Vorige week was ik voor het eerst in m’n leven in Myanmar (dat vroeger Burma heette). Het Franse energieconcern Total was me voor – het zit er al twintig jaar. Nu komen ook Shell, BP, Chevron en andere giganten een kijkje nemen.
Wat is er gaande? Myanmar is twee à drie keer zo groot als Frankrijk en ligt ten oosten van India. Het is het thuisland van Aung San Suu Kyi, die kleine dappere dame die een paar jaar terug de Nobelprijs voor de vrede won. Dat was voor haar inspanningen om van de gevreesde militaire dictatuur een vrijer land te maken.
Na vijftig jaar totaal isolement zit dit land nu in een snelle overgang van communistische plan-economie naar kapitalistische markt. In die hervormingen staan inkomsten uit gaswinning centraal, omdat het land verder nog amper een economische basis heeft.
Enorme voorraden
Myanmar kent enorme voorraden aan gas (olie is er weinig) en men verwacht nog veel meer te gaan ontdekken. Er zijn nu pas een paar gasvelden in ontginning, waarbij de aanwezigheid van Total het meest bekend is.
In de jaren negentig waren er serieuze aantijgingen van betrokkenheid van Total bij grove mensenrechtenschendingen. Die zouden door het leger en veiligheidspersoneel zijn begaan, tijdens de aanleg van Total’s Yadana gaspijplijn.
In de komende tien jaar komen in Myanmar grote geldstromen uit de gaswinning op gang. De overheid plant binnenkort vele licenties voor nieuw veldonderzoek weg te geven. Hoeveel gas er precies in de grond (van de zee) zit, zal dan blijken. De verwachtingen zijn in ieder geval groots.
Transparant
Gelukkig kiest de overheid er voor om van begin af aan volledig inzicht te bieden in hoeveel rijkdommen er uit de grond komen, wat de bedrijven daarvoor aan belastingen aan de staat betalen en hoe die belastingopbrengsten worden besteed.
Als bestuurder van een organisatie die zich voor die inzichtelijkheid inzet sprak ik ter plaatse uitvoerig met de economische adviseur van de president. Het is indrukwekkend om te zien hoe snel hij en zijn staf veel kennis over de ervaringen in andere landen hebben opgezogen.
En vooral, hoe slim ze met die kennis een eigen aanpak opzetten. Ik heb er goede hoop op dat in dit land, dat zich in razend tempo ontwikkelt, de fouten worden voorkomen die in andere landen zijn gemaakt. Het is nu ook aan de olie- en gasconcerns om Myanmar daarbij te helpen.
Zij weten uit slechte ervaringen in bijvoorbeeld Nigeria dat ook zij gebaat zijn bij goed bestuur, transparantie, en de afwezigheid van corruptie.
Op moment van schrijven (21 oktober 2014) houdt ACTIAM namens haar klanten aandelen in genoemde bedrijven.