Lang geleden heb ik iets over de salamimethode geschreven.De salamimethode fileert het historisch rendementen in afzonderlijke plakjes en probeert dan op van deze rendementsplakjes iets te zeggen over de toekomstige rendementen. Deze plakjes zijn: winstgroei, dividendrendement en waarderingsverandering.
In de vorige column had ik een jaarlijks rendement van 6,3% voorspeld. Dat is de afgelopen zeven jaar 6,2% geworden. Dat is eng dicht bij de voorspelling, maar natuurlijk is het niets anders dan toeval. De voorspelling was niets anders dan een vingerwijzing die een richting aan zou geven welke kant het ongeveer op zou gaan. En dat geldt voor de echt langere termijn, niet voor zeven jaar.
De opbouw bleek bovendien flink anders te zijn. Het dividendrendement bedroeg 3%. De winsten gingen met 8,7% omhoog. In theorie had u dus een totaal rendement van 12% mogen ontvangen, maar omdat aandelen in de tussentijd een flink stuk goedkoper zijn geworden, houdt u maar 6,2% over.
https://product.datastream.com/dscharting/gateway.aspx?guid=4838c4a1-ccbf-45be-9a3b-099b98af7240&action=REFRESH
Verwachting toen:
Uitkomst 2004 – 2011
Update
Voor we verder gaan wil ik het nog even over de onderliggende data hebben. Ik heb de Datastreamgegevens vanaf de eerste datum (1 januari 1973) tot 31 december 2011 genomen. Het grote voordeel van deze lange periode is dat er diverse crises in zitten, maar ook periodes van bubbles en euforie. Ik concentreer me ditmaal vooral op Europa.
Totaal heeft u sinds 1973 11% per jaar verdiend. Daarvan was 6,8% koersgroei. In Amerika had u overigens 10,2% verdiend, maar in euro’s houdt u daar nog maar 8,4% van over.
- Het eerst plakje: dividend
Waarom is dat dividend nou zo belangrijk? Langetermijnstudies, zoals die van Ibbotson, die eeuwen teruggaan geven aan dat de dividend de voornaamste bron van inkomen is voor de aandelenbelegger. Voor Europa heeft u 4,1% per jaar aan dividend ontvangen. In de cijfers is de direct de kracht van rente op rente te zien. Zonder dividend was uw portefeuille van 100 euro naar 1240 euro gestegen. Met dividend naar 5.220 euro. Of zoals Albert Einstein het zei "The most powerful force in the universe is compound interest." Met een beetje extra rendement komt heel een heel stuk verder.
- Plakje 2: winstgroei
De onderliggende winsten stegen met 7,2% per jaar. De koersen zijn dus wat achtergebleven bij de onderliggende winstgroei, maar dat mag geen naam hebben. Overigens ben ik in die 7,2% winstgroei wel teleurgesteld. De Europa brede inflatie was, schrik niet, 7,5% per jaar. De reële economische groei bedroeg 2,1%. Dat betekend dat de winsten een stuk harder zouden moeten stijgen. De verklaring van deze teleurstelling kent u; te dure overnames, verwatering door een overvloed aan managementopties, slechte investeringsbeslissingen etcetera. Toch jammer; anders had u als aandeelhouders 2,4% per jaar meer gehad. Dan weet u gelijk wat slecht management u gekost heeft.
De toekomst
We weten nu wat de plakjes hebben opgeleverd. Nu maar eens naar de toekomst kijken. Hoeveel we voor bedrijfswinsten gaan betalen, dat is niet zo moeilijk. Ik verwacht dat Europese aandelen niet nog goedkoper worden. Om maar een beetje aan de conservatieve kant te zitten, ga ik er van uit dat de waardering van aandelen het zelfde zal blijven. Dus 0%.
In de grafiek ziet u de koers-winstverhouding van de Datastream Europa Index en de koers-winstverhouding op basis van de verwachte winsten voor de MSCI Europe Index. U betaalt slecht 9,5 keer de winst voor de komende twaalf maanden.
https://product.datastream.com/dscharting/gateway.aspx?guid=5b20494d-7290-4c8b-92e1-91e70d7f19bb&action=REFRESH
Wat die winsten gaan doen, is wel een hele opgave. Als we een Japanscenario met deflatie en een nulgroei voor de economie ingaan, dan wordt het erg moeilijk om nog een beetje winstgroei te laten zien. Voorlopig denk ik dat een 2% inflatie en een 0% economische groei een voorzichtige aanname is. Dat betekent dat u de onderliggende winsten met 2% zal zien groeien.
Niet slecht
Ik heb even gekeken naar Japan sinds 1990. Daar zijn de winsten met 4,7% per jaar gestegen. Ondanks geen inflatie en geen economische groei. Dus 2% lijkt een mooie conservatieve aanname. Dan het laatste stuk, de dividenden. Dat is weer makkelijk. Momenteel krijgt u op de MSCI Europe 4,9% dividendrendement. Ergo voor dit stuk vullen we 4,9% in.
https://product.datastream.com/dscharting/gateway.aspx?guid=d651c371-ea92-4368-b53e-937a94c88505&action=REFRESH
Per saldo komt u voor de langere termijn uit op een verwacht rendement uit van 6,9% per jaar. Niet slecht, maar wel conservatief berekend. Ik vond het vooral bemoedigend dat ook in Japan de winsten gewoon omhoog gingen. Ik zou zeggen; vult u uw eigen verwachtingen in, als u er aan denkt om u pensioenbeleggingen in aandelen te stoppen.