benbelegger schreef op 1 juni 2022 09:53:
Uit het ND:
Russisch-Orthodoxe Kerk probeert de Oekraïense ‘afvalligen’ tot inkeer te bewegenEen dikke drie maanden na de Russische inval in Oekraïne, moreel gesteund door de Russisch-orthodoxe patriarch Kirill, heeft de onder de patriarch van Moskou vallende Oekraïense kerk zich van Moskou afgescheiden. Een dramatisch besluit waar Moskou ‘met begrip’ op reageert, maar dat het ondertussen fel bestrijdt.
Afgelopen zondag sprak de Oekraïense metropoliet Onufry voor het eerst tijdens de Goddelijke Liturgie in Kyiv de naam van patriarch Kirill niet uit als zijnde het hoofd van de Oekraïens-Orthodoxe Kerk. Kirill werd door Onufry wel genoemd, maar in het rijtje van patriarchen en andere hoofden van de door de Oekraïners erkende Orthodoxe Kerken.
De onafhankelijkheid van de tot dan toe onder Moskou vallende kerk was daarmee een feit. Het besluit was de vrijdag ervoor al genomen, na grote druk van Oekraïense gelovigen die het niet meer konden aanzien dat hun kerk onder een patriarch viel die de Russische inval religieus-ideologisch zo actief steunt. Alle verwijzingen naar Moskou werden uit de statuten van de kerk geschrapt.
Ongeveer gelijktijdig met deze historische zondagsliturgie in Kyiv vierde patriarch Kirill in Moskou de Goddelijke Liturgie in zijn Moskouse kathedraal. Na afloop liet hij weten het besluit van de Oekraïense kerk te ‘volledig te begrijpen’. Deze ‘lijdt vandaag’, zei Kirill en ‘metropoliet Onufry en de bisschoppen moeten zo wijs mogelijk handelen om de levens van hun gelovigen niet te bemoeilijken’.
Dat leken verzoenende woorden. Maar de patriarch maakte geen woord vuil aan de stevige kritiek van de Oekraïners op diens steun aan de oorlog van president Putin. ‘Gij zult niet doden’, had de Oekraïense kerkvergadering, waaraan bisschoppen, priesters, kloosterlingen en leken deelnamen, de Tien Geboden uit het Oude Testament stevig nagezegd.
Bovendien gaf Kirill zondag aan nog steeds te geloven in de door God geschonken eenheid van Rusland en Oekraïne. Hij zei te ‘bidden dat tijdelijke externe obstakels de spirituele eenheid van ons volk niet zullen vernietigen’. Hij riep de gelovigen op ‘op te staan voor de eenheid van de kerk en voor de waarheid van God’.
De Russische kerk wordt volgens Kirill momenteel ‘geteisterd door geesten van het kwaad’ die proberen het orthodoxe volk van Rusland en Oekraïne te verdelen. Maar dat zal hen niet lukken, denkt de patriarch. Want ‘het verenigde volk komt voort uit de doopvont van Kyiv en prins Vladimir heeft ons één enkele kerk nagelaten’.De Heilige Synode van het patriarchaat van Moskou vergaderde afgelopen zondag over de heikele kwestie waardoor de Russisch-Orthodoxe Kerk een groot deel van haar gelovigen kwijt raakt, en ook nog het meest praktiserende deel. De besluiten van Kyiv zijn volgens Moskou genomen ‘onder druk van schismatieke groepen, lokale autoriteiten, massamedia, extremistische organisaties en het nationalistische deel van de bevolking’.
Metropoliet Hilarion, de tweede man van het Moskouse patriarchaat, hanteerde opvallenderwijs een andere strategie. Hij zei dat de Oekraïens-Orthodoxe Kerk helemaal ‘niet van de Russische kerk is afgescheiden’. Volgens hem had deze onder Moskou vallende Oekraïense kerk al sinds 1990 een onafhankelijke status. Volgens Hilarion willen ‘de vijanden van de ware kerk’ in werkelijkheid niets meer of minder dan simpelweg ‘gebouwen en bezit, kerken en kloosters en het kerkelijke instituut als geheel in handen krijgen’.
In haar verklaring van 27 mei liet de van Moskou losgescheurde kerk weten bereid te zijn tot dialoog met de in 2018 opgerichte Oekraïens-Orthodoxe Kerk die inmiddels wordt erkend door de kerken van Constantinopel, Athene, Cyprus en Alexandrië. Maar wel onder een flink aantal voorwaarden die lieten zien dat het tussen deze beide kerken nog verre van peis en vree is, ondanks het feit dat zij beiden de Oekraïense strijd tegen Rusland uitdrukkelijk steunen.
Minstens drie bisdommen in Donetsk en op de Krim steunen de onafhankelijkheid van de kerk overigens niet, een onafhankelijkheid die bovendien nog door geen enkele andere orthodoxe kerk wordt erkend. Het oosterse christendom in Oekraïne wordt zo nog meer een lappendeken dan het al was.