Wat gebeurt er weer een hoop op de beurs. Goed om er af en toe even bij stil te staan. Een aantal onderwerpen ga ik langs vandaag, in willekeurige volgorde:
- Italië en de begroting
- Tesla en Musk
- Forfarmers en de varkenspest
- Retailvastgoed en dividendbelasting
- Besi en aandeleninkoop
- NAFTA: Trump en Trudeau
- Bouwaandelen
Italië en de begroting
Eerst maar eens afzakken naar de laars van Europa. De Italianen hebben sinds kort weer een regering, bestaande uit de vijfsterrenbeweging en de Lega Nord. Die hebben een begroting opgesteld die ietwat hoger uitkwam dan de analistenverwachtingen, om in beurstermen te blijven.
Grofweg komt het erop neer dat Italië zo'n €10 miljard extra uitgeeft aan plannen die de kiezers beloofd zijn. Belofte maakt schuld, in optima forma. Daar kunnen veel politici nog wat van leren, haha.
Klein probleempje: dat geld is er eigenlijk niet. Italië heeft al een verschrikkelijk hoge staatsschuld (132% van het BNP, 60% is de Europese norm) en het begrotingstekort komt het komende jaar uit op 2,4%. Finmin Tria (onafhankelijk, niet verbonden aan één van de regeringspartijen) had juist beloofd om het tekort rond 1,6% uit te laten komen.
Afbeelding: links M5S-leider Luigi di Mayo, rechts Matteo Salvini van Lega Nord.
Logischerwijs had Tria totaal geen zin om deze begroting straks op 20 oktober in Brussel te gaan lopen verdedigen.
Het geld wordt vooral besteed aan een uitkering voor de 6,5 miljoen armste Italianen, een belofte van de Vijfsterrenbeweging (M5S) van Luigi di Mayo. Momenteel is er een andere wet, de REI, die voorziet in een uitkering van maximaal €540. Die wordt daarmee behoorlijk opgehoogd naar men zegt €780 per persoon.
De additionele uitkering voorziet wel in een paar voorwaarden en de belangrijkste is dat de mensen die het geld krijgen aan het werk gaan. Er wordt €2 miljard gealloceerd naar een soort UWV's die de armste mensen aan een baan moeten helpen. Ze mogen drie keer een baan weigeren, daarna vervalt de uitkering, dat is zo'n beetje het idee.
Pensioenhervormingen
Ook de pensioenen worden versoepeld: in 2011 is een strenge wet (Fornero-wet) ingesteld die deels wordt teruggedraaid. De Fornerowet voorzag er in dat mensen pas op latere leeftijd (66) met pensioen konden. Mensen kunnen straks, als ze er 40 dienstjaren op hebben zitten, weer vanaf hun 62ste met pensioen. Volgens Salvini, leider van de Lega, levert dat 400.000 banen op.
Hier ziet u de rentespreads van de diverse Europese landen ten opzichte van de Duitse rente. Voor de Italiaanse staatspapier ontvangt u inmiddels 267 basispunten meer dan de Duitse. De tabel is afkomstig van de Italiaanse krant Il sole 24 Ore:
Klinkt misschien raar, maar ik maak me voorlopig niet zoveel zorgen om dit hele Italiaanse circus. Uiteindelijk is vooral de vraag of Italië wel of niet in de Eurozone blijft. Zolang Draghi en de ECB de gaten dicht blijven lopen van de minder kapitaalkrachtige landen is er voor de bezitters van de Zuidelijke staatsobligaties niet zoveel aan de hand.
Het grote risico zit 'm in het vertrek van een land uit de euro want dan worden de schulden opeens terugbetaald in lires, peseta's of drachmes. Wil Europa als continent een rol blijven meespelen op het wereldtoneel dan zullen de grote economische blokken wel op één lijn moeten zien te komen. (Noord-)Italië hoort daar ook bij.
Zo beschouwd zijn Italië en Europa tot elkaar veroordeeld. Europa kan Italië als bouwsteen niet missen, en Italië kan Europa zeker niet missen, als financier en slot op de deur. Als men de EU vaarwel zegt, komt er van de mooie plannen zeker niets terecht.
