Veel beursvolk viert vakantie en financiële instellingen werken op halve kracht. Niet voor niets dat het gezegde "sell in may and go away, but remember to come back in september" vaak opgeld doet, al was het maar omdat de vakantiemaanden in deze periode vallen.
Doorgaans is zomertijd komkommertijd: berichten over de Tour de France (elke keer dezelfde winnaar), nieuws over de Nijmeegse Vierdaagse (elke keer dezelfde foto’s van het doorprikken van blaren en de intocht op vrijdag) en berichten over insectenplagen (wespen, muggen of termieten) wisselen elkaar af.
Nu zijn er altijd uitzonderingen op de regel, bijvoorbeeld 1997. Op de beurs gonsde het toen van activiteit en vrijwel dagelijks haalde beursnieuws de voorpagina’s.
Spel zonder nieten
In 1997 las Onno dagelijks over nieuwe records voor aandelen en de AEX. Of heette die toen nog de EOE Index? Niettemin, die periode is de geschiedenis ingegaan als De Campinghausse. De AEX haalde toen voor het eerst de 1000 punten. Weliswaar in guldens, maar dat is omgerekend beduidend meer dan de huidige stand.
Op een dag presteerde het aandeel Ahold het om zonder richtinggevend nieuws ruim 11% hoger te openen dan de vorige slotstand, omdat de bestens kooporders over elkaar heen vielen. Het bleek dat beleggende particulieren, vaak zonder ervaring en niet gehinderd door verstand van zaken, de beurs waren gaan zien als een spel zonder nieten.
Dat was nog eens een gemakkelijke manier om de vakantie terug te verdienen. Daarom werd ’s ochtends na het ontwaken de tent open geritst om zittend op een klapstoeltje per mobiel eerst wat beursorders door te geven, om pas daarna de rol wc-papier onder de arm te slaan voor de tocht naar de centraal gelegen toiletruimte...
Nooit meer campinghausse
Nog altijd komt de term campinghausse om de hoek kijken, als er hoop is op een stijgende beursfase. Net zoals dat aan het einde van het jaar clichématig het geval is met een kerst- of een nieuwjaarsrally. De laatste is alleen een te beredeneren fenomeen dat zich echt regelmatig voordoet, terwijl een herhaling van zo’n zomerrally toeval is.
Laat staan een campinghausse, die zich ook in het buitenland voordeed. Alleen in Nederland kreeg die rally de associatie met kamperen, al was het maar omdat deze masochistische manier van vakantievieren relatief gezien nergens zo populair is als in ons land. Of was? Zeven jaren later kan iedereen bijkans gratis met budgetvluchten naar warmere oorden vliegen.
De noodzaak om op een zompig grasveldje de geluiden uit aanpalende tenten te moeten aanhoren is minder geworden. Het is ook niet langer nodig om met 80 kilometer per uur met een sleurhut als een rijdende chicane op de Duitse Autobahn te fungeren voor de mensen die wél van snelheid houden. Alleen daarom al sterft de term campinghausse uit.
Handel harder
Beurshausses van langere duur zijn er in dit decennium minder vaak te zien, waarvan Onno, zoals bekend, niet veel verwacht. De vergelijking met de jaren zeventig dringt zich op en voor de minder positief ingestelden de jaren dertig van de vorige eeuw. Hoe het ook zij, er is weinig beursvreugde en daarom geen beursorgieën zoals eind jaren negentig.
De laatste rally duurde van maart 2003 tot in de tweede helft van dat jaar, maar mag de naam hausse amper dragen. Daarvoor was het teveel een reactie op ver doorgeschoten pessimisme, paniek en angst voor terreur en oorlog (Irak). In 2004 is er een maagdelijk windstiltegebied met minimale bewegingen en het stilvallen van de handel.
Dat laatste is onaangenaam voor zij die hun brood daarmee verdienen. Een particuliere belegger kan de beurs de beurs laten. Banken, commissionairs of handelshuizen moet ook in dit klimaat proberen omzet en winst te genereren. Dat wordt moeilijker, waardoor het spel steeds harder en zelfs gemener wordt gespeeld.
Rattenstreken
Onno had het al eens over hedge funds die zeggen in alle markten te kunnen presteren, maar de laatste maanden gemiddeld bedroevende prestaties laten zien. Want een markt en een beurs met nauwelijks beweging is hun grootste tegenstander, waardoor zij proberen die zelf maar te veroorzaken.
Waar iedereen hetzelfde spelletje probeert, zich op hetzelfde aandeel stort, dezelfde trucs hanteert en de computerprogramma’s van dezelfde algoritmes voorziet, daar kunnen er maar weinig winnen. Om dan winst te maken wordt naar Onno’s gevoel steeds vaker gegrepen naar praktijken die het beste kunnen worden betiteld als rattenstreken.
