Er gaat geen beursbericht voorbij zonder dat er een centrale bank in wordt vermeld. Niet zo gek natuurlijk, gezien het onconventionele monetaire beleid van centrale banken. Het zijn zij die beurzen zo 10% hoger of lager kunnen zetten met een paar woorden.
Het is triest dat het zo ver is gekomen en het onderwerp krijgt terecht ook steeds meer aandacht in de media. Rentestanden, liquiditeitsinjecties, leenfaciliteiten, QE, en zo verder worden door experts steeds vaker uitgelicht in de context van monetair beleid.
Maar goud en het terughalen van het goud uit het buitenland (goudrepatriëring), daar wordt niet al teveel aandacht aan besteed. Waarom zijn bepaalde centrale banken hun goudvoorraden aan het repatriëren en wat moeten ze überhaupt met fysiek goud?
Geografische spreiding
Om de twee gestelde vragen te kunnen beantwoorden, moet er eerst gekeken worden naar waarom centrale banken niet al hun goudvoorraden in eigen land aanhouden.
Zo is er altijd een risico dat samenhangt met de plaats waar het goud wordt aangehouden; als de gehele voorraad in eigen land wordt opgeslagen en het land zou worden veroverd door een vijandelijke macht, dan is het goud dus voor de veroveraar.
Als het goud ergens anders is dan kan de regering in ballingschap in ieder geval beschikken over het goud. Oorlog is natuurlijk niet de enige reden voor geografische spreiding; zo kan er ook gedacht worden aan natuurrampen, kosten van beveiliging en opslag, en zo verder.
Dichterbij de goudmarkt
Een andere reden die vaak wordt aangedragen voor het in het buitenland aanhouden van goudvoorraden is de nabijheid van de goudmarkt. Dit geldt met name voor Londen en in mindere mate ook voor New York. Dit zijn dan ook de populairste plaatsen van opslag voor zowat alle Westerse centrale banken.
De oorsprong van deze populariteit is te verklaren door de goudstandaard en semi-goudstandaard die het Westen in het verleden heeft gevoerd. Door de natuur van deze monetaire stelsels, werd er tussen landen vaak fysiek goud heen en weer geschoven.
In plaats van het van land tot land te verhuizen, is het van kluis tot kluis verschuiven in Londen of New York veel makkelijker, veiliger, sneller en goedkoper. Maar settelen in goud wordt allang niet meer gedaan en daarmee is de nabijheid van de goudmarkt dus eigenlijk niet ter zake doend.
Geopolitiek en mysterie
Een andere reden voor het aanhouden van goud in andere landen, zou geopolitiek van aard kunnen zijn. Op die manier kan een land ook duidelijk maken wie het als zijn bondgenoten beschouwd. Deze reden is vooral symbolisch van aard natuurlijk, maar dat geldt voor veel geopolitieke beslissingen.
De opslagplaatsen Londen en New York danken hun populariteit dus gewoon aan het verleden en de geografie. De vraag is nu dan waarom zoveel centrale banken (Nederland, Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk?, België?) hun goud aan het repatriëren zijn uit New York en Londen (in die volgorde).
Vinden de centrale banken opeens dat de kans op een oorlog in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk te hoog is geworden? Ik denk het niet. Verwachten ze en natuurramp in New York en Londen? Wederom, ik denk van niet.
Heeft de goudmarkt zich verplaatst? Nee, maar gezien dit niet meer relevant is, zou gezegd kunnen worden dat het goud nu wel terug kan naar het thuisland. Echter, dit had dan al tientallen jaren geleden moeten gebeuren en niet nu pas. Dus dat kan de reden ook niet zijn.
Zien de verschillende landen de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk niet meer als bondgenoot en/of willen ze een geopolitiek signaal afgeven? Dat lijkt mij ook niet het geval. Er zijn nu geen redenen om dat te doen en er zijn betere manieren om dit soort statements te maken, mocht dat nodig zijn.
Repatriëring, waarom?
De reden voor opslag in het buitenland doen er niet meer toe of worden ontkracht door de repatriëring. Dus wat is er nu aan de hand? Om die vraag te kunnen beantwoorden hoeft alleen maar gekeken te worden naar waarom een centrale bank überhaupt fysiek goud heeft.
Vroeger was het om de munt een bepaalde intrinsieke dekking te geven. Nu speelt dit niet of nauwelijks, maar het feit dat er zoveel goud wordt teruggehaald kan wellicht aangeven dat bepaalde centrale banken zich zorgen maken om de monetaire stabiliteit in hun thuisland of wereldwijd.
Het zijn dan ook veelal centrale banken uit de eurozone die zich hiermee bezighouden. Als dit daadwerkelijk de reden is, dan kan de repatriëring gezien worden als een bevestiging dat vele centrale banken twijfelen aan houdbaarheid van de euro.
Een andere reden kan dus zijn dat er wereldwijd wat te gebeuren staat op monetair vlak en dat bepaalde centrale banken zich aan het indekken zijn. Dit wordt dan ook onderschreven door de grote goudaankopen door Rusland en China. Hoe dan ook, het is een monetaire stormwaarschuwing.