De bazooka van Mario

De meeting van de Europese Centrale Bank (ECB) vorige week donderdag werd met argusogen gevolgd door de economen en beleggers. Na de stimulusmaatregelen die werden genomen in juni, verlaagde de ECB de rentevoeten alweer, en de depositorente zakte verder weg in negatief territorium.

Concreet daalde de beleidsrente tot 0,05% (tegenover 0,1% ervoor) en daalde de depositorente tot -0,2%) terwijl de lending rate werd verlaagd tot 0,3% tegenover 0,4%. In totaal pompt de ECB zowat 1000 miljard euro vers geld in de economie van de eurozone.

Bovendien kondigde de ECB aan dat er bijkomende liquiditeitsmaatregelen worden genomen, aangezien ze asset-backed securities en covered bonds zal opkopen. De voorwaarden van die aankopen zullen verder toegelicht worden tijdens de volgende vergadering in oktober.

Het is menens

Als een complete verrassing komt het nieuws niet, want na de uitspraken van ECB-voorzitter Mario Draghi in Jackson Hole eind augustus was het voor de markten duidelijk dat het de ECB menens is: de dreiging van de neerwaartse prijzenspiraal en de tegenvallende kredietverlening in de eurozone moet worden aangepakt.

De kritiek die de ECB op zulke ingrepen krijgt, komt vaak uit de reële economie. Bedrijven en gezinnen zouden volgens critici weinig voordelen ondervinden van de stimulusmaatregelen. De haute finance en effectenbezitters feesten wel na dergelijke uitspraken.

Het ultragoedkope geld vindt eerder zijn weg naar de kapitaalmarkten dan naar de partijen die het krediet het meeste nodig hebben. Het valt inderdaad nog te bezien of dit alles zal leiden tot meer kredietactiviteit in de private sector en een duurzame boost kan geven aan de inflatie(verwachtingen).

Dure euro

Je kan inderdaad proberen het paard wel naar het water brengen, maar je kan het niet verplichten om te drinken. Want uiteindelijk is de werkloosheidsgraad in de eurozone met 11,5% nog steeds bijzonder hoog terwijl er in de Verenigde Staten elke maand gemiddeld 200.000 nieuwe banen worden gecreëerd.

Bovendien zakt de inflatie verder weg, in augustus nog maar 0,3%. Het belangrijkste slachtoffer van de ECB-maatregelen was de euro-dollarwisselkoers. Zoals de onderstaande grafiek aantoont, zakte de eenheidsmunt onmiddellijk na de aankondiging van de maatregelen als een pudding in elkaar.

Momenteel staat de euro op het laagste peil tegenover de dollar in veertien maanden. De dure euro was al langer een doorn in het oog van de beleidsmakers, aangezien het de competitiviteit van de Europese bedrijven schaadt, voornamelijk de exporteurs.

De eurodollar is nu trouwens al 7% gedaald tegenover het hoogtepunt dat in mei jongstleden werd neergezet.

Klik op de grafiek voor een grote versie

ECB-balans

Een ander belangrijk element dat we in de gaten moeten houden, is de balans van de ECB. Draghi gaf aan dat de doelstelling erin bestaat om de balans opnieuw naar de doelstelling van 2012 te brengen. Dat zou een toename zijn van maar liefst 1 biljoen euro!

De impact van de maatregelen op de balans van de ECB blijft hoogst onzeker. Na de introductie van de LTRO’s in juni waren heel wat marktwaarnemers nogal positief ingesteld, maar de verwachte impact ervan was relatief klein.

Zelfs na de jongste maatregelen hinkt de ECB fors achterop in vergelijking met andere centrale banken voor wat betreft de algemene liquiditeitsvoorziening. Want sinds juni 2012 is de balans van de ECB met maar liefst 35% gekrompen.

Als je dat afzet tegenover de balansen van de Fed en de Bank of Japan, dan kan je het enthousiasme rond de recente maatregelen meteen temperen. Dat ziet u duidelijk op de onderstaande Bloomberg-grafiek.

Klik op de grafiek voor een grote versie

Dalende rentevoeten

Wat wél duidelijk is, is dat de ECB eindelijk begrepen heeft dat de risico’s van de ultralage inflatie behoorlijk prangend worden. Maar er is nog een hele weg af te leggen vooraleer de ECB op hetzelfde niveau komt als de andere centrale banken.

De beslissing was namelijk niet unaniem. De voorzitter van de Duitse Bundesbank, Jens Weidmann, verzet zich immers fel tegen de huidige lage rentevoeten en de stimulusprogramma’s. Dat is niet vreemd, want Duitsers hebben een heilige schrik van alles wat naar inflatie ruikt.

Wat moet een belegger hier nu mee aan?

Het is duidelijk dat de brave spaarder die zijn centen laat verkommeren op een spaarrekening, de klos is. Want de rentevoeten zullen naar alle waarschijnlijkheid nog verder dalen. Beleggers worden door de ECB als het ware verplicht om hun risicoprofiel aan te passen en meer risico’s te nemen.

Reële activa

Mikken op inflatie of deflatie heeft in dit stadium weinig zin: the jury is still out, zoals ze zeggen.

Wie daarentegen op een ernstige manier wil beleggen en zijn koopkracht op lange termijn wil beschermen, zal onvermijdelijk zijn toevlucht moeten zoeken tot reële activa en de proportie vastrentende producten (voornamelijk dan de obligaties uit de kernlanden van de eurozone) moeten afbouwen.

Onder reële activa versta ik alles wat niet door de centrale banken kan worden bijgedrukt. Voorbeelden zijn:

• vastgoed
• grondstoffen
• goud (dat in eurotermen trouwens op het hoogste peil staat in twaalf maanden)
• goudmijnaandelen

Maar ook in het algemeen aandelen van kwalitatieve bedrijven met een lang trackrecord en een stevig (en liefst stijgend) dividend dat de inflatie ruimschoots kan compenseren

Wie als een konijn naar een lichtbak blijft staren en geen actie onderneemt, zou wel eens lelijk kunnen opschrikken binnen enkele jaren als het inflatiespook dan toch weer opdoemt.

Een gewaarschuwd belegger is er twee waard. Mik op reëel koopkrachtbehoud en stel uw kapitaal veilig. Op dit moment is dat zelfs nog belangrijker dan rendement behalen.