Het gaat lekker met de beurs. Natuurlijk, de koersen gaan niet in één rechte lijn omhoog, maar het is al jaren feest. Te midden van berichten over een stagnerende Europese economie wordt record na record gebroken. In ieder geval in de VS, maar ook de AEX laat een mooie performance zien.
Sinds het dieptepunt van 2009 is de index meer dan verdubbeld, met daarnaast nog een jaarlijks dividendrendement van zeker 3%. Volgens sommigen kan de stijging nog lang aanhouden, anderen verwachten een flinke correctie. Voormalig Pimcodirectielid Mohamed El-Erian, tegenwoordig hoofdeconoom bij Allianz, gaf op Bloomberg TV aan dat het grote gevaar van de markt een plotselinge ommekeer is.
Veel beleggers zijn gefocust op een dergelijk negatief signaal en de nooduitgang zou dan wel eens (te) krap kunnen zijn. Een slimme belegger is op alles voorbereid en neemt geen maatregelen als het te laat is.
Acht opties voor als de markt draait
Daarom is het goed na te denken wat te doen, rekening houdend met de mogelijkheid van een sterk negatief scenario Ik geef er een aantal, afhankelijk van uw visie en uw risicoprofiel, en er vanuit gaand dat u in de AEX wilt beleggen of belegd bent.
- U heeft een AEX-indexfonds en doet niets
Als u een koersdaling verwacht, lijkt deze strategie ingegeven door de kop van het IEXGeld-artikel, waarin geadviseerd lijkt te worden uw vermogen te laten slinken. Maar ook als dit niet zo is, is het een prima strategie geen beschermingsactie te ondernemen. Met name als u een langetermijnbelegger bent. Koersen gaan op en neer. De hoge volatiliteit wordt op korte termijn als risico gezien waar een extra rendement tegenover zou moeten staan. Als u de volatiliteit voor lief kunt nemen, incasseert u op lange termijn mogelijk dat extra rendement door de golven van de aandelenmarkt te trotseren. In de tabel onderaan de column staan verschillende scenario's onder A) weergegeven. Verondersteld is een 3% dividendrendement en 0,5% kosten op een AEX indexfonds. Het te behalen rendement na ruim een jaar is (uiteraard) volledig afhankelijk van de koersontwikkelingen op de beurs.
- U heeft geen AEX-indexfonds en stapt niet in
Dit is natuurlijk een risicoloze positie. U laat uw geld gewoon op een spaarrekening en uw vermogen niet wordt beïnvloed door de grillen van de beurs. Maar bij een flinke koersstijging heeft u over en jaar wel een probleem of, en hoe, in te stappen. In de tabel staan de resultaten, bij een veronderstelde spaarrente van 1%.
- U heeft een AEX-indexfonds en wilt zich volledig beschermen tegen koersdalingen
Als u helemaal geen last wilt hebben van een crash of flinke daling, kunt u een at-the-money putoptie kopen op de AEX. Bij een AEX index van 420 punten betaalt u voor een putoptie met uitoefenprijs 420 en aflopend in december 2015, circa 38 euro. Heeft u 42.000 euro in een AEX-indexfonds belegd, dan koopt u een putoptie voor 3800 euro. Dat is circa 9% van uw investering, een forse premie! De tabel onderaan laat de consequenties zien van de hoogte van deze putverzekeringspremie op het rendement.
- U heeft een AEX-indexfonds maar wilt alleen de eerste 20% koersdaling afdekken
Bij een dergelijke strategie schrijft u naast de gekochte put 420, een put 340. Die geschreven put noteert bij een AEX van 420 circa acht euro. In deze situatie neemt u feitelijk een (relatief groot) staartrisico. Een grote crash kan tot flink verlies leiden, maar het verlies is beperkter dan zonder afdekken. Bovendien is de financiering van de putpositie goedkoper, vanwege de geschreven putoptie. De totale investering daalt van 3.800 naar 3.000 euro. In de tabel ziet u de rendementconsequenties.
- U heeft een AEX-indexfonds en wilt zich alleen tegen een crash beschermen
Met deze strategie accepteert u koersverliezen tot een bepaald maximum. Als er echt iets fundamenteel misgaat in de markt, wilt u echter wel beschermd zijn tegen te extreme gevolgen. Dat kan bijvoorbeeld door alleen een AEX-put met uitoefenprijs 340 punten aan te schaffen voor acht euro. De investering per put is maar 800 euro, ofwel maar 1,9% van uw positie in het AEX-fonds.
