De gemoederen in de financiële wereld geraken opnieuw verhit. Ditmaal zorgt de vraag van Duitsland voor de repatriëring van de goudreserves voor beroering. Maar het past perfect bij de herinrichting van het monetaire systeem.
Het is alweer jaren geleden dat ik zo frequent moest rapporteren over het reilen en zeilen in de monetaire wereld. Ik kan er niet omheen: het borrelt weer in het financiële systeem.
Begin 2013 schreef ik al over het populaire idee van een platinamunt van een biljoen dollar als oplossing voor het fiscale probleem van de Verenigde Staten. Uiteraard was dit een geen realistisch plan en is dit inmiddels formeel afgewezen door president Obama.
Goudreserves
Maar in de basis van het idee zat een behoorlijk interessante oplossing voor het schuldenprobleem. De Amerikaanse goudreserve kan een werkbare uitkomst bieden. Het plan van de platinamunt is nog niet goed van tafel, of er laait weer een nieuwe storm op.
Ditmaal gaat het over de goudreserves bij de overige centrale banken. Duitsland vraagt een belangrijk deel van zijn goudreserve in de Verenigde Staten op. Met name het deel dat bij de Fed in New York ligt wordt geviseerd door de Duitse autoriteiten.
De publieke opinie in Duitsland is vastberaden in haar eis: "Geef ons goud terug". Maar waarom willen de Duitsers plots hun goudreserves repatriëren? Enkele ideeën op een rij:
1. Geen dreiging meer
Er is van oudsher een belangrijke reden waarom Europese landen hun goudreserves in het buitenland lieten opslaan. De Russische dreiging was permanent aanwezig zodat het goud veiliger was op een ander continent. Die dreiging is vandaag weggevallen, dus is er ook geen reden meer om de goudreserve uit veiligheidsoverwegingen elders op te slaan.
2. Goudverkoop is stilgevallen
De goede verhandelbaarheid van goud was in de voorbije decennia een must voor de meeste centrale bankiers. Met name de Europese landen zijn druk in de weer geweest om een deel van hun goudreserves te verkopen. Het goud werd best verhandeld op de goudmarkten van New York of London. De goudverkoop is echter compleet stilgevallen. Meer nog, de centrale bankiers zijn per saldo weer kopers geworden van het gele edelmetaal.
3. Politieke topprioriteit
De politieke druk in Duitsland is niet meer te overzien. De Duitse pers laat geen moment aan zich voorbij gaan om de politici te wijzen op hun verantwoordelijkheid en het goede bestuur. Hierbij is hun goudreserve een topprioriteit geworden. Merkel heeft hier absoluut oren naar aangezien ze er slecht voor staat in de peilingen. Hun goud succesvol terughalen kan ze als een overwinning gebruiken.
4. Twijfels over eigendom
De twijfels over het feitelijke bezit nemen jaar na jaar toe. Er wordt niet zo zeer getwijfeld over de aanwezigheid van het fysieke edelmetaal, maar wel over de eigendom ervan. Het is geen geheim dat centrale bankiers hun goudreserves in de voorbije jaren massaal hebben uitgeleend. Het was een manier om de goudreserve te laten renderen. Maar inmiddels zouden bepaalde depots veelvuldig leasecontracten hebben uitgeschreven op dezelfde staven goud. Dit vormt op zich niet meteen een probleem, maar als de eigenaars plots massaal hun fysieke goud opeisen, dan implodeert het leasingsysteem.
Repatriëring
De bal ging vorig jaar aan het rollen toen Hugo Chavez bevel gaf om 160 ton goud te repatriëren naar Venezuela. Kort erop volgde Ecuador. Vervolgens sloeg de vonk over naar Europa, waar landen zoals Zwitserland en Oostenrijk zich openlijk vragen stelden over hun buitenlandse goudserves.
Zelfs in Nederland klinkt de roep om een repatriëring van de goudreserve steeds luider. Duitsland kon simpelweg niet achterblijven. Meer nog, de Duitsers lijken nu het voortouw te nemen: geen woorden, maar daden!
In de komende zeven jaar wordt een deel van de goudreserve uit de Verenigde Staten overgebracht naar het Duitse grondgebied, meer bepaald 300 ton. Nu, dit is slechts een fractie. Een belangrijk deel blijft in het buitenland liggen.
Openbaar
Toch is dit een belangrijk kantelmoment in de monetaire wereld. We worden overladen met de nodige deja-vu gevoelens. Een vergelijkbare paradigmashift maakten we al eens mee in 2009. Dit was het jaar waarin China zijn officiële goudreserves verhoogde tot 1054 ton.
Er waren in de jaren voorheen sterke vermoedens van de Chinese koopwoede naar goud, maar geen feitelijke bewijzen. Kort erop kondigde India aan dat ze 200 ton goud van het Internationaal Monetair Fonds had gekocht.
Ook Rusland begon met het publiek maken van z’n goudvoorraad. Iedere maand kon de wereld zien dat de Russische goudreserve substantieel aandikte.
Klik op de grafiek voor een grote versie
Internationale herschikking
Het goud verplaatste zich van het Westen naar het Oosten met alle gevolgen van dien voor de goudprijs. In de jaren daarna verdubbelde de prijs van het gele edelmetaal als gevolg van de internationale koopdruk van zowel centrale bankiers, fondsbeheerders als particuliere beleggers.
Vandaag staan we voor een nieuwe beweging als gevolg van de decentralisatie van de goudreserves. Want neem het van mij aan, er zullen nog meerdere centrale banken kiezen voor goudrepatriëring.
Het maakt allemaal deel uit van de internationale herschikking van de financiële machten en krachten. We begeven ons aan de vooravond van een ware valutaoorlog en het Oosten wil een substantieel deel van de monetaire koek. Europa probeert zijn rol te verankeren.
Een grote aanwezigheid van de fysieke goudreserves binnen de eigen landsgrenzen vormt hierbij een essentieel onderdeel. Want er bestaat nog altijd het eeuwenoude gezegde: He who owns the gold makes the rules.