De komende maanden zal het beursklimaat bepaald worden door de grondstofprijzenontwikkeling en het consumentenvertrouwen. Beide weerspiegelen de verwachte ontwikkeling van de (wereldwijde) economische groei (de schaarste met betrekking tot enkele grondstoffen daargelaten).
Vertrouwen, daar gaat het om. In het boek De snelheid van vertrouwen van Stephen M.C. Covey heeft hij het over cirkels van vertrouwen:
- Vertrouwen in jezelf.
- Relatievertrouwen.
- En waar het hier omgaat: organisatie-, markt- en maatschappelijk vertrouwen. Daar moet nu na aangewerkt worden na de euro-perikelen van de afgelopen maanden.
Door de forse beurskoersstijging van afgelopen donderdag is al op veel zaken vooruitgelopen.
Onbevredigend
Bij CSM kan het management geen enkele uitspraak doen over het verwachte consumentenvertrouwen en de -bestedingen: "we weten niet of de consumenten eerder een ijsje gaan kopen of een muffin." De derdekwartaalcijfer cijfers van CSM, die donderdag 27 oktober werden gepubliceerd, waren al eerder bekend.
Toch werden veel vragen van analisten tijdens de conference call niet bevredigend beantwoord. De forse daling van de resultaten in bakkerij-activiteiten in de Verenigde Staten viel tegen, terwijl CSM daar anderhalf jaar geleden nog een forse acquisitie had gepleegd: Best Brands.
Deze acquisitie met een omzetmarge van 10% zou na drie jaar nog additionele synergie kostenvoordelen geven van 20 miljoen dollar. De dooddoener kwamt toen op het feit werd gewezen dat de marge in de Verenigde Staten is gedaald tot 4,6%. "Best Brands is al in dermate met de andere activiteiten in de Verenigde Staten geïntegreerd dat we de synergiebesparingen niet meer kunnen geven."
Het is funest dat ze dit tegen analisten zeggen, ook al hebben ze waarschijnlijk gelijk. De koersontwikkeling zegt genoeg over de laatste dagen. Het is in ieder geval eerlijk als de CEO van CSM zegt: "We waren niet helemaal voorbereid op de nieuw realiteit." Er worden nu forse maatregelen genomen die tot besparingen van 50 miljoen euro moeten leiden eind 2013, maar wel ten koste van circa 500 banen gaat.
Peppie en Kokkie
Forse grondstoffenprijsverhogingen, een snelle daling van het consumentenvertrouwen, de dollar daalde ineens, de rente ging ineens omhoog, lijken plausibele redenen voor ondernemingen met een Peppie-en-Kokkie-management te zijn waarom de zaken niet zo gaan als beoogd.
Managen is moeilijk: je moet én anticiperen op dingen die zouden kunnen gebeuren in de toekomst én reageren op zaken zoals ze nu op je afkomen. Dit geldt ook voor regeringsleiders en de Europese Commissie. Zo moeten financiële instellingen zorgen dat ze aan de toekomstige kapitaalseisen kunnen voldoen terwijl er nu een storm woedt in de financiële markten.
- De CEO Pierre Mariani van Dexia stelde dat toen hij ruim twee jaar geleden werd benoemd bij Dexia daar geen bank maar een hedgefund aantrof. Nu het een staatsbank is geworden en gered is uit een faillissement wordt er gezegd: "we hebben te weinig tijd gehad om het roer te keren." Dit is zeer makkelijk zeker gezien ze de laatste jaren veel geleend hebben van Goldman Sachs die op een gegeven moment een dubbel onderpand opeiste, waaraan niet kon worden voldaan.
- Een ander recent voorbeeld is het vastgoedfonds Homburg. Hier is geen sprake van Peppie-en-Kokkie-management, integendeel Richard Homburg zat er bovenop, maar van onvoldoende transparantie, corporate governance en controle. Het markt- en organisatievertrouwen is duidelijk ondermijnd en (verwachte) stakingen her en der in Europa kunnen het maatschappelijk vertrouwen ondermijnen.
Nu maar hopen dat het herstel in vertrouwen niet te langzaam gaat, want anders houden de beurskoersen het niet.