In het jaar 2020 kwam de wereldeconomie piepend en krakend tot stilstand als gevolg van de covid-19 pandemie. Nu de wereldeconomie wordt heropend, lijkt een verhoging van de inflatie waarschijnlijk. Laait in 2021 de inflatie op à la de jaren '70? Of is de verhoogde inflatie tijdelijk en zet de dalende inflatietrend van de laatste decennia zich voort?
Waarom is inflatie belangrijk?
Inflatieontwikkelingen zijn belangrijk voor de waardeontwikkeling van financiële instrumenten. Een opwaartse inflatieverrassing leidt tot een hogere kapitaalmarktrente, waardoor vastrentende obligatiekoersen direct geraakt worden. De impact van inflatie op aandelenkoersen is minder direct. Wel kunnen we stellen dat bedrijven beter gedijen bij een laag en stabiel inflatieniveau.
Het is daarom logisch dat veel centrale banken een laag en stabiel inflatieniveau nastreven. Wanneer inflatie sterk oploopt, door bijvoorbeeld oververhitting van de economie, proberen centrale bankiers inflatie te dempen door de beleidsrente te verhogen. Dit gaat vaak gepaard met de nodige beweeglijkheid op de financiële markten.
De jaren '70: inflatie van 15%
Dat inflatie hoog en instabiel kán zijn werd goed duidelijk tijdens de jaren ’70. Destijds was het gebruikelijk dat salarissen werden geïndexeerd op basis van het prijspeil. Een hogere inflatie resulteerde in een hoger loon, zodat de koopkracht van werknemers behouden bleef. Toen tijdens de oliecrises in '73 en '79 de olieprijs scherp steeg, zagen veel werknemers hierdoor hun salaris stijgen.
Door stijgende brandstof- en loonkosten zagen ondernemers zich genoodzaakt om de prijs van hun producten te verhogen. Hierdoor liep het prijspeil nóg verder op en kwam inflatie in een opwaartse spiraal terecht. Aan het einde van de jaren ’70 liep hierdoor de inflatie in de VS op tot bijna 15%! Uiteindelijk werd deze torenhoge inflatie bedwongen doordat de beleidsrente scherp werd verhoogd door de centrale bank, met een economische recessie als gevolg.
De 40 jaren daarna
In de jaren die erop volgden was de trend van inflatie dalende. Hier zijn meerdere oorzaken voor aan te wijzen, zoals de opmars van de IT-sector, het einde van de Koude Oorlog, de toetreding van China tot de wereldhandelsorganisatie (WTO) en de vergrijzende babyboomgeneratie. Er waren zelfs jaren waarin gevreesd werd voor negatieve inflatie (deflatie).
2021
Dit jaar lijkt inflatie voor het eerst in jaren weer een comeback te maken. Veel beleggers verwachten dat de heropening van de economie gepaard zal gaan met een stijging van het prijsniveau. Dit vanwege de combinatie van monetaire verruiming, fiscale stimulering, opgepotte spaartegoeden, beschadigde productieketens, een verstoorde arbeidsmarkt en de plotselinge beschikbaarheid van consumptiemogelijkheden.
De meningen zijn verdeeld
Waar de meningen over verschillen is de manier waarop de inflatie zal stijgen. Centrale bankiers gaan uit van een tijdelijke inflatiestijging. Zij beschouwen de prijsstijgingen als een logisch gevolg van de transitie naar een heropening van de economie. Daar tegenover staan beleggers die vrezen voor een jaren ’70-scenario of erger (hyperinflatie).
Mettertijd zal duidelijk worden wie het bij het rechte eind heeft. Het verleden leert ons dat een combinatie van factoren kán bijdragen aan een sterke stijging van de inflatie. Daar staat tegenover dat de structurele factoren die inflatie al decennia laag houdt (technologische innovatie, globalisatie en vergrijzing) nog altijd sterk aanwezig zijn.
Jaap Steur is sinds 2018 werkzaam bij Axento Vermogensbeheer. Hij is als portfoliomanager verantwoordelijk voor het dagelijks beheer van de klantportefeuilles van Care IS en Axento Vermogensbeheer.
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!