Centrale banken zijn een bekend begrip. Minder bekend is dat de aandelen van sommige centrale banken ook beursgenoteerd zijn. We noemen een Japan, België en Zwitserland.
Die laatste, SNB of voluit Swiss National Bank danwel Schweizerische Nationalbank, trekt af en toe de headlines. En dan niet wegens beleid, maar wegens wilde bokkensprongen van het aandeel.
Aandeel SNB verre van stabiel
Voor speculanten in cryptocurrencies als bitcoins wellicht slaapverwekkend, maar wie een blik op de chart van SNB werpt, ziet een allesbehalve stabiel koersverloop. En dat is gevoelsmatig toch ergens gek. Zouden centrale banken, en dus ook de eventueel beursgenoteerde aandelen daarvan, niet een relatief saai en stabiel verloop moeten kennen?
Tot een jaar geleden was er niets aan de hand. De chart vertoont het beeld wat je zou verwachten. Een beeld wat een ziekenhuispatiënt liever niet op de monitor ziet: een heuse flatliner. Zomer 2016 slaat de vlam ineens in de pan. Het aandeel van de SNB verdubbelt in enkele maanden tijd van goed 1.000 CHF tot ruim 2.000 CHF.
En daar blijft het niet bij. Of het met oplopende zomertemperaturen te maken heeft? Wederom in de zomer, ditmaal van 2017, spuit het aandeel omhoog en wel van circa 2.000 CHF tot nu 3.460 CHF.
Gisteren zomaar even een kleine 10% erbij. Een tamelijk heftige koersbeweging voor een op papier zo saaie, degelijke belegging als een aandeel in een centrale bank zou kunnen moeten zijn.
Centrale bank, maar niet conservatief
De vraag is waar de explosieve koersontwikkeling vandaan komt en waarom beleggers, of speculanten, zich zo storten op het eerbiedwaardige, conservatieve instituut de Zwitserse Nationale bank. Hoewel, conservatief is sinds enkele jaren feitelijk niet meer aan de orde.
De SNB heeft, in een poging de koersstijging van de Zwitserse frank af te remmen, rare dingen uitgespookt. De centrale bank heeft, populair gezegd, de geldpers aangezwengeld en is met dat uit het niets gecreëerde geld aandelen gaan kopen. Zo wil iedereen wel belegger worden natuurlijk.
Het gaat daarbij zeker niet om kleingeld. De waarde van alleen al de aandelenportefeuille in Amerikaanse aandelen bedroeg vorige maand ruim 84 miljard dollar.
Jawel, de SNB is grootaandeelhouder in onder andere Apple, Google, Amazon.com en Microsoft. De uitdrukking a license to print money krijgt daarmee wel een heel letterlijke betekenis.
Briljant businessmodel
Een briljant businessmodel: mogelijk ligt hier deels het antwoord in besloten van het waarom van de forse koersstijging van het aandeel SNB. Aan de hoogte van het dividend kan het alvast niet liggen. Dat ligt bij wet vast op maximaal 15 CHF per aandeel, ongeacht het resultaat van de bank.
Overnamegeruchten kunnen ook geen rol van betekenis spelen: niet alleen de hoogte van het dividend is gefixeerd, ook ligt bij wet vast dat de SNB niet overgenomen mag worden. Een buy-out van outside aandeelhouders is daarmee overigens niet van de baan, maar dit terzijde.
De schaarste van aandelen SNB, de hoeveelheid vrij verhandelbare stukken ligt op slechts 100.000. Een klein beetje speculatieve vraag, of vraag van serieuzere beleggers op zoek naar een safe haven, kan de koers van het aandeel al fors in beweging krijgen.
SNB als hedge fund
Wellicht zien beleggers het aandeel SNB wel als een hedge fund: de aandelenportefeuille is inmiddels dermate groot van omvang dat die kwalificatie de lading aardig dekt. Nu maar hopen dat de koersen niet hard onderuitgaan. Hoewel, een hedge fund met (letterlijk) onbeperkte middelen zal niet zomaar in de problemen komen.
Toegegeven, hoe opvallend de SNB inmiddels ook te werk gaat: de Bank of Japan (BoJ) maakt het nóg veel gekker, maar daarover wellicht een andere keer meer. Inmiddels heeft SNB het equivalent van 25% van het Zwitserse bnp belegd in aandelen.
De puzzel is nog niet gelegd of speculanten het bij het rechte eind hebben en dat SNB een briljante belegging vormt, of dat de vraag simpelweg het beperkte aanbod verre overtreft en de koersstijging vooral daaraan te linken valt.
Disclaimer: Crum heeft geen posities in bovenvermelde aandelen.