We kunnen het een gevaarlijk spel noemen, we kunnen het hoog spel noemen, al met al wordt het een heel bijzonder experiment, en zullen we zien hoe Brussel hierop gaat reageren. We zien de Italiaanse rente, zeker in verhouding tot de Duitse bunds, al behoorlijk oplopen. Het wordt een hete herfst in Rome.
Tesla en Musk
Dan maar even kijken onder de motorkap bij Tesla. De ontwikkelingen gaan snel, dit weekend is Elon Musk al met de SEC tot een akkoord gekomen, ongetwijfeld onder druk van het Tesla management. Sterk, normaal gesproken zou dit een maanden durende affaire worden, nu wordt het in een paar dagen geregeld.
Tesla zelf krijgt ook nog een kleine reprimande van $20 miljoen. Het had in 2013 richting de markt gecommuniceerd vooral de tweets van Musk in de gaten te houden: zijn twitteraccount zou gebruikt worden om belangrijke mededelingen te doen. Dat klopte inderdaad.
De overeengekomen settlement bestaat uit de volgende maatregelen:
- Elon Musk stapt op als voorzitter van de raad van bestuur en wordt vervangen door een onafhankelijk iemand. De komende drie jaar mag Musk niet herkozen worden.
- Tesla moet in totaal twee nieuwe onafhankelijke bestuursleden aanwijzen.
- Tesla installeert een commissie die Musks communicatie in de gaten gaat houden.
- Zowel Musk als Tesla betalen $20 miljoen en dat geld wordt verdeeld onder benadeelde beleggers.
Zoals het er naar uitziet blijft Musk dus gewoon ceo. In het persbericht van de SEC staat hij vermeld als 'ceo and chairman' en de laatste titel moet hij dus opgeven. Nou lijkt mij Elon sowieso geen vergadertijger en kan Tesla hem op deze manier in ieder geval wat beter beteugelen.
Afgelopen vrijdag dook de koers 12% lager omdat de SEC nu toch serieus werk lijkt te maken van het aanklagen van topman en oprichter Elon Musk. Musk vuurde een serie van tweets af begin augustus waarin hij aankondigde Tesla van de beurs te halen voor $420 per aandeel. Dit was de gewraakte tweet van 7 augustus:
Die prijs, zo werd vrijdag bekend, was gebaseerd op een premie van 20% op de toenmalige koers. Vervolgens rondde Musk het bedrag af naar $420 'omdat zijn vriendin dat wel leuk zou vinden, 420 is namelijk een getal dat marihuana-liefhebbers bekend in de oren klinkt. Zo kwam Musk aan de prijs van $420.
Uit wikipedia de uitleg van het begrip 420:
De wietgemeenschap viert die dag, 20 april (4/20) omdat in 1971 op die dag een groep tieners om 16:20 uur (opnieuw 4/20) bijeen kwamen om wiet te roken. Ze zouden zich verzameld hebben om op zoek te gaan naar enkele onbewaakte cannabisplanten die zich bij Point Reyes zouden bevinden.
Hoewel men de planten niet vond, werd er onder het zoeken veel wiet gerookt en groeide het tijdstip uit tot een vast moment van samenkomst om cannabis te roken.
Door de jaren werd het begrip een fenomeen, en 20 april een datum waarop op tal van plekken cannabis gebruikt wordt. Men viert het bestaan van de plant en demonstreert tegen wietverboden.
Dus: zet het in uw agenda, op 20 april met z'n allen naar The Bulldog. Wat Musk in zijn vrije tijd doet moet hij natuurlijk zelf weten, maar het helpt het bedrijf niet per se wanneer hij koketterend met de wietcultuur de media opzoekt.
Afbeelding: 420-viering in Santa Cruz, Californië
De manier waarop hij de beurskoers beinvloedde door zijn toevoeging 'funding secured', wat pertinent niet waar was, is reden voor de SEC om hem voor drie jaar uit de corporate wereld te verbannen. Het gevecht om die $40 miljoen kan beginnen, al wordt dat nog een hele kluif om daar een verdeelsleutel voor te vinden.
