In de Verenigde Staten weten ze stilaan niet meer van welk hout pijlen te maken met hun immense schuldenberg. Ze halen er tegenwoordig de waanzinnigste ideeën bij, zoals een platinamunt slaan van 1 biljoen dollar. Maar is dit idee wel zo raar?
De beurzen kenden een indrukwekkende start in 2013. De rally is het gevolg van een oplossing voor de fiscal cliff in de Verenigde Staten. Beleggers reageerden opgelucht en dit vertaalt zich in een risk-on modus.
Enkele weken terug werden de kiemen voor de beursrally al gepland door de Fed, die aankondigde om het monetaire opkoopprogramma te verhogen tot 85 miljard dollar per maand aan Amerikaanse staatsobligaties en hypotheekschuld.
Geen limiet
Dit komt neer op een jaarlijkse quantitative easing (QE) van meer dan 1 biljoen dollar! Bovendien staat er geen limiet meer op de omvang van het stimuleringsprogramma, maar koppelt Bernanke er nu streefdoelen aan zoals een werkloosheid van 6,5% en/of inflatie boven 2,5%.
Terwijl het vuurwerk massaal knalde rond de jaarwisseling, gingen er ook enkele alarmbellen af in de wandelgangen van het Amerikaanse congres: het schuldplafond van 16,4 biljoen dollar werd opnieuw overschreden.
Het was in 2011 dat het schuldplafond werd opgetrokken, wat voor de nodige spanningen zorgde tussen beide Amerikaanse politieke partijen. Meer nog, de Verenigde Staten kreeg voor het eerst in z’n geschiedenis een downgrade te verwerken.
Sneeuwbaleffecten
De kans dat de Democraten en Republikeinen er ditmaal niet uitkomen neemt met de dag toe, waardoor de overheid geen bijkomende schulden meer zou kunnen aangaan. De Verenigde Staten riskeert hierdoor een volgende kredietverlaging, wat tot een gigantische stijging van de kosten kan leiden, met alle sneeuwbaleffecten van dien.
Amerikaanse beleidsmakers zitten weer met de handen in het haar en beginnen er steeds apartere ideeën op na te houden om uit het schuldenmoeras te geraken.
Zo lanceerde een blogger het idee om een platinamunt te slaan en die een waarde te geven van 1 biljoen dollar (Engels: one trillion), het jaarlijkse tekort van de Amerikaanse overheid.
Hot topic
In de Amerikaanse wet staan enkele vage uitzonderingsregels, zo ook het slaan van een munt om het evenwicht in het systeem te herstellen (Artikel I, Sectie 8). In enkele dagen tijd groeide het aanvankelijk bizarre idee uit tot een hot topic in de Verenigde Staten.
Alle financiële media praten erover, gerenommeerde websites staan vol met columns en discussies. Als de Amerikaanse overheid de ‘speciale’ platinamunt creëert, kan men die vervolgens deponeren bij de Fed in ruil voor nieuwe dollars.
Waar overigens het idee van een platinamunt vandaan komt, is niet geheel duidelijk. Het kan wat ons betreft net zo goed koper of ijzer zijn. En waarom het bedrag dan beperken tot 1 biljoen dollar?
Waarom niet meteen 100 biljoen dollar erop stampen, of nog beter, het mooie ronde getal van 1 triljoen dollar. Dan kan men nog wel een jaartje of honderd verder met schuldenmaken in de Verenigde Staten.
Boekhoudkundig probleem
Alle gekheid op een stokje, het idee van de platinamunt is volgens mij geen realistisch scenario. Toch is de basis van het idee niet zo gek. Schuld is immers een boekhoudkundig probleem.
Terug naar de eerste les boekhouding. De balans bestaat uit twee delen:
Beide zijden moeten altijd in evenwicht zijn. En net hier zit een belangrijk onderdeel waar de meeste economen en andere specialisten overheen kijken. Centrale bankiers hebben niet zoveel reële vaste activa op de balans, behalve dan fysiek goud.
Herwaardering goud
Het voordeel voor de Fed is dat hun goudreserve nog altijd voor 42 dollar per ounce in de boeken staat. Een herwaardering van hun goud (8133 ton) zou de schuldenberg van de Verenigde Staten in een pennentrek kunnen decimeren en opnieuw draagbaar maken.
Echter, hiermee zou Amerika ook hun grootste schuldeiser – China – in een klap fors armer maken. Toch denk ik dat dit een meer realistisch scenario is dan de platinamunt. Temeer omdat er hiervoor voldoende signalen uit China komen.
De Chinezen zijn in de voorbije jaren als bezetenen goud aan het opkopen. Zoals onderstaande grafiek aantoont, gaat de meeste goudproductie als ook de goudhandel naar de Chinezen.
Klik op de grafiek voor een grote versie
Reset
Ik heb al een tijd geen cijfers meer uit China gezien inzake hun goudreserves, maar het zou me amper verbazen moest dit inmiddels een veelvoud zijn van de officiële status van 1054 ton goudreserve.
Als de Chinezen ooit voldoende goud hebben (zo’n 6000 ton of meer), dan zal China geen probleem meer hebben met een boekhoudkundige reset van het globale dollarsysteem. Welke prijs men dan op de goudreserve zal kleven, daar hebben we uiteraard het raden naar.
Maar zelfs aan de huidige marktwaarde van 1650 dollar per ounce komt op amper 450 miljard dollar. Er is dus een veelvoud van de goudprijs nodig om de reset te realiseren en de schuldenberg opnieuw dragelijk te maken.
Inflatie
Een globale reset van het financiële systeem zit hoe dan ook in de kaarten. Door de immense Amerikaanse schuldenberg en de snelle stijging ervan, dringt een boekhoudkundige oplossing zich steeds meer op.
Het wegstrepen van de schulden kan voor een deflatoire depressie zorgen, met alle sociale gevolgen van dien.
Dus lijkt de enige andere uitweg het decimeren van de schulden door inflatie. Houders van goud en andere vaste activa zullen de reset doorstaan, maar houders van cash en schulden zijn dan de pineut.