voda schreef op 4 januari 2019 21:05:
Trump vs. de economie
Opinie | Nouriel Roubini is hoogleraar aan de Stern School of Business
De financiële markten hebben eindelijk begrepen dat Donald Trump de president van Amerika is. Als je bedenkt dat de wereld al twee jaar lijdt onder de onbesuisde twitterberichten van de machtigste man ter wereld, is de logische vraag: hoe heeft dat zo lang kunnen duren?
Het speelt mee dat veel beleggers geloofden dat Trump veel blaft, maar niet bijt.
Ze gaven hem het voordeel van de twijfel, zolang hij maar maatregelen nam die gunstig waren voor bedrijven en aandeelhouders. Als puntje bij paaltje kwam, zouden ‘de volwassenen in de kamer’ Trump wel intomen en het beleid van de regering binnen de traditionele kaders houden, was het idee.
Deze veronderstelling kwam in Trumps eerste jaar als president min of meer uit. ...
In 2018 liepen de zaken anders.
Het jaar startte met de invoering van een roekeloze belastingverlaging die de lange rente opdreef en een ‘overdrive’ veroorzaakte in een economie die al dicht tegen volledige werkgelegenheid aanzat. Al in februari begonnen beleggers zich zorgen te maken over een groter dan gewenste stijging van de inflatie.
Een extra zorg daarbij is dat Trumps overige maatregelen stagflationaire effecten hebben (minder groei bij meer inflatie). Trump wil immers de buitenlandse investeringen beperken. Ook heeft hij de immigratie aan banden gelegd, waardoor de groei van het arbeidsaanbod daalt op een moment dat de arbeidsbevolking vergrijst en er een groeiend gat gaapt tussen vraag naar vaardigheden en het aanbod daarvan
Iets later in het jaar begonnen de handelsschermutselingen met China en andere Amerikaanse handelspartners. De bezorgdheid over de protectionistische maatregelen van de regering-Trump leek in de loop van het jaar wat te luwen, maar is helemaal terug. De nieuwste stappen van de VS tegen China lijken de voorbode voor een bredere koude oorlog over handel, economie en geopolitiek.
Nog erger dan het gevaar van een grootschalige handelsoorlog met China (ondanks de recente ‘wapenstilstand tussen Trump en de Chinese president Xi Jinping), zijn Trumps openlijke aanvallen op de Fed. Die begonnen al in het voorjaar van 2018.
Met deze aanvallen in het achterhoofd schrokken de markten zich afgelopen maand kapot toen de Fed het verstandige besluit nam de rente te verhogen en te hinten op een geleidelijkere verhoging van de rente in 2019. Vermoedelijk is de strijdlustige houding van de Fed een reactie op de bedreigingen door Trump. Geconfronteerd met vijandige twitterberichten van de president moest Fed-voorzitter Jerome Powell het signaal afgeven dat de centrale bank politiek onafhankelijk blijft.
In de laatste weken van 2018 volgde Trumps besluit om grote delen van de federale overheid te sluiten, omdat het Congres weigerde te betalen voor zijn nutteloze Mexicaanse muur. Op de markten brak nog net geen paniek uit.
Regering
De ‘shutdown’ werd spoedig gevolgd door berichten dat Trump Powell zou willen ontslaan. Dat had de correctie kunnen laten uitgroeien tot een crash. Voor de kerst publiceerde minister Steven Mnuchin van financiën daarom een officiële verklaring, in een poging de markten te kalmeren. Hij stelde dat Trump niet van plan was Powell te ontslaan en dat de financiële toestand van de Amerikaanse banken gezond is. Die laatste toevoeging had niemand zien aankomen, wat tot gevolg had dat beleggers zich juist gingen afvragen of ze zich zorgen moesten maken.
De ministersploeg van Trump is in toenemende mate een bron van zorg. Recente veranderingen binnen de regering, die op het eerste gezicht niets met het economische beleid te maken hebben, maken de markten nerveus. Door het vertrek van stafchef van het Witte Huis, John Kelly, en van minister van defensie James Mattis
zijn er geen volwassenen meer over in de kamer. De resterende kliek van economische nationalisten en haviken op het gebied van het buitenlands beleid, zal aan elke gril van Trump gehoor geven.Bij de huidige stand van zaken kan het gevaar van een grootschalig geopolitiek conflict met China niet worden uitgesloten. Een nieuwe koude oorlog kan heel concreet leiden tot deglobalisering, waarbij toeleveringsketens overal worden verstoord, in het bijzonder in de techsector.
Verder schijnt Trump erop gebrand te zijn om de cohesie binnen de Europese Unie en de Navo te ondermijnen, op een moment waarop Europa economisch en politiek zwak is. (.....)
Trump is inmiddels de Dr. Strangelove van de financiële markten. Net als de paranoïde gek in de klassieker van Stanley Kubrick flirt hij met wederzijds gegarandeerde economische vernietiging.