Gisteren heeft de
S&P 500 met het slot onder de 1200 punten een aanzienlijke verzwakking laten zien en daarmee een mogelijk verkoopsignaal. Het verkoopsignaal onder de 1.200 punten dient namelijk een structureel vervolg tot onder de 1.170 te krijgen in de komende dagen.
Ook de AEX kraakt momenteel aan alle kanten. Vooral de toename van het volume baart zorgen. Technische indicatoren verzwakken sterk. Tot op heden gingen wij uit van een uitbodemingsfase, echter nemen de kansen op een doorbraak onder de zone 374 - 378 toe.
In dat geval kan een vrije val in de Amsterdamse hoofdgraadmeter ontstaan richting de 340 punten. Wel is al vaker aangegeven dat er één tot meerdere paniekverkoopdagen nodig waren voor het vormen van een belangrijke bodem.
Vooral door de enorme positieve spike in de VIX (volatiliteit) gisteren, dient hier namelijk nog wel rekening mee gehouden te worden.
(Ver)koopsignalen
Een definitief verkoopsignaal voor de middellange termijn dient dus wel een vervolg te krijgen van enkele dagen. Sinds enkele weken wisselen korte koop en verkoopsignalen elkaar met onregelmatige periodes af. Afgelopen vrijdag werd nog de dalende toppenlijn sinds de dubbele top van 417,50 overtuigend gebroken.
Toch wist de AEX niet boven de horizontale weerstand van 401 te sluiten. Uiteindelijk bleek deze beweging gisteren geen vervolg te krijgen en is er een gap ontstaan tussen de 392,60 en 388,70. Toch blijft het weekslot van deze week belangrijk. Een slot onder de 390 geeft namelijk een ernstige verzwakking in het lange termijn beeld aan.
Hier ligt het 50% Fibonacci retracement niveau tussen de bodem uit 2003 en de top uit 2007. Indien de AEX in de komende dagen verder wegglijdt onder de zone 374 - 378 geeft dit een definitief verkoopsignaal. Hierna is de kans groot op een nieuwe versnellingsfase richting de eerstvolgende steunzone 340 – 345.
Klik op de grafiek voor een grote versie
Paniekdagen
Hier ligt zowel horizontale lange termijn steun alsmede het te berekenen koersdoel vanuit de huidige zijwaartse fase. Tot gisteren was er sprake van de vorming van een driedubbele korte termijn bodem rond de 387. In de afgelopen weken gaven wij aan dat de kans op een doorbraak boven de 417,50 groter was dan een uitbraak aan de onderkant.
De verzwakkingen (inclusief test van de 378) van gisteren zullen in het beste geval betekenen dat de zijwaartse periode langer duurt dan ingeschat. De kans op een doorbraak onder de 378 met bevestiging onder de 374 neemt echter toe. Wel willen wij nogmaals benadrukken dat de dag van gisteren en vandaag mogelijk juist de paniekdagen zijn waar iedereen op zat te wachten voor de vorming van een belangrijke bodem.
Een verkoopsignaal dient minimaal enkele dagen te duren om definitief te zijn. Deze kans voor de vorming van een belangrijke bodem is aanwezig, echter nemen de risico’s voor een definitief verkoopsignaal toe. Voor een koopsignaal dient echter veel meer te gebeuren, namelijk een slot boven de 417,50.
Klik op de grafiek voor een grote versie
Steun en kreun
Dit scenario kan naar alle waarschijnlijk voorlopig in de vriezer. Wel bestaat de kans in de komende dagen op het sluiten van de gap tussen de 388,60 en 392,70. Indien de AEX in de komende dagen niet boven de 392,70 weet te komen, worden de risico’s voor een negatieve uitbraak alleen maar groter.
Onder de 378 en 374 kan de AEX in een vrije val terecht komen. Eerstvolgende steun is dan namelijk pas te vinden bij het 61,8% lange termijn Fibonacci retracement niveau rond de 350 punten en de steunzone 340 – 345.
Klik op de grafiek voor een grote versie
Indicatoren
Het volume baart zorgen, daar dit gisteren een forse stijging liet zien op een zeer negatieve dag. Ondanks dat er sprake kan zijn van enkele paniekdagen is dit wel een teken aan de wand voor meer druk op de AEX. Ook de andere technische indicatoren verslechteren.
De MACD leek eerst nog enigszins te consolideren rond het middenniveau voor de vorming van een hogere bodem. Gisteren kwam hierin een versnelling naar beneden en daarmee voor de zeer korte termijn een lager niveau.
Ook het momentum weet haar korte termijn dalende bodemlijn niet te breken en zet de neerwaartse richting verder in.
De enige die nog boven haar steunniveau ligt is de RSI. Wel bevindt zij zich onder het middenniveau, er is echter nog genoeg dalingspotentieel aanwezig alvorens zij überhaupt weer in de buurt van een oversold terrein terecht komt.
Als laatste hebben wij de VIX van de S&P 500 toegevoegd (volatiliteits-index). Vanuit het verleden is vaak te zien dat op paniek verkoopdagen een spike naar boven ontstaat. Gisteren gebeurde dit ook tot boven de 31 punten. Hier ligt ook meteen het lastige voor de onderliggende index.
In het verleden zijn namelijk vaker - zo ook de recente bodem van 1.200 - belangrijke bodems ontstaan met een dergelijke spike in de VIX. Wel ligt deze spike in de VIX net iets hoger dan de vorige wat aangeeft dat de risico’s op een definitief verkoopsignaal in de S&P 500 groter zijn geworden.
Bas Heijink & Ruurd Haan zijn verantwoordelijk voor de visie op basis van Technische Analyse binnen ING Bank Private Banking. Heijink is Senior Salestrader en Haan is Manager van de Centrale Salestrading Desk. De informatie in deze column behelst geen individueel beleggingsadvies maar slechts een algemene aanbeveling op basis van Technische Analyse waarop beleggers hun beleggingsbeslissingen mede kunnen baseren. ING Bank NV is verantwoordelijk voor het uitbrengen van de hierboven opgenomen beleggingsaanbeveling. Klik hier om een reactie aan de auteurs te sturen.