Hé, daar was Bob de Beer weer even. Wat Kees de Kort in Nederland is, is Bob Janjuah in de rest van de wereld. Met een goed ontwikkeld gevoel voor dramatiek kondigt Bob de ene na de andere catastrofe aan. Een paar jaar geleden nog namens RBS, nu als econoom in dienst van Nomura. Temidden van stijgende markten schreef Janjuah vorige week weer een schuimende notitie dat het zo echt niet langer door kon gaan.
“Vergeleken bij de klap die gaat komen, voelt 2008 bij wijze van spreken als een bullmarkt,” profeteerde hij. Die klap kan volgende week komen, maar ook over een paar maanden, of in 2013, volgens de goeroe.
Tja. Het zal best. De analytische capaciteiten van Janjuah zijn ongetwijfeld niet gering, maar wat kan ik als belegger nu eigenlijk met dit soort teksten? Het is het soort retoriek dat je wel vaker tegenkomt bij goeroe’s: zolang het eigen gelijk uitblijft worden de voorspellingen uitzinniger. Een beetje goeroe heeft namelijk nooit ongelijk, nee, de wereld is gewoon in zijn geheel gek geworden. Het is het soort ‘zo-kan-het-toch-niet-langer-doorgaan’-argument dat we ook kennen van andere permabears als Kees de Kort en Jim Rogers.
Platgewalst
Het vervelende is – althans, voor deze heren – dat het vaak wèl lange tijd zo kan doorgaan. Hun analyse mag dan wel juist zijn – een schuldencrisis los je niet op door het maken van nieuwe schulden – maar zolang de wereld ervoor kiest om die weg te bewandelen en de markt er geloof in heeft heb je als doemprediker het nakijken.
Inmiddels is Bob de Beer er wel van teruggekomen om het moment waarop het kaartenhuis instort exact te voorspellen. In januari deed hij nog wel een poging, door 13 januari aan te wijzen als het moment om “short risk” te gaan. Om genadeloos platgewalst te worden door de voortdenderende bullmarkt. In 2010 ried hij iedereen aan om te zorgen rond juni van dat jaar liquide te zitten, want Q3 en Q4 zouden "nasty" worden. Het werden de twee beste beurskwartalen die Wall Street in lange tijd had gezien.
Inmiddels is Janjuah wat minder precies. Het timeframe waarbinnen de markten nu met donderend geraas moeten instorten is inmiddels bijna twee jaar breed geworden. Gaat dat gebeuren? Misschien. Maar misschien ook niet. In het Japan van de jaren negentig liepen ongetwijfeld ook vele Janjuahs rond die de genadeklap voor de schuldeneconomie voorspelden in de vorm van een toale financiële ineenstorting.
Wie begrijpt wie niet?
Twintig jaar verder is de in permanente schuldencrisis verkerende Japanse economie nog steeds een zorgenkindje dat op z'n best matig presteert, maar de allesverzengende crash is nooit gekomen en Japan is nog steeds de derde economie van de wereld.
Natuurlijk waren er de laatste tijd voor doemprofeten ook succesjes te boeken. In augustus en september, toen de eurocrisis uitbrak, verscheen Janjuah met een vrolijke 'told-you-so'-uitdrukking op zijn gezicht in alle media. Maar toch: het lijkt wat zinloos om de helft van de tijd bijna goed te voorspellen wat de markten gaan doen en het de andere helft van de tijd grosso modo fout te hebben.
En zinloos wordt het helemaal als je analyse eruit bestaat dat de hele wereld er niets meer van begrijpt, wat nu de teneur is van de Janjuahs en De Korten van deze wereld. Dan wordt het tijd voor een beetje zelfreflectie: begrijpt de wereld het niet meer of begrijp ik de wereld niet meer?
Als de crash komt ergens dit jaar, of in 2013, kraaien de permabears ongetwijfeld victorie. Maar wie heeft er dan iets aan die voorspellingen gehad? Als goeroevolger heb je dan vooral vele rally’s gemist en diverse short squeezes voor de kiezen gehad. Thanks, Bob.