkom op frans@iex.nl.