Vorige week besteedde Beleggers Belangen uitgebreid aandacht aan gestructureerde producten (helaas kunnen we dat niet terug vinden op de site; red.). Een uitstekend initiatief, waarbij onderwerpen als kredietrisico en de vraag wanneer een note wel of niet interessant is aan de orde kwamen. Karel Mercx schreef enkele van de artikelen in deze serie. Hij gaf aan de markt van gestructureerde producten goed te volgen en gebruikt daarbij de websites van de uitgevende instellingen. Prima.
Nog beter dat Mercx aangeeft ook IEX, “de bekendste recensent van gestructureerde producten in Nederland”, te volgen. Ik glom bijna van trots, maar toen had ik het venijnige daaropvolgende zinnetje nog niet gelezen. “Die (IEX) geeft veel te hoge rapportcijfers”, zo meent Mercx. Om daar aan toe te voegen: “Ik heb dan de drang om beleggers te waarschuwen”.
Ik ben mijn rubriek 10 van Tak bijna tien jaar geleden gestart om beleggers te informeren en zo nodig te waarschuwen voor de kwaliteit (of soms het gebrek daaraan) van gestructureerde producten. En nu is er opeens een redacteur van Beleggers Belangen die de drang heeft zijn lezers tegen mijn recensies te waarschuwen. Het moet toch niet gekker worden! Maar goed, misschien heeft Mercx een punt. Zijn mijn rapportcijfers niet te hoog?
Rood of groen
In mijn beoordeling betrek ik vier elementen, te weten de kwaliteit van de note (60%), de informatie in de brochure (20%), de vervolginformatie gedurende de looptijd van de note (15%) en de originaliteit (5%). Mijn eigen visie over de onderliggende waarde speelt geen rol. Dus als ik een note recenseer die inspeelt op een sterke stijging van de AEX, kan het product een hoge score krijgen, zelfs als ik zeer negatief over de index ben. Mijn oordeel over het product is geen beleggingsadvies, maar heeft betrekking op de vraag of de belegger voldoende potentieel rendement krijgt in relatie tot het risico. Ik heb het idee dat Mercx op een heel andere manier naar gestructureerde producten kijkt.
In zijn oordeel betrekt hij ook zijn visie op de onderliggende waarde. Zo komt hij tot een laag oordeel voor de Global 90% Protection Note van ABN Amro. Opmerkelijk is dat Mercx het risico-rendement en de informatievoorziening voor deze note de hoogste score (groen) geeft. Volgens mijn systeem zou de note dan al een hele ruime voldoende krijgen. Niet bij Mercx, want voor looptijd en verhandelbaarheid scoort de note onvoldoende. Dat wordt opgehangen aan het feit dat Mercx verwacht dat de onderliggende aandelenindices flink zullen dalen.
Daarom krijgt ook de onderliggende waarde (het mandje aandelenindices) een onvoldoende (rood). Iedereen mag op zijn eigen wijze analyseren, en in dit geval zag Mercx het prima. Nadien daalden de aandelenkoersen fors. Maar ik ben er geen voorstander van het oordeel over een product zo sterk te baseren op verwachtingen omtrent de koersontwikkeling van de onderliggende waarde. Dat doet geen recht aan het zo objectief mogelijk inschatten van de kwaliteit van de note. In mijn beoordeling van de 90% Global Protection note kwam ik net als Mercx niet tot een hoge score, maar dat was vanwege het feit dat van een koersstijging van het onderliggende mandje nauwelijks de helft in de note wordt doorberekend.
Niet risicoverlagend
In combinatie met het mogelijke verlies van 10% vond ik de risico-rendement verhouding maar net voldoende, waar Mercx daar juist wel positief over was! Af en toe gaat de Beleggers Belangen-recensent kort door de bocht. Zo stelt hij dat banken vooral gestructureerde producten in de markt zetten die beleggers willen, en belegger willen “op het meest verkeerde moment de verkeerde dingen”. Afgezien de waarheidsgehalte van deze generalisatie, is het vreemd dat Mercx naar “al die grondstoffennotes” verwijst die in 2008 op de top van de markt aan beleggers werden verkocht.
Dit zou zijn opvatting illustreren dat er een grote kans is dat banken beleggers op het verkeerde been zetten. Zijn waarneming klopt niet. Ik bespreek in mijn rubriek 10 van Tak in principe nagenoeg alle openbaar geëmitteerde gestructureerde producten. Vanaf 2004 heb ik 34 grondstoffennotes besproken. Daarvan zijn er 21 vóór 2008 uitgegeven en 8 na 2008. In het topjaar zelf zijn slechts vijf van deze producten geplaatst. Je zou zelfs kunnen beredeneren dat deze notes goed getimed in de markt zijn gezet, hoewel dat misschien ook weer iets te veel eer voor de uitgevende instellingen is.
Tot slot hoop ik dat Mercx aandacht heeft voor het volgende. In zijn artikel merkt hij op dat het doel van een garantieproduct met een onderliggend mandje wereldwijde indices het verminderen van risico voor de belegger zou zijn. Die bewering raakt kant noch wal. Spreiding binnen een normale effectenportefeuille kan de risico’s verlagen, maar spreiding binnen een garantieproduct is niet risicoverlagend.
Spreiding verlaagt uitsluitend het rendementsperspectief! Een garantieproduct met een zeer risicovolle onderliggende waarde heeft evenveel hoofdsomrisico als een garantienote met een risicomijdende onderliggende waarde. Ik wil Mercx graag voor deze misvatting over de effecten van spreiding binnen een garantienote waarschuwen. En in ieder geval zijn lezers.