Misschien kunnen ze het maar beter in één keer overmaken naar een goed doel of zo. Hier leest u de volledige settlementsverklaring van de SEC.
ForFarmers en de varkenspest
Het aandeel ForFarmers is aardig afgekomen de afgelopen maanden. Vooral sinds het aandeleninkoopprogramma gestaakt is (of eigenlijk: volbracht) heeft het aandeel moeite om het hoge niveau vast te houden.
ForFarmers kwam afgelopen week wat lullig in het nieuws omdat Yvon Jaspers daar opdook op de loonlijst. Yvon mag van de deuggemeenschap kennelijk niet een beetje bijbeunen in het boerenland. Terwijl ze toch duidelijk het boerenboegbeeld is.
ForFarmers doet het best aardig. Sinds de beursintroductie in mei 2016 (voordien werd het aandeel verhandeld op een intern platform bij Van Lanschot) is het aandeel gestegen van €7 naar nu €9,75, met tussentijds een spike naar €12,30.
Boze tongen beweren dat het forse aandeleninkoopprogramma daar deels debet aan was, en dat blijkt ook aardig uit onderstaande grafiek. FF kocht 6,3 miljoen aandelen in en begon daarmee op 2 mei 2017. Het aanvankelijke programma was klaar in februari en in mei was er nog een klein naschokje door de inkoop van ca 300.000 aandelen voor het afdekken van personeelsopties.
In maart dit jaar toog de koers noordwaarts na prima jaarcijfers maar vanaf juni, kort na weer een kleine acquisitie van ca. €14 miljoen, was het over met de pret. De koers gleed, mede doordat er geen koersondersteunend inkoopprogramma meer was, langzaam weer weg richting €10 en zelfs nog wat lager.
Brexit
Wat zijn de issues op dit moment bij ForFarmers? Afgezien van de media-aandacht door de sluikreclame van Yvon Jaspers met Boer Zoekt Vrouw? Twee zaken springen in het oog. Brexit en de varkenspest in België.
Forfarmers is van het Damrak waarschijnlijk het aandeel met de meeste exposure (relatief gezien dan) naar het Verenigd Koninkrijk. Ongeveer een derde van de omzet komt uit Engeland.
Nu is het wel zo dat FF niet exporteert, diervoeder wordt altijd in de buurt gemaakt anders worden de transportkosten te hoog. ForFarmers heeft dus zelf fabrieken in Engeland staan. Het is dus op dit moment alleen een translatie-effect zoals dat heet: de inkomsten in Engeland zijn omgerekend in euro's minder waard.
Hoe de Brexit zal uitpakken is op dit moment één grote black box. Het valt zelfs niet uit te sluiten dat er een nieuw referendum komt waarmee de Britse bevolking op haar schreden terugkeert.
Mocht er een harde Brexit komen en de Engelse pond hard onderuit gaan, dan is dat niet per se een ramp voor bedrijven als ForFarmers. In dat geval zullen, door de verhoogde importprijzen, de Britten meer zelf gaan produceren (lelijk woord als het over dieren gaat) waardoor de vraag naar diervoeders zelfs zal toenemen.
Varkenspest
Een ander probleem is de varkenspest. Die begint in België inmiddels weer op te spelen. Op 13 september dit jaar werd de Afrikaanse varkenspest in België geconstateerd. Sinds die tijd liggen ook de varkensprijzen onder druk.
De vorige keer dat de varkenspest (niet de Afrikaanse, die is pas sinds 2007 in Europa) Nederland teisterde was in 1997/1998. Het brak toen uit op 429 plaatsen en kostte 1,8 miljoen varkens het leven. Huiskamervraag: hoeveel varkens hebben we eigenlijk in Nederland?
Momenteel zijn dat er ongeveer 12,7 miljoen varkens, oftewel 0,7 varken per Nederlander. Daarmee zijn we één van de dichtbevolkste landen qua varkens, alleen Denemarken is erger, daar wonen gemiddeld 2 varkens per inwoner. Alhoewel: Denemarken heeft evenveel varkens, maar de helft minder inwoners.
