Waar is de nooduitgang?

Het OBAM-fonds doet dat door een keuze te maken uit large caps. Veel andere fondsen moeten het hebben van de minder goed verhandelbare aandelen. En dat gaat ze vroeg of laat in de problemen brengen.

Tot de toppers in de afgelopen drie (en vijf) jaar behoren fondsen als het Delta Deelnemingen Fonds, (tevens het best presterende Nederlandse fonds in de afgelopen tien jaar. Bron: Morningstar)het Global Opportunities Fund en Orange Oranje Participaties.

Ieder van deze fondsen heeft door het succes in het verleden inmiddels een belegd vermogen van meer dan 500 miljoen euro.

Aanzienlijke belangen
Dit bedrag wordt belegd in voornamelijk Nederlandse fondsen, genoteerd op de Midkap of lokale beurs zoals Gamma, Sligro en Eriks. Vanwege de omvang van hun fondsvermogen nemen dergelijke fondsen vaak een aanzienlijk belang in deze aandelen.

Het Deelnemingen Fonds heeft er zelfs haar tactiek van gemaakt om minimaal 5%-belangen te nemen in deze bedrijven. Los van de vraag of een dergelijke strategie de koersen in het verleden kunstmatig heeft opgedreven, kan de kritische belegger zich nu afvragen wat er gebeurt als de beurs wat langer neerwaarts beweegt.

De fondsaanbieders zelf geven aan niet bang te zijn voor een negatief beursklimaat. Ze verwachten hun posities altijd onderhands in ieder geval kwijt te kunnen raken en bovendien zijn het vooral lange termijn posities. Snel aan- en verkopen behoort niet tot het beleid.

Kleine deur?
Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Wat doet een invloedrijke small cap-fondsmanager als zijn positie in Spyker of Crucell eerst 40% verliest door een forse beurscorrectie en het bedrijf vervolgens negatief nieuws uitbrengt?

Welke partijen willen er dan nog 5 miljoen stukken kopen tegen marktprijs? Wat gebeurt er überhaupt met de Nederlandse small caps als niemand daar meer interesse in heeft. Zelfs de investeringsmaatschappijen niet? Hoe groot of juist klein is dan het gat in de de deur waar alle succesvolle fondsaanbieders (tegelijk) doorheen willen?

In het gunstigste geval verliezen de toppers van vandaag hun winst over de afgelopen maanden. In een negatief scenario verspelen ze hun volledige winst over de afgelopen jaren. Want zulke anticyclische topbedrijven zijn Gamma en Sligro nou ook weer niet (Gamma woog recent nog voor ruim 10% in de Orange-portefeuille!).

Onontdekte markten
Betekent dit nu dat u beter niet kunt beleggen in beleggingsfondsen gericht op small caps? Nee, want juist in de huidige beurs met hier en daar wat overwaardering zijn juist deze fondsen in staat om outperformance te behalen door onontdekte markten aan te boren.

Het zeker geen kwaad om de liquiditeitseisen van het fonds te toetsen en na te gaan hoe flexibel het fondsmanagement kan zijn.

Persoonlijk zou ik Gamma geen 10%-weging geven in mijn portefeuille, vooral vanwege de te beperkte verhandelbaarheid. Het fondsvermogen van mijn fonds (op dit moment 32 miljoen euro) zou echter nog kunnen vervijfvoudigen voordat aandelen uit de huidige portefeuille verkocht moeten worden vanwege liquiditeitsbeperkingen.

Daarmee is het fonds vele malen flexibeler dan de bovengenoemde hoogvliegers. Daarnaast dek ik de portefeuille nog eens af met een put-optie. Drie keer raden wie de minste klappen krijgt bij een correctie.