Liquiditeit, daar is het waar het op de financiële markten tegenwoordig om draait. Vroeger had liquiditeit eerder betrekking op het gemak waarmee je een bepaald actief kon verhandelen. Vandaag zijn de centrale bankiers overal ter wereld de geldverschaffers voor alle participanten op de financiële markten.
Kijk maar eens wat er vorige week in Japan is aangekondigd. De Bank of Japan zorgde voor een schokeffect op de financiële markten. Net toen de beurzen ontwenningsverschijnselen begonnen te vertonen van alle monetaire stimuli van de afgelopen jaren, deed de Japanse centrale bank er nog een schepje bovenop.
Haruhiki Kuroda, de baas van de Japanse centrale bank, had al het grootste QE-programma ter wereld in gang gezet. Maar de perceptie van de beleggers zat nog tegen, want een hele generatie beleggers was afgehaakt. Niemand geloofde nog dat Japanse aandelen ooit weer zouden stijgen.
Balansexplosie
Maar Kuroda’s plan om tonnen vers geld te printen, goed voor 70% (!) van het Japanse bruto binnenlands product, had meteen het gewenste effect: de Japanse aandelen schoten de lucht in en de yen ging fors lager. De Nikkei spoot naar het hoogste peil in maar liefst zeven jaar.
De balans van de centrale bank van Japan is dan ook geëxplodeerd. Op de grafiek hieronder ziet u dat de Z een aanduiding is van het nulrentebeleid. De periodes gemarkeerd in de lichtblauwe balken geven aan dat er een QE-programma (kwantitatieve versoepeling) in werking was.
Sinds 2011 is de Bank of Japan echt in zesde versnelling geschakeld..
Klik op de grafiek voor een grote versie, bron Bank of Japan, Yardeni.com
Japans schokeffect
Het duurt een hele tijd alvorens je beleggers weer warm kan maken voor aandelen na tientallen jaren berenmarkt. In het land van de rijzende zon kunnen ze daar zeker over meespreken.
De drastische ingreep van de Japanse centrale bank wijst uit dat er maar één manier is om de geesten te doen veranderen: een geweldig schokeffect. Want de laatste tijd ging het weer de slechte kant uit voor Japan, als gevolg van een btw-verhoging die de consumentenbestedingen onder druk zette.
En bovendien had Kuroda dan nog eens af te rekenen met een dalende olieprijs. Een dalende olieprijs is op zich goed nieuws voor Japan, aangezien het enorm veel energie importeert. Dat geldt zo voor bijna alle landen en is een economisch basisprincipe.
Controversieel plan
Maar in Japan strooit het roet in het eten van de centrale bank, aangezien een dalende olieprijs de doelstelling om 2% inflatie te genereren, op de helling zet. Het nieuwe plan om zowat 720 miljard dollar aan yen per jaar bij te drukken, gaf Japanse aandelen vleugels.
Niemand had dit plan echter verwacht, zelfs niet de medewerkers en stafleden van de Bank of Japan. Het Japanse comité dat het monetaire beleid uitstippelt, telt negen leden. Vier ervan stemden tegen! Dat geeft aan hoe controversieel en ongezien dit plan is.
Amerikaanse herinvesteringen
Ook in de Verenigde Staten blijven ze dollars bijdrukken, in tegenstelling tot wat wordt beweerd. Zo blijft de Fed nog steeds Mortgage Backed Securities (MBS) opkopen. Ze hadden eerder beweerd dat deze aankopen zouden worden teruggebracht naar vijf miljard dollar per maand, maar in één maand tijd werd er voor zestien miljard dollar MBS bijgekocht.
Alleen noemen ze dit geen aankopen, maar wel herinvesteringen. Tja, een andere term, maar het komt gewoon op hetzelfde neer: de balans van de Fed blijft toenemen. Bij de Fed moet u dus eerder kijken naar hun daden, niet naar hun woorden.
Europees laagtepunt
Als laatste van de grote blokken is er uiteraard Europa. Het oude continent heeft tot nu toe bitter weinig gedaan in termen van kwantitatieve versoepeling. Maar ECB-voorzitter Mario Draghi heeft nu toch aangegeven dat de ECB klaar staat om bijkomende monetaire stimulusmaatregelen te nemen indien nodig.
Hij legde uit dat de ECB als taak heeft om prijsstabiliteit te waarborgen, en vandaag betekent dat een einde stellen aan de deflatoire tendensen in de Europese economie. De onconventionele maatregelen in Europa moeten dus nog beginnen.
Ik denk dan aan een massaal inkoopprogramma van overheidsobligaties, om te voorkomen dat de eurozone in een deflatoire spiraal terechtkomt. De jaarlijkse inflatievoet daalde in september immers naar een vijfjarig laagtepunt van 0,3%, een heel stuk onder de inflatiedoelstelling van iets onder de 2%.
Draghi gaf immers aan dat het grootste risico er vandaag in bestaat om te weinig te doen, in plaats van te veel te doen. De drukpersen warmen zich dus ook in Europa op!
Geen inflatierisico
Het is duidelijk dat de wereldwijde monetaire stimulus nog helemaal niet ten einde is, ondanks al het gepalaver van het einde van QE in de Verenigde Staten. Japan pakt immers openlijk uit met een bazooka-effect, de Fed blijft heimelijk printen en in Europa moet het nog allemaal gaan beginnen.
Op dit moment is er in geen enkele van deze drie grote economische blokken een inflatierisico. In Japan en Europa zitten we zelfs eerder in deflatoir gebied.
Maar inflatie is als tandpasta: eens het uit de tube is, krijg je het er niet meer in. Het drukken van geld heeft op dit moment geen inflatoire tendensen, aangezien de economie nog steeds een heel stuk onder haar potentieel opereert, zeker in Europa, en er is evenmin looninflatie.
Bovendien wordt de wereldeconomie geholpen door lagere olie- en grondstoffenprijzen.
Maar wat niet is, kan nog komen. Dat geldt zeker voor de inflatoire druk. En dan hoeven we niet aan hyperinflatie te denken. Ook een jaarlijkse inflatie van 5% kan uw vermogen op lange termijn fors aantasten en uithollen.
Een slimme belegger anticipeert hierop: kijk vooruit in plaats van in de achteruitkijkspiegel. Koop vaste activa.