Qua aantallen varkens is operkelijk genoeg Spanje koploper, met 30 miljoen varkens, op de voet gevolgd door onze Oosterburen, die er 27 miljoen huisvesten. Dan wordt u natuurlijk ook nieuwsgierig naar het aantal andere dieren in ons land:
- Rundvee: 4 miljoen (-4%)
- Geiten: 0,6 miljoen (+12%)
- Varkens: 12,7 miljoen (+1%)
- Schapen: 0,8 miljoen (unch)
Opmerkelijk is dat in de afgelopen vijf jaar het aantal schapen met 22% is gedaald, terwijl het aantal geiten juist met 45% steeg.
Schapenvlees is uit de gratie, terwijl geitenkaas en geitenmelk juist zeer populair zijn geworden. Ik herken mezelf niet in die gedachte, gezien mijn voorliefde resp. antipathie jegens shoarma en geitenkaas.
Spannende tijd ForFarmers
Nog even terug naar ForFarmers. Die varkenspest kost nu al geld, want er moeten extra veiligheidsvoorschriften worden nageleefd, ter voorkoming van eventuele besmetting. En als straks varkens massaal geruimd gaan worden gaat dat ten koste van de voederomzet.
Daarbij raakt het de sector op meerdere manieren. Net als in 1998 zal de vraag naar varkensvlees (en daarmee de prijs) daarna enige tijd onder druk liggen doordat varkensvlees (tijdelijk) uit de gratie zal zijn. Omdat veel boeren voer op afbetaling kopen, betekent dat ook dat ForFarmers, dat min of meer als bank fungeert voor veel boeren, daar een tik van zal meekrijgen.
Afbeelding: de Belgische provincie Luxemburg waar de 15 uitbraken van varkenspest gevonden zijn.
Zover is het allemaal nog niet, maar de eerste maatregelen zijn in Nederland genomen en in België staat alles op scherp. De gevolgen zijn heftig en rigoreus: er zijn nu 15 gevallen van varkenspest geconstateerd (over het algemeen kadavers van wilde zwijnen) en als gevolg daarvan worden in een gebied van 63.000 hectare, in de Belgische provincie Luxemburg, alle varkens geruimd.
Retailvastgoed
Veel beleggers denken dat retailvastgoed ten dode opgeschreven is. Onderstaand tweetje kwam ik gisteren tegen. De grootste vastgoedboer ter wereld, Simon Property Group, deelt ook in de malaise.
Het idee is dat wij in de toekomst alles online doen en winkels dus overbodig worden. De trend is onmiskenbaar, het gaat er echter om hoe winkeliers/retailers en daarachter de verhuurders van dat winkelvastgoed op de situatie inspelen.
Algemeen aangenomen wordt dat mensen liever wat willen beleven, dan wat willen kopen. Kopen doen ze thuis wel. Shopaholics daargelaten, erop uitgaan doe je dus voor je plezier: uit eten, een film, sauna, dingen die je thuis niet kunt doen.
Het verhaal voor wat betreft de dividendbelasting is trouwens nog geen steek verder. Het enige wat de vastgoedbedrijven nu weten, en wat ze eerst nog niet wisten maar wel vermoedden, is dat de regering het menens is met het afschaffen van de dividendbelasting. Er is nog geen enkel zicht op een oplossing, hoe simpel die ook is: maak naar buitenlands voorbeeld een nieuwe REIT-status voor vastgoedbedrijven.
Besi en de aandeleninkoop
Geen nieuws van Besi (-0,7%), maar wel maken ze elke week bekend hoeveel aandelen er ingekocht worden. Geluk bij een ongeluk is dat dat kan tegen een sterk gereduceerd tarief. Het oude inkoopprogramma was al klaar op 25 juli en de dag erna is meteen een nieuw, groter programma opgestart ter waarde van €75 miljoen.
Op een koers van €18 zou dat betekenen dat Besi 4,16 miljoen aandelen kan kopen. Dat programma loopt tot en met oktober 2019 en dat zijn ongeveer 320 handelsdagen. Dagelijks koopt het dan ook voor ruim €200.000 aan eigen aandelen in, op dit niveau zo'n 11.000 stukken.
