De Amerikaanse toezichthouder op accountantsorganisaties, de Public Company Accounting Oversight Board (PCAOB), legt een boete op van $25 miljoen aan KPMG Accountants Nederland wegens (de omgang) met examenfraude.
"The PCAOB will not tolerate cheating nor any other unethical behavior, period,” aldus Erica Williams, voorzitter van de Amerikaanse accountancy-toezichthouder PCAOB. Vandaag maakt de PCAOB bekend een recordboete van $25 miljoen op te leggen aan KPMG Nederland voor de examenfraude van Nederlandse accountants in de periode 2017-2022.
Dit is niet alleen een record voor KPMG Nederland, maar zelfs voor de Amerikaanse toezichthouder.
Persoonlijke boete van $150.000 voor voormalig bestuurder
In de slipstream van deze boete volgde de eerste persoonlijke boete van $150.000 voor voormalig KPMG-bestuurslid Marc Hogeboom, destijds hoofd van de accountancy-afdeling. Per accountancy partner van KPMG bedraagt de boete circa €250.000.
De PCAOB stelde vast dat van 2017 tot 2022 honderden KPMG-professionals, inclusief partners, zich schuldig maakten aan examenfraude. Dat geschiedde onder meer door het delen van examens en antwoorden.
Volgens de PCAOB ging het om belangrijke verplichte examens over onder meer Amerikaanse accounting standaarden, professionele ethiek en onafhankelijkheid. Die cursussen zijn noodzakelijk voor de technische kennis en know how, de doorlopende professionele educatie en het voldoen aan de scholingseisen opgelegd door de beroepsorganisaties (zoals NBA), waardoor KPMG’ers wettelijke accountantscontroles mogen doen.
Vijf keer onjuiste informatie verstrekt
De Amerikaanse toezichthouder is vooral verbolgen over het feit dat KPMG tot vijfmaal toe willens en wetens onjuiste informatie verschafte. KPMG loog dus tegen de toezichthouder. Bovendien liet de KPMG-top na om die onjuiste informatie te corrigeren. Dat element vormt de verklaring dat de PCAOB aan KPMG Nederland de hoogste boete ooit oplegde.
Hieronder de tien belangrijkste verwijten van de PCAOB aan KPMG:
- Van 2017 tot 2022 hebben honderden KPMG-professionals, inclusief partners, zich schuldig gemaakt aan examenfraude. Dat geschiedde onder meer door het delen van examens en het delen van antwoorden.
- Tenminste van oktober 2017 tot december 2022 had KPMG onvoldoende procedures en controle om toezicht te houden op interne examens, waarvan een deel noodzakelijk was voor het behoud van professionele vergunningen.
- In de periode van maart 2022 tot juni 2023 verstrekte KPMG onjuiste informatie over de examenfraude aan de PCAOB. Dat betrof de onterechte mededeling dat de top van KPMG niet op de hoogte was van de examenfraude en ook onjuiste informatie over de door Hogeboom gepleegde examenfraude.
- Hoewel de top van KPMG wist van de examenfraude (en er deels zelf aan deelnam) werd in maart 2022 tegen de toezichthouders verklaard dat er geen indicaties waren van examenfraude en er daarom ook geen onderzoek naar is geweest.
- De top van KPMG heeft vervolgens nagelaten de foutieve informatie te corrigeren. In beantwoording en directe meetings heeft de top informatie verzwegen en nagelaten om eerder verstrekte onjuiste informatie te rectificeren.
- Twee topfunctionarissen – bestuurslid Marc Hogeboom en president-commissaris Rogier van Boxtel - hebben zich zelf schuldig gemaakt aan examenfraude.
- De CEO van KPMG en het hoofd van de Compliance-afdeling hebben hun kennis van de examenfraude van Hogeboom – tenminste zes maanden voor de PCAOB verzwegen.
- De top van het bedrijf heeft het risico van examenfraude onvoldoende aangepakt. Zeker gezien de wetenschap dat de Amerikaanse tak van KPMG daarvoor in juli 2019 was beboet en de ontdekking van examenfraude bij de dochter van KPMG Nederland in India in juni 2020.
- De top van KPMG nam geen maatregelen na kennisneming van een klokkenluidersmelding in juli 2022 en ontkende haar eigen betrokkenheid en kennis tot medio 2023.
- KPMG heeft de kwaliteitsstandaarden ten aanzien van integriteit en personeelsmanagement overtreden.
Lees ook: Examenfraude is grootste teleurstelling AFM