Ik ben sinds september vorig jaar de kandidaat Griekse minister van Financiën. Voorwaarde is dat collega-columnist Lukas Daalder de president van het geplaagde land wordt. Daalder en ik waren het weliswaar niet eens over de positie van obligatiehouders in het algemeen, wat de terugkoop van Griekse staatsschuld betreft ligt dat anders.
Daalder gaf in juni 2010 aan dat hij als Grieks politicus staatsobligaties, die met grote korting in de markt worden verhandeld, zou opkopen. Ik stelde datzelfde beleid in een latere column op IEX eveneens voor. Omdat Daalder eerder was, bood ik nederig aan onder hem als minister van Financiën te mogen dienen.
Serieuze geruchten
Hoewel de formele benoemingen nog niet rond zijn, lijkt het voorgestelde beleid te worden ingezet. Er zijn serieuze geruchten dat Griekenland inderdaad een deel van zijn staatsschuld wil terugkopen. Het zou ook zo logisch zijn. De markt gaat er, gezien de hoge geëiste rente tot 12% op jaarbasis, vanuit dat de kans groot is dat Griekenland binnenkort niet meer aan zijn financiële verplichtingen kan voldoen.
De Europese autoriteiten houden stug vol dat dit geen optie is en geven het land, via leningen, de tijd orde op zaken te stellen. De geloofwaardigheid van de Europese positie neemt toe als Griekenland in staat wordt gesteld ook in de markt te laten zien dat het menens is. Door de eigen schuld met grote korting terug te kopen.
Vrijwillige wijze
Het grote voordeel van een dergelijke operatie is dat de door velen als noodzakelijk geziene herstructurering van Griekse schuld, op vrijwillige wijze tot stand komt. De schuldquote kan daardoor aanzienlijk dalen. Of dat genoeg is om het meest zuidoostelijk gelegen EU-land uit de problemen te helpen is de vraag.
Mijn andere collega-columnist Alexander Sassen van Elsloo denkt van niet en verspeelt daarmee een plaatsje in het kabinet Daalder. Natuurlijk heeft hij gelijk als hij op de problemen van het land wijst. Maar dat doet niets af aan het grote voordeel dat een terugkoopactie van laag gewaardeerde staatsschuld zou opleveren.
Misschien is het arrogant om tegen de markt in dit soort operaties te starten. De koersen van de Griekse obligaties laten immers zien dat de belegger uitgaat van een groot risico van default. En de markt heeft toch altijd gelijk? Zoals u weet is mijn adagium veeleer dat de markt altijd ongelijk heeft.
Koersontwikkeling
Immers, de gewijzigde beurskoers van vandaag betekent dat die van gisteren niet juist was. Maar zelfs als de markt wel het gelijk aan zijn zijde heeft, wijst de koersontwikkeling van de afgelopen maanden erop dat beleggers meer vertrouwen in Griekenland krijgen. De rendementen op staatsleningen zijn natuurlijk nog steeds erg hoog, maar het relatieve verschil met de sterke eurolanden is fors afgenomen.
Even terug naar begin september 2010, toen ik aangaf een kleine positie in Griekse staatsleningen te hebben ingenomen. Dat deed ik voornamelijk op basis van het grote verschil in rendement met Nederlandse staatsschuld.
Ik vergeleek de Griekse 5,9% staatslening die in 2022 aflost, met de 7,5% Nederlandse staatsobligatie met aflossing in 2023. De Griekse obligatie noteerde destijds op een koers van 64%, maar is inmiddels opgelopen naar 71%. Dat is een koersstijging van ruim 10%. De Nederlandse obligatie noteerde toen op 152% maar is nu te koop op 138%, waarmee de prijs van deze veilige obligatie met bijna 10% is gedaald. Rekening houdend met de iets hogere opgelopen rente voor de Nederlandse obligatie, ligt de relatieve prestatie van de Griekse lening bijna 20% boven de Nederlandse. De Griekse minister van Financiën mag dit duidelijke signaal van de markt niet negeren.
Geklungel met EFSF
Europa lijkt tot nu toe zijn best te doen het zichzelf moeilijk te maken. Het geklungel met het European Financial Stability Facility (EFSF), dat honderden miljarden niet kan uitlenen om de Triple A status te behouden, is er een voorbeeld van. De blijdschap dat de eerste lening van het fonds zoveel belangstelling trok, veronachtzaamt het feit dat een te vergoeden rendement van 2,8% bijna 0,5% hoger lag dan dat op Duitse obligaties.
Recentelijk was daar de mededeling van de Europese Commissie dat staatsgaranties ook bij de schuld opgeteld dienen te worden. Boekhoudkundig wellicht correct, maar we hebben hiermee weer een manier gevonden de Europese staatsschuldquote te doen oplopen, zonder dat dit feitelijk het geval is.
Positieve maatregel
Bij al deze treurigheid zou het opkopen van Griekse schuld tegen een grote korting, eindelijk een echt positieve maatregel zijn om de Europese schuldencrisis te beteugelen.