Het eerste kwartaal van 2016 zit er op. Een zeer belangrijk kwartaal dat werd gekenmerkt door twee forse correcties die deel uitmaakten van een dalingsfase die in november bij 475 startte. Deze fase zorgde voor een daling van bijna 100 punten waarbij een zeer belangrijke langetermijnbodem werd gevormd bij 378,50.
De bevestiging van deze bodem trad op na de doorbraak in februari van de sinds november dalende toppenlijn rond de 416 punten. De stijging vanaf de 378,50-bodem was zeer krachtig en ruim 70 punten groot. Een dergelijke stijging in zo’n korte tijd hebben we in de afgelopen jaren niet veel gezien.
Het eerste kwartaal is dus uitgemond in een zeer belangrijke en volatiele periode in de sinds 2009 stijgende langetermijntrend. Buiten een groot aantal klassieke bodemsignalen, zoals de positieve divergentie en de vorming van hammers op de maandgrafiek, is er momenteel ook nog een groot bodempatroon in de maak.
Koerdoel bij 520
Sinds december vorig jaar zijn de contouren van een omgekeerd hoofd-schouderpatroon te zien. De AEX is daarbij nu bezig met de vorming van de tweede schouder van dit patroon. De neklijn ligt bij 449. Vanuit dit patroon is een koersdoel te berekenen van 520, een doel dat boven de jaartop van 2015 ligt.
Mijn eerste doel voor de komende maanden ligt overigens bij 475 punten. Hier ligt de top van november waarna de krachtige daling startte. Dit is een zware weerstand, net als de huidige 449-puntengrens. Dit niveau werd in de afgelopen drie weken enkele keren getest.
Hier ligt de top van december vorig jaar en dit is de bovenkant van de huidige zijwaartse consolidatiefase. Twee dagen geleden werd deze top opnieuw getest maar te zwaar bevonden. De index brak daarbij wel voor de eerste keer duidelijk boven het 200-daags gemiddelde. Toch wist de AEX hier niet boven te sluiten.
Daggrafiek AEX
Klik op de grafiek voor een grote versie
Diepere terugval?
Na de test van 449 was een nieuwe terugval echter realistisch. Zolang de AEX boven de 441 wist te blijven, zou de opwaartse druk naar de 449 weer snel kunnen toenemen. Dit is de enige tussenliggende steun binnen de grenzen van de consolidatiefase.
Deze steun werd niet behouden waardoor meer ruimte naar de onderkant van de consolidatiefase ontstond. De onderkant ligt bij de recente bodems van 435,70. Zolang de koers vandaag hierboven weet te sluiten, blijft de consolidatiefase intact en verwacht ik in de komende week opwaartse druk naar 449.
Toch zijn er nog steeds signalen die wijzen op een verdere en diepere terugval. Dit is overigens heel normaal voor de vorming van de eerste duidelijke hogere middellangetermijnbodem. De opgaande beweging vanaf de 378,50 was namelijk te steil en daarmee onhoudbaar.
Signalen die in de afgelopen week wezen op een diepere terugval waren onder andere:
- de neerwaartse doorbraak van de zeer steile opgaande bodemlijn vanaf 378,50
- de neerwaartse crossing in de MACD
- afvlakkende RSI
Beide indicatoren kunnen ook een diepere terugval inzetten voor de vorming van een hogere bodem.
Omgekeerde hoofd-schouder
Een slotkoers onder de 435,70 zorgt voor meer neerwaartse druk. In eerste instantie ontstaat dan ruimte naar de recente dubbele bodem bij 430, maar een verdere terugval tot ongeveer 423 levert ook geen enkel technisch probleem op. Hier liggen:
- het snel opwaarts lopende 50-daags gemiddelde
- het 38,2%-Fibonacci-retracementniveau van de gehele stijging vanaf 378,50-bodem
Daaronder ligt als volgende punt nog de 419,80. Hier ligt de bodem van december vorig jaar. Dit is tevens het dieptepunt van de eerste schouder van het genoemde potentiele omgekeerde hoofd-schouderpatroon.
Een dergelijke diepere terugtest zou uiteindelijk wel een duidelijker omgekeerd hoofd-schouderpatroon op de borden zetten.
Kracht opbouwen
Voor vandaag is het eerst maar eens bezien of de AEX boven de 435,70 weet te sluiten. Een kortstondige intraday overshoot zou nog niet direct de consolidatiefase beëindigen. Wel naderen we de eindfase van deze consolidatiefase (terugval).
Een diepere terugval richting 430 tot mogelijk 423 zou een laatste fase hiervan kunnen zijn. In dat scenario zouden we zeer alert moeten zijn op de vorming van bodempatronen. Dit blijft naar mijn mening de opbouw van kracht en de uiteindelijke springplank voor de opwaartse doorbraak van de 449-grens.