Het gaat om praktijken die wettelijk misschien nog door de beugel kunnen, maar ethisch gezien niet de hoofdprijs verdienen. Om een en ander te verlevendigen heeft Onno voor u een aantal voorbeelden bij elkaar gezocht van divers pluimage en uit verschillende krochten van de beurshandel:
Beursintroductie LG.Philips LCD
De beursintroductie van LG.Philips LCD is een (te) duur geprijsde, publieke plaatsing van aandelen onder het motto: cashen nu je nog cashen kunt. Het gaat om een sector (onder andere platte beeldschermen) waar nu aardige marges worden behaald, maar waarvan een kind kan nagaan dat die eroderen tot op het niveau van andere consumentenelektronica.
Dat is bepaald geen lange termijninvestering. Waar vroeger de ipo (beursgang) nog goed verzorgd was met een succesvolle plaatsing en een redelijke, eerste koers, opende het aandeel in Korea 10% onder de introductiekoers. Geen steun van het begeleidende syndicaat en niet vertrouwenwekkend voor de inschrijvers die vooraf lekker zijn gemaakt.
Ipo’s Spyker en LB Icon
Onno zag dit jaar vaker ipo’s waarbij bedrijf en begeleidende banken het niet leken te deren dat de inschrijvers met de gebakken peren zitten en zich een volgende keer achter hun oren krabben. Voorbeelden in Nederland? Over Spyker schreef Onno bij de introductie (Spyker in je kop) dat de koers ongetwijfeld richting 10 euro en lager wegzakte.
Dat binnen twee maanden 8,50 euro op de borden stond slaat alleen alles. Durft ceo Victor Muller nu nog te fulmineren tegen de Hollandse kleinburgerlijkheid die initiatieven als de zijne tegenwerkt met scepsis? Durft hij zich te verweren tegen de stelling dat hij inschrijvers een kat in de zak verkocht tegen een veel te hoge, op drijfzand gebaseerde prijs?
De andere nieuwkomer LB Icon presteert het om een paar dagen na de introductie een impliciete winstwaarschuwing te geven, door de oorspronkelijke bewering af te zwakken "dat 2004 een groei richting winstgevendheid laat zien". Lekker aandeel ook, met op dinsdag 71 verhandelde stukken en vrijdag welgeteld één (!).
Misbruik grootaandeelhouder Magnus
Bij de bestaande aandelen, zeker op de lokale markt, ziet Onno steeds vaker het fenomeen dat een financierende partij de rol van grootaandeelhouder op zich neemt en daarmee de koers naar de hand kan zetten. Een mooi staaltje zag hij vrijdag bij softwarebedrijfje Magnus dat donderdag ineens aangaf vervroegd halfjaarcijfers te publiceren.
De reden daarvan is Onno ontgaan, of het moet zijn dat grootaandeelhouder Qurius geld nodig had en vervroegd een einde aan de closed period wilde maken. Partijen betrokken bij de dagelijkse gang van zaken - insiders - mogen namelijk de weken voor publicatie niet handelen in hun eigen aandeel.
Dat mag pas weer, zodra die cijfers zijn gepubliceerd. In het geval van Magnus mocht dat vrijdag weer en wat zag Onno? Vanaf de opening van de handel werden er grootschalig stukken gedumpt, zodat de op zich keurige cijfers werden beloond met een koersdaling van ruim 5%. Het is toegestaan, maar of het de aandeelhouders vertrouwen geeft?
Claimemissies Draka en Alstom
Dan is er nog het door Onno vorige week besproken rodeowerk omtrent claimemissies (zie Claimgame). Hier kunnen banken en grootaandeelhouders zich uitleven om claimhouders als het ware uit te roken, om zo voordelig aandelen tegen emissiekoers binnen te hengelen. Zo geschiedde deze week met Draka.
De claimrechten van 1,75 euro per stuk waren een week later amper een dubbeltje waard, doordat het aandeel onophoudelijk onder (kunstmatige?) druk werd geplaatst. Rattenstreken? Onno denkt van wel, want de claimhandel was nog niet afgelopen of het aandeel Draka liet een opvallende opleving zien.
Bij het Franse Alstom, worden claimrechten met een theoretische waarde van 0,23 tot 0,25 euro tegen 0,12 euro worden verhandeld. Buitenkansje? Wellicht, maar een aandeel waar straks 7,5 miljard stuks van uitstaan en dagelijks met tientallen miljoenen heen en weer wordt geslingerd, is een riool waarin ratten zich kunnen uitleven en waarbij de ene de andere doodbijt.
Keert de wal het schip?
Kortom, het is Onno’s persoonlijke gevoel dat het spel op de beurs harder wordt. Heeft dit te maken met de maatschappij waarin ook de grenzen van het wettelijk en ethisch toelaatbare steeds vaker wordt gezocht en overschreden? Blij wordt Onno hier niet van, maar het is de beurs anno 2004 en hij moet het hier mee doen. Totdat de wal het schip keert…
| |
|
| |
| Klik hier voor Onno’s IEX.nl Premiumportefeuille (+13,63%) |
| Klik hier om te reageren en te discussiëren |
| |
|
|
Onno is de persoonlijke raadgever van de zelfstandig beleggingsadviseur Lodewijk G. Hillen uit Losser. Op moment van publicatie heeft Onno/Hillen geen posities in genoemde aandelen. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies, of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Reageren? Email naar onno@iex.nl