De stevige rally op de aandelenmarkten lijkt maar geen einde te kennen. Telkens wanneer de markten aanstalten maken voor een daling, komt er plots hernieuwde koopdruk naar de beurs. Het doet menig wenkbrauw fronsen. Op de eerste plaats die van mij.
Ik ben er in principe voorstander van om de markt de weg te laten wijzen. Op basis van de marktontwikkelingen was ik in de voorbije jaren – om precies te zijn sinds 2010 – positief over een investering in aandelen. Vandaag, zo’n zes jaar later, ben ik niet meer zo happig op aandelen.
Toch lijkt de markt ons opnieuw te willen vertellen dat het wel goed komt. In de voorbije jaren hechtte ik waarde aan dit geluid, vandaag heb ik er wat meer moeite mee. Ik verklaar mij nader...
Slechtere fundamenten
In het verleden was het meestal zo dat de economische omstandigheden niet goed waren, maar dat ze uitzicht boden op verbetering in de (nabije) toekomst. Aandelen hebben een goede neus voor economische herstel. Vandaag heb ik erg veel problemen om dit economisch herstel te zien.
De fundamenten brokkelen verder af. Wie goed kijkt, ziet dit gegeven ook al in de markten zelf. Eerder bleef de transportsector al achter op de algemene markt. In 2016 kwam er een nieuw probleem bij: de uitgesproken zwakte onder de bankaandelen.
Wereldwijd krijgt deze aandelenklasse de ene klap na de andere te verwerken. In Europa staat de bancaire sector zo maar even 22% lager dit jaar. Als er een ding is wat ik in mijn carrière als belegger heb geleerd, dan is het wel dat een stierenmarkt nooit lang kan bestaan zonder een bull market in bankaandelen.
Krappe kredietmarkt
De reden hierachter is vrij logisch: als banken onder vuur liggen, verschaffen ze minder krediet. En krediet is nog altijd de smeerolie van onze moderne maatschappij. Zonder krediet, geen economische vooruitgang.
De eerste zorgwekkende signalen hieromtrent zien we al in de Verenigde Staten. Daar begint de kredietmarkt voor grote en middelgrote bedrijven nu snel te verkrappen, zoals is te zien op de onderstaande grafiek van de St. Louis Fed.
Klik op de grafiek voor een grote versie
Recessie onafwendbaar
Ik zie hier precies dezelfde ontwikkeling als in de aanloop naar de kredietcrisis van 2008. De lat wordt steeds hoger gelegd door de banken voor commerciële kredieten. Er worden steeds hogere eisen gesteld aan ondernemingen. Dit gaat zich vroeg of laat vertalen in een afkoeling van de bedrijvigheid, want steeds meer ondernemingen kunnen niet functioneren zonder toegang tot krediet.
Banken draaien de kredietkraan niet dicht omdat ze er geen zin meer in hebben. Ze worden gedwongen, met name door de afkalvende economische vooruitzichten. Dit is exact hetgeen waar ook ik voor vrees. Aan dit tempo is een recessie onafwendbaar.
Waar de markten volgens mij nu op rekenen, is bijkomende monetaire accommodatie, vooral door de Fed. Op deze muziek lopen de koersen nu vooruit. Dat vind ik gewaagd, omdat we al hebben ervaren dat Janet Yellen, de baas bij de Fed, geen soepele dame is op vlak van extra liquiditeiten.
Kust niet veilig
Ze gaat prat op haar beleid dat gericht is op het behalen van doelstellingen: een lage werkloosheid (< 5%) en een bescheiden inflatie (>2%). Beide doelstellingen zijn reeds bereikt. Daarom is het voor Yellen nu des te moeilijker om de geldkraan onverwijld open te draaien.
In zekere zin heeft Yellen het excuus van een nieuwe crisis nodig om de monetaire sluizen opnieuw open te draaien. Kortom, er bestaat geen gemakkelijk uitweg meer. Economisch ziet de wereld er niet bepaald prettig uit, en rekenen op steun uit de monetaire hoek is in deze fase een gewaagde gok.
Toch worden koersen hoger gestuwd. Is er mogelijk iets dat ik niet zie? Dat kan uiteraard altijd in financiële markten, maar dan lijkt het eerder op een gewaagde gok om grote delen van uw vermogen nu op ’t spel te zetten op de beurs. De kust is wat mij betreft niet veilig.
Terughoudend
Ik stel me momenteel nog liever terughoudend op, en neem een beter voorkomen dan genezen-houding aan. Als straks de markten alsnog kraken onder de druk, dan kunt u maar beter een toeschouwer aan de zijlijn zijn.
Tot ik betere signalen zie, blijf ik voorstander om her en der wat winsten van tafel te nemen en cash op te bouwen, voor als het onheil alsnog moest toeslaan in de komende maanden. We hopen er niet op, maar u kunt beter uw voorzorgen nemen.