Sinds mijn column Ik baal van SNS Reaal van al weer meer dan een jaar geleden (25 augustus 2010) hebben de aandelen SNS zich grofweg tussen de 4,30 en 1,60 euro bewogen en nu hangt de koers zo rond de 2 euro.
Over een maand, om precies te zijn op 17 november, houdt SNS een investorsday. Er ligt nogal wat op het bordje bij het management. Hoe nu verder is de vraag?
De blootstelling van overheidsobligaties aan de PIIGS-landen is niet het grootste probleem van SNS Reaal: 800 miljoen euro bij de bank eind juni 2011 en bijna 900 miljoen euro bij verzekeringen, waarvan tweederde van het totale bedrag op Italië slaat.
Wel was de afbouw gering in het eerste halfjaar van 2011: slechts 14%. Overigens had Rabobank, die toch een maatje groter is, maar 690 miljoen euro aan vergelijkbare exposure. Ik ben benieuwd of de afbouw is versneld, en daarmee de trend die eerder door ING is ingezet, wordt gevolgd.
Geld nodig
Een belangrijker punt is dat SNS Reaal geld nodig heeft om aan haar toekomstige verplichtingen te voldoen en dat de huidige lage beurskoers (marktkapitalisatie van 600 miljoen euro) een aandelenemissie van gewone aandelen niet aantrekkelijk maakt.
SNS Reaal zal een konijn uit de hoed moeten toveren, want:
- de staatssteun moet uiterlijk in 2013 terugbetaald worden (565 miljoen euro plus een boete van 50% is in totaal 847,5 miljoen euro)
- er is nog een schuld van circa 500 miljoen euro bij de Stichting SNS Reaal (50,1% aandeelhouder), maar daar geldt gelukkig geen deadline
- de vastgoedperikelen zijn niet opgelost, daar zullen verdere afschrijvingen volgen
- en SNS heeft last van de stagnerende Nederlandse hypothekenmarkt
Vastgoedverlies
Het netto verlies van SNS Property Finance (SNS PF) daalde in het eerste halfjaar van 2011 door lagere bijzondere waardeverminderingen. Negatief was echter de lagere rentemarge door hogere fundingskosten en mindere renteopbrengsten door onder andere een stijging van achterstanden als gevolg van toenemende non-performing loans.
De omvang van de vastgoedprojectenportefeuille (projecten waarover Property Finance zeggenschap heeft gekregen) nam, vergeleken met ultimo 2010, toe met 105 miljoen euro tot 561 miljoen euro.
SNS PF zag zich gedwongen om projecten, met name in de Verenigde Staten en Spanje op de balans te nemen, doordat voor deze projecten niet meer aan de financieringslasten voldaan kon worden.
Beleggingshypotheek
Nu de prijzen van Nederlandse woningen voor het derde achtereenvolgende jaar dalen en veel beleggingshypotheken ook nog eens negatieve rendementen op de aandelenbeleggingen laten zien, wordt SNS geraakt en loopt de loan to value-ratio (hypotheek ten opzichte van de waarde van de woning) op 79% eind juni 2011 tegenover 77% eind 2010.
Volgens enkele deskundigen staan 20% van de woningen in Nederland onder water en zijn forse aantallen van executoriale verkopen van woningen niet uit te sluiten. Het marktaandeel van SNS in nieuw verstrekte hypotheken is overigens licht dalend en bedroeg 6,4% in het eerste halfjaar van 2011; 67% van deze hypotheken valt onder de Nationale Hypotheek Garantie.
Door het verslechteren van de woningmarkt wordt het securitiseren (het verpakken) van hypotheken om geld vrij te maken nu moeilijker. Het management heeft toegezegd 700 miljoen euro kapitaal vrij te maken tot medio 2012, waarvan inmiddels al 445 miljoen euro is gerealiseerd. Ik ben benieuwd naar de voortgang in de rest van het jaar.
Dochters verkopen
Een ander mogelijkheid om kapitaal vrij te maken is natuurlijk het verkopen van dochterondernemingen. Welke dochter komt daar nu makkelijker voor in aanmerking dan Zwitserleven. Deze verzekeraar met een sterk eigen merk is als enige actief in pensioenverzekeringen en is derhalve minder geïntegreerd met de andere activiteiten van SNS Reaal.
SNS Reaal Leven bijvoorbeeld houdt zich uitsluitend bezig met individuele levensverzekeringen. Hoewel er bij verkoop een boekverlies te verwachten is (afschrijving goodwill van minimaal 100 miljoen euro), wordt er in ieder geval kapitaal vrijgespeeld van enige honderden miljoenen.
Delta Lloyd (die indertijd ook bood op Zwitserleven) en Aegon zouden de kopers kunnen zijn. Interessant kan wel zijn dat een perpetuele obligatie van SNS Reaal: 250 miljoen euro, 6,258% die momenteel verhandeld wordt op 42,5%, door SNS Reaal wordt teruggekocht op bijvoorbeeld 65%. In het verleden is er ook al eens een keer 100 miljoen euro teruggekocht en dan wordt er een boekwinst gerealiseerd, terwijl bij de herfinanciering met een geringer bedrag kan worden volstaan.
Preferente aandelen
Andere manieren om geld aan te trekken zijn het uitgeven van preferente aandelen (zoals plaatsen bij de Stichting), converteerbare obligaties, bijvoorbeeld een lening met een coupon van 5% waarbij deze bijvoorbeeld over drie of vijf jaar naar aandelen geconverteerd kunnen worden tegen een koers van 3,50 tot 4 euro.
Een meevaller zou kunnen zijn dat de boete van 50% die SNS Reaal moet betalen aan de Nederlandse Staat gereduceerd wordt, omdat waarschijnlijk andere Europese banken de komende maanden ook voor staatssteun in aanmerking zullen komen en waarschijnlijk geen boete hoeven te betalen.
Hoe dan ook, fantasie genoeg. Voor degenen die het allemaal te spannend vinden kan ook worden gespaard bij SNS (SNS klimrente van 2,5% tot 5%) en gezien de behoefte aan middelen sluit ik hogere spaarrentes niet uit. In spaargeld neemt het marktaandeel in ieder geval toe.
Op 10 november is er een trading upate over het derde kwartaal en, zoals al genoemd, is er de investorsday. Afschrijven op de vastgoedportefeuille en gedeeltelijk opknippen en onderbrengen bij SNS Zakelijk, kostenbesparingen realiseren en wat tijd kopen, wat in 2010 en 2011 nog kon, zal volgens mij in 2012 niet voldoende zijn.