Dat is zo'n 1,5% van de gemiddelde dagomzet en heeft dus niet zoveel invloed op de koers als het inkoopprogramma bij Ahold (€2 miljard) of bij Colruyt (€350 miljioen) in België. Besi is echter een behoorlijk handelsaandeel en daarom is het beter te kijken naar het aantal uitstaande aandelen. Dat ligt rond de 80 miljoen en daarop gebaseerd koopt Besi in een jaar tijd ruim 5%. En dat zet wel enige zoden aan de dijk.
NAFTA-problemen Trump en Trudeau
Op de agenda deze week de top tussen de VS en Canada inzake het NAFTA-pact. De bedoeling was een deal te sluiten tussen de VS, Canada en Mexico. Nu liggen de Canadezen dwars omdat ze zich onder druk gezet voelen door de Amerikanen, die met nieuwe importtarieven voor auto's dreigen.
Ondertussen zetten de Mexicanen de VS onder druk want zij willen alleen een deal als Canada er ook bij betrokken is. Dat verstevigt vanzelf de onderhandelingspositie van de Mexicanen. Op een rijtje de verschillen tussen de VS en Canada:
Dat wordt nog een hele toer, want de Canadese premier Justin Trudeau en Donald Trump liggen elkaar totaal niet. Ondanks dat beide achternamen met dezelfde drie letters beginnen hebben de twee wereldleiders net zoveel overeenkomsten met elkaar als pakweg Jesse Klaver en Harry Mens in Nederland.
Trump moet intussen zich wel een beetje gaan voorbereiden op de midtermverkiezingen, op dinsdag 6 november. Van de 100 zetels in de Senaat moeten er 35 herkozen worden en in het Huis van Afgevaardigden staan zelfs alle 435 zetels weer open.
Bouwaandelen te goedkoop
Dan nog snel even naar een korte video over de bouwaandelen. Bam en VolkerWessels liggen er dramatisch bij. Of dat terecht is, ik denk het niet, maar de markt heeft altijd gelijk, zeggen sommigen. Ik denk dat de markt niet altijd gelijk heeft, maar we zullen zien:
In ieder geval wordt het weer een interessant weekje en gaan we het weer beleven allemaal. Rest mij de agenda nog:
Maandag 1 oktober
- 08:00 Duitsland detailhandelsverkopen aug0,4% MoM
- 09:00 Nederland manufacturing PMI sep
- 09:15 Spanje manufacturing PMI sep 52,4
- 09:45 Italië manufacturing PMI sep 50,4
- 09:50 Frankrijk manufacturing PMI sep 52,5
- 09:55 Duitsland manufacturing PMI sep 53,7
- 10:00 EU manufacturing PMI sep 53,3
- 10:30 VK manufacturing PMI sep 52,5
- 11:00 EU werkloosheid aug 8,2%
- 16:00 VS bouwuitgaven aug 0,4% MoM
- 16:00 VS ISM manufacturing PMI sep 60,5
Dinsdag 2 oktober
- 11:00 EU PPI aug 0,2% MoM
Woensdag 3 oktober
- 09:15 Spanje services PMI sep 52,8
- 09:55 Duitsland services PMI sep 56,5
- 10:00 EU services PMI sep 54,2
- 11:00 EU detailhandelsverkopen aug 0,2% MoM
- 14:15 VS ADP banenrapport sep 185K
- 16:00 VS ISM non-Manufacturing PMI sep 58,3
Donderdag 4 oktober
- 06:30 Nederland CPI sep
- 14:30 VS wekelijkse jobless claims
- 16:00 VS fabrieksorders aug 0,9% MoM
Vrijdag 5 oktober
- 08:00 AVA Van Lanschot -Kempen
- 08:00 Duitsland fabrieksorders aug
- 08:00 Duitsland inflatie PPI aug 0,1% MoM
- 14:30 VS gemiddeld uurloon sep 0,3% MoM
- 14:30 VS Payroll Report sep 188K
- 14:30 VS handelsbalans aug-50B
- 14:30 VS werkloosheidspercentage sep 3,8%