Philips en Exor spraken acht maanden met elkaar

Exor, het investeringsfonds dat voor 53% in handen is van de Italiaanse familie Agnelli (Fiat), kocht eerst bijna 3% van Philips en afgelopen zondag via een investeringsbank ruim 12%. Een opmerkelijke transactie, vooral uit het perspectief van Exor.

De deal zelf was een korte klap, zo stellen de woordvoerders van Philips en Exor: “Zondag heeft Exor de overeenkomst getekend met een investeringsbank die zorggedragen heeft voor de benodigde aandelen. Daar was een bedrag van €2,3 tot €2,5 miljard mee gemoeid. Het totaalbedrag dat naar buiten kwam is €2,6 miljard, maar daarin zit ook het bedrag dat eerder voor het 3%-belang is betaald.”

Acht à negen maanden

Daarmee verhullen de partijen de betaalde prijs per aandeel, maar ook de details van de transactie. De naam van de zakenbank blijft onbekend, net als de vraag hoe Exor en de bank stilletjes een belang van 15% opbouwden tot de bekendmaking van de deal op maandagmorgen voor beurs.

Volgens Exor door een combinatie van aankopen op de vrije markt en inkoop van de betrokken zakenbank. Eerder schreven wij er dit over. De deelneming zelf had echter een doorlooptijd van maar liefst acht à negen maanden.

“Eind 2022” benaderde Exor reeds Philips, waar president-commissaris Feike Sijbesma en CEO Roy Jakobs direct de gesprekspartners zijn, gezien het belang voor Philips om met een grote investeerder het geschrompelde vertrouwen in de markt terug te winnen. Philips had vijf kwartalen met teruglopende omzet en resultaat achter de rug.

“Het had aan de uitvoering geschort”, aldus de woordvoerder. Na €1,6 miljard verlies in 2022, boekte Philips ruim €450 miljoen winst in het tweede kwartaal van 2023. Al vanaf november 2022 laat Philips een koersstijging zien, van een dieptepunt van €12 tot momenteel rond €20.

"Louter publieke informatie"

In januari presenteerde Jakobs zijn herstelplan, toen hij al met Exor om de tafel zat. Ondanks de gesprekken met de Philips-top zegt het bedrijf “louter publieke informatie” met Exor te hebben gedeeld. “En [Exor] heeft daarmee z’n eigen due diligence gedaan.”

Die informatie betreft ook alle stukken van de rechtszaken die tegen Philips lopen, met schadeclaims voor de schade die de apneu-apparatuur veroorzaakt zou hebben, en de teruggehaalde apparatuur. “We zijn natuurlijk op de hoogte van deze zaak door de publieke verklaringen die de basis vormden voor de overwegingen voordat we onze investering deden. Wij zijn betrokken bij Philips voor de lange termijn en dat gaat veel verder dan een enkel item,” stelt Exor.

Philips benadrukt dat Exor al “veel langer dan een periode van twee jaar terug” naar Philips heeft gekeken om zich een beeld te vormen. Philips ontkent desgevraagd dat er een mogelijke vijandige overname speelde, noch waren er andere kapers op de kust. Grootaandeelhouders BlackRock (5,75 procent) en Artisan (5,13 procent) zouden onkundig gehouden zijn van de deal.

Exor mag één commissaris voordragen die de strategie van Exor onder ceo John Elkann, kleinzoon van pater familias Gianni Agnelli (1921-2003), bewaakt: langetermijngroei onder kortetermijn financiële discipline. “Zoals bij al onze bedrijven geloven we in getalenteerde leiders en hun teams die plannen uitvoeren en met ons een actieve dialoog voeren over de strategieën en uitvoering.”

Maximaal 20 procent

Philips beweert weliswaar Exor behandeld te hebben als elke andere aandeelhouder, maar er is wel een Relationship Agreement getekend. Daarin belooft Exor het belang niet boven de 20% uit te breiden. “Dat heeft, zoals bij elke investering, van doen met zaken als concentratie van portefeuilles, en andere mogelijkheden.”

Exor mag het belang bovendien niet zomaar verkopen aan een bieder, concurrent, activistische of andere grootaandeelhouder. Ook moet de commissaris niet te veel tegenstemmen, anders mag hij niet meer deelnemen aan de vergaderingen. Exor zelf ziet het niet als ‘opgeven van rechten’ en ontkent dat er buiten de Relationship Agreement nog andere afspraken zijn gemaakt.

De investeringsmaatschappij is eveneens akkoord gegaan met de restrictie om niet in directe concurrenten van Philips te stappen, een standaardvoorwaarde volgens Exor en Philips. Exor heeft momenteel twee deelnemingen in de medische sector: 10% in het Franse Institut Merieux (biomedische diagnoses) en 45% in het Italiaanse Lifenet (klinieken).

4 Kilometer

Het overgrote deel van de investeringen zit echter nog altijd in de automobielsector, zoals Ferrari voor €10 miljard en Stellantis (Fiat en zusters) voor €7,5 miljard, CNH Industrial (landbouwvoertuigen) voor €5,5 miljard en vrachtwagenmaker Iveco voor bijna €1 miljard. Philips nestelt zich dus op plek 4 tussen de beursgenoteerde deelnemingen.

De Agnelli’s hebben daarnaast nog media-investeringen met Gedi (onder andere de kranten La Repubblica en La Stampa) en The Economist (35%), terwijl het de macht behoudt in voetbalclub Juventus met 64% van de aandelen en 78% stemrecht. Exor becijfert de nettowaarde van haar deelnemingen nu op €32,5 miljard per eind 2022, maar de beurswaarde staat nu op €19,5 miljard. Over die korting leest u meer in de uitgebreide Exor-analyse door IEX-analist Niels Koerts. 

De koers van Exor verloor de afgelopen dagen een paar procent tot nu €81, terwijl Philips sinds afgelopen vrijdag 4,5% won. Daarbij zou je bijna vergeten dat Exor niet enkel aan de AEX genoteerd is, maar dat ook de hoofdkantoren van Philips aan het Amstelplein en Exor aan het Gustav Mahlerplein hemelsbreed maar vier kilometer van elkaar liggen.

Dat vereenvoudigde de ontmoetingen tussen CEO John Elkann en CFO Guido de Boer van Exor en Jakobs en Sybesma van Philips uiteraard aanzienlijk, waarbij de deal en vooral noodzakelijk vertrouwen op de lange termijn moesten worden gesmeed op basis van “louter publieke informatie”.