Obligatiefeestbeesten

Nederland is jarig. 200 jaar! Vrij en verbonden door gelijke rechten en plichten. Laten we dat samen vieren.

Zo begint de website van het Nationaal Comité 200 jaar Koninkrijk. De site geeft een interessant overzicht van de gebeurtenissen die leidden tot onze onafhankelijkheid in november1813.  De uitgebreide beschrijving mist echter een belangrijk element: de rol van de staatsschuld.

Het aardige is dat de maatregelen betreffende de schuldsanering die destijds zijn genomen, nu nog zichtbaar zijn aan de Nederlandse beurs. Bij wet vastgesteld in mei 1814 en uitgegeven vanaf 1815, zijn 200 jaar nadien de Grootboeken der Nationale Schuld nog altijd verhandelbaar. Het betreft drie eeuwigdurende leningen met rentepercentages van respectievelijk 2,5%, 3,0% en 3,5%.

Ik waag mij niet aan geschiedschrijving, dus de rol die deze schulduitgifte speelde bij de succesvolle ontwikkeling van het Koninkrijk laat ik graag aan de deskundigen. Maar het Nationaal Comité rept over het meevieren van het feest. Dat komt goed uit, want daar hebben de houders van de grootboekschuld alle reden toe.

Moed werd beloond

Wie in 1815 een bedrag van 100 florijnen in de 2,5% Grootboek investeerde, zag dat 200 jaar later uitgegroeid tot een bedrag van 14.000 harde guldens, ofwel 6.353 euro. Leuk, maar natuurlijk geen reden tot een echt feest. Al is het alleen maar omdat de grootboekhouders van het eerste uur daarbij niet bij aanwezig zullen zijn.

Maar als we de termijn om het rendement te berekenen iets verkorten tot een kleine zes jaar, kunnen de festiviteiten losbarsten. Ik ga terug naar oktober 2008. De kredietcrisis is net uitgemond in financiële chaos door de val van Lehman Brothers. De aandelenkoersen belandden in een duikvlucht. Beleggers met moed kochten toen de gevallen aandelen, bijvoorbeeld die uit de AEX.

Die moed werd beloond, bijna zes jaar later zien zij hun investering bijna verdubbeld (inclusief dividend) waardoor een rendement op jaarbasis van ruim 11% is behaald. Beleggers die aandelen niet aandurfden en vluchtten naar staatsobligaties, mogen ook niet klagen. Als zij in een 10-jarige Nederlandse staatsobligatie belegden, en jaarlijks door actief beheer de looptijd op tien jaar hielden, kunnen zij nu terugkijken op een rendement van bijna 8% op jaarbasis.

Echte feestbeesten

Maar de echte feestbeesten zijn de houders van de Grootboeken. De 3,5% variant was in oktober 2008 te koop op een koers van circa 70%. De actuele beurskoers van deze staatsperpetual is in een kleine zes jaar opgelopen tot 139,65%. Tezamen met de jaarlijkse 3,5% coupon (per half jaar uitgekeerd) hebben de grootboekhouders een rendement van 16,7% op jaarbasis behaald! Met dank aan Koning Willem I die verantwoordelijk was voor de uitgifte van deze schuld.

Voordat u als houder van deze obligatie in euforie uw broker belt om de winst te incasseren, heb ik nog een suggestie waarmee uw rendement nog wat hoger wordt. U kunt uw Grootboeken namelijk op een alternatieve manier van de hand doen.

Een aantal weken geleden is het Ministerie van Financiën gestart met de terugkoop van de 3,5% Grootboekschuld. De kosten zijn voor de staat erg hoog waardoor terugkoop efficiënt is. De staat zal over deze terugkoop geen kosten rekenen.

Maar belangrijker, de terugkoopkoers is aantrekkelijker dan de beurskoers. Momenteel biedt de staat een koers van 145,11%, veel hoger dan de beurskoers van 139,65%. De terugkoopactie loopt tot en met 31 augustus 2014. De terugkoopkoers wordt elke maandag vastgesteld. De door de staat geboden terugkoopprijs komt tot stand door de couponrente van 3,5% te delen door het effectieve rendement van de langstlopende staatslening.

Zeer de moeite

Het effectieve rendement op deze lening (2,75% coupon, aflossing in 2047) was afgelopen maandag 2,412%. De koers kwam daarmee op 145,11% (=3,5%/2,412%). Deze koers is tot en met komende vrijdag geldig. Maandag wordt de nieuwe koers voor de gehele volgende week berekend en vastgesteld.
 
Het loont derhalve zeer de moeite de Grootboekobligatie niet via de beurs, maar aan het Ministerie van Financiën rechtstreeks te verkopen. Het rendement vanaf oktober 2008 is dan nog beter dan 16,7% en wordt dan 17,4% op jaarbasis. Houders van de andere Grootboeken, met 2,5% en 3,0% coupon, moeten hun winsten wel via de beurs realiseren. De staat beperkt zich nu alleen tot terugkoop van de 3,5% obligatie.

Als de actie een succes is, volgen later de beide andere leningen. Langzaam verdwijnt zo een stuk unieke financiële geschiedenis van de Nederlandse beurs. Dat is een reden te meer voor het Comité 200 jaar Koninkrijk aandacht aan onze schuldgeschiedenis te besteden.