- U heeft een AEX fonds en wilt extra rendement behalen
De verzekeringspremie via putopties gaat ten koste van (veel) rendement. U kunt ook besluiten callopties te schrijven. Bij een AEX 420 levert een geschreven at-the-money call (uitoefenprijs 420, december 2015) circa 20 euro op. Met een geschreven call bent u niet verzekerd tegen koersdalingen. Maar in een negatief scenario heeft u wel extra rendement in de vorm van de ontvangen premie. Let op dat een geschreven optie als ongedekt wordt gezien als u een AEX-indexfonds bezit. U moet derhalve wel een margin aanhouden. Kijkt u opnieuw naar de tabel voor de verschillende scenario's.
- U heeft geen positie, maar wil wel tegen 10% lagere koersen te kopen
Dit is een mogelijkheid als u nog geen aandelen bezit, maar bereid bent aandelen te kopen als deze circa 10% in koers zijn gedaald. Deze positie kunt u creëren door een put te schrijven met een 10% lagere uitoefenprijs ten opzichte van de actuele AEX-stand. In dit geval wordt het dan een geschreven put met uitoefenprijs 380 (december 2015). Een dergelijke put ptie noteert circa 16 euro. Daarnaast krijgt u 1% rente op uw spaarrekening. Ook nu weer ziet u de gevolgen in de tabel.
- U maakt gebruik van gestructureerde producten met voorwaardelijke garantie
Helaas zijn er in Nederland nog maar weinig gestructureerde producten. Alleen Kempen & Co geeft nog regelmatig (interessante) notes uit. Om de vergelijking van de resultaten over (ruim) een jaar in stand te houden, kijk ik naar de Duitse beurs en zie daar Capped Bonus Certificaten op de Eurostoxx50. Dat is een andere index dan de AEX als onderliggende waarde, maar het is toch aardig een vergelijking te maken. Er is bijvoorbeeld een certificaat dat momenteel 10% rendement uitkeert als de Eurostoxx50 gedurende de gehele looptijd (tot en met december 2015) niet met 20% of meer is gedaald. Als dat wel een keer gebeurt, keert het certificaat de waarde van de index uit. Daarom geef ik in de tabel twee scenario's (8a en 8b) waarin de 20% grens respectievelijk niet en wel doorbroken is. Let u tevens op dat u met een dergelijk certificaat een debiteurenrisico op de uitgevende instelling heeft.
Resultaten per 31 december 2015 van 8 verschillende strategieën onder diverse omstandigheden:
| Index |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8a |
8b |
| -60,0% |
-57,5% |
+1,0% |
-6,5% |
-45,5% |
-19,4% |
-52,7% |
-45,2% |
-60,0% |
-60% |
| -20% |
-17,5% |
+1,0% |
-6,5% |
-4,5% |
-19,4% |
-12,7% |
-5,2% |
+10,0% |
-20% |
| -10% |
-7,5% |
+1,0% |
-6,5% |
-4,5% |
-9,4% |
-2,7% |
+4,8% |
+10,0% |
-10% |
| 0% |
+2,5% |
+1,0% |
-6,5% |
-4,5% |
+0,6% |
+7,2% |
+4,8% |
+10,0% |
0% |
| +10% |
+12,5% |
+1,0% |
+3,5% |
+5,5% |
+10,6% |
+7,2% |
+4,8% |
+10,0% |
+10% |
| +30% |
+32,5% |
+1,0% |
+23,5% |
_25,5% |
+30,6% |
+7,2% |
+4,8% |
+10,0% |
+10% |
Conclusie
Elke belegger zal zijn eigen voorkeuren hebben voor een strategie, afhankelijk van visie en risicoprofiel. Een juiste keuze is er niet. Alles draait er om dat u voor het moment dat mogelijk een forse koerscorrectie plaatsvindt, u niet onaangenaam verrast wordt.
Als u vooraf voor het voor u acceptabele scenario kiest, en daarvoor de nodige maatregelen neemt, bent u in ieder geval goed voorbereid op wat er mogelijk komen gaat.