Technische en fundamentele analyse zijn het niet altijd met elkaar eens. Maar soms staan beide stoplichten op groen. Dan moet u toeslaan.
Regelmatig ontvangen we vragen over het onderscheid tussen technische en fundamentele analyse. Recent nog naar aanleiding van tegenstrijdige adviezen die zijn gegeven over Philips.
Ik zal dit onderwerp eerst benaderen vanuit een metaforisch concept. Stel u gaat een brood bakken. U heeft daarvoor minimaal de volgende ingrediënten nodig: meel, water, gist en zout. Met enkel meel, of alleen gist of water zou u niet ver komen.
Een ander voorbeeld: u wilt een tafel maken. Daarvoor zijn meerdere gereedschapstukken nodig, zoals een hamer, een zaag, een schaaf en een nijptang. Met enkel een zaag of alleen een hamer of een schaaf zou die tafel niet lukken.
Beleggen met meerdere werktuigen in uw gereedschapskist
Het is dus bijna nooit zo dat je een bepaalde taak verricht met slechts één gereedschapsstuk of één enkel ingrediënt. Dit geldt ook voor beleggen. Ook bij het nemen van beleggingsbeslissingen kunt u over meerdere werktuigen in uw gereedschapskist beschikken.
Als belegger kunt u gebruik maken van fundamentele analyse, technische analyse, kwantitatieve analyse of de sectorbenadering.
Over het al dan niet combineren van technische en fundamentele analyse wil ik het hier hebben. Eerst enkele uitgangspunten voor deze twee benaderingen.
Fundamenteel
De fundamenteel analist (FA) bestudeert de economische achtergronden van een belegging, zoals winst, cashflow, balanspositie, waardering etcetera. De fundamenteel analist beoordeelt doorgaans of een belegging goedkoop of duur is. Eigenlijk leest de fundamenteel analist voor zijn beoordeling de krant met het economisch nieuws.
In het onderstaande overzicht staan de verschillende gereedschapstukken van de belegger. In de eerste kolom zoom ik in op de fundamentele analyse.
Technisch
De technisch analist (TA) kijkt enkel naar het koersgedrag van een aandeel of index en probeert daar patronen en trends in te ontdekken.
De bron van de technisch analist is dus de markt, of wat specifieker de koers, volumes en open interest. De rest, zoals winstontwikkeling, balans of concurrentie, speelt in de waarneming van de technische analist geen rol.
Hieronder zoom ik in op de verschillende bronnen van de TA-er.
Technische analyse ontrafeld
Indien we als technisch analist vervolgens het koersgedrag van een aandeel uiteenrafelen zien we de volgende componenten:
- Trends
- Koerspatronen
- Indicatoren
- Modellen en systemen
Het gaat te ver om hier uitgebreid op in te gaan, maar schematisch ziet het er als volgt uit:
Tegenstelling
In de tweedeling fundamenteel versus technisch zit een zekere tegenstelling. Een aandeel dat stijgt wordt volgens fundamenteel analisten doorgaans duurder, ook al beweegt het in een uptrend. Een technisch analist daarentegen ziet in een stijgende trend meestal bevestiging voor een positieve beoordeling.
Begrippen als 'duur' en 'goedkoop' kent technische analyse in het geheel niet.
Overeenkomst
Terugkomend op de verschillende instrumenten in de gereedschapskist van de belegger benadruk ik liever niet het verschil of het onderscheid tussen TA en FA. Want voor de doorsnee belegger zou het niet moeten uitmaken of een beleggingsadvies op TA of op FA is gebaseerd. Als het advies maar goed is.
Daarom wil ik de vinger leggen op de overeenkomsten tussen TA en FA. Juist als zowel TA als FA het met elkaar eens zijn, moet je als belegger je slag slaan.
Oppassen
Stel dat zowel TA als FA beide als oordeel hebben dat je het aandeel niet moet hebben. Heel simpel, brand dan je vingers er niet aan.
Maar stel dat TA positief is en FA negatief (of vice versa). Maak dan als belegger je huiswerk nog eens over!
Stoplicht op groen
Echter indien zowel TA als FA positief over een aandeel zijn. Dan moet je je slag slaan, want dan heb je het gelijk van twee kanten. Je moet dan van goede huize komen om deze belegging negatief te beoordelen.
Voor u als eindbelegger is dit eigenlijk de enige bruikbare optie. Dus sla toe zodra TA en FA het eens zijn dat de betreffende belegging interessant is.
Tot zover de grote lijnen en de algemene benaderingswijzen.
De B.O.B.-methode
Dan de methode met de B.O.B.-indicator, waar de Philips-vraag over ging. Dit betreft het specifieke TA-onderdeel van deze discussie. Want mijn oordeel vorige week was dat Philips een achterblijver was en dat het verstandig is om nooit in underperformers te beleggen.
De B.O.B.-methode is 30 jaar geleden ontwikkeld in mijn Robeco-tijd samen met technisch analist Julius de Kempenaer. De B.O.B.-methode is opgezet om sterke en zwakke aandelen van elkaar te onderscheiden. Zeg maar om de mannen van de jongens te scheiden.
- Met de B.O.B.-indicator verdeel je de markt heel eenvoudig in tweeën. Je creëert als het ware twee mandjes aandelen: mandje A met de outperformers en mandje B met de underperformers. Je onderscheidt dus de sterke van de zwakke aandelen.
- Dit gaat als volgt. Met de B.O.B.-indicator bereken je of een aandeel langere tijd beter of slechter presteert dan de betreffende beursindex. Een stijgende B.O.B.-lijn geeft aan dat een aandeel langer dan twee à drie maanden de rest van de beurs outperformt.
- De sterke aandelen (outperformers) worden in mandje A gestopt.
- Daarna wordt in dit mandje aan de hand van de uptrends bekeken in welke aandelen belegd moet worden.
- De zwakke aandelen (underperformers) in het mandje B kunnen voorlopig gemeden worden, totdat ze in het andere mandje terechtkomen.
Hier knelt TA meteen met FA, want een underperformer zoals Philips, kan morgen een outperformer worden. De TA-er loopt dan achter de feiten aan, want waarschijnlijk staat Philips dan al minstens 10% hoger. Dit risico accepteren we, want hiermee voorkomen we (meestal) dat we te vroeg instappen.
Uitleg B.O.B.-methode
De B.O.B.-methode is gebaseerd op de volgende technische criteria.
Een belangrijke voorwaarde is dat een aandeel altijd beter moet presteren dan andere aandelen op de beurs. Dit beoordelen de analisten van Tostrams aan de hand van de B.O.B.-lijn (de blauwe doorlopende lijn op de grafiek). Deze geeft aan dat het aandeel van je keuze beter of slechter presteert dan andere aandelen.
Wij kopen dus nooit een aandeel met een dalende B.O.B.-lijn. Want dat aandeel blijft achter bij de rest van de markt. Hierdoor worden de zwakke aandelen, in mandje B, vrijwel altijd vermeden.
De tweede voorwaarde voor aankoop is dat de aankoop altijd in een stijgende trend moet bewegen. Een uptrend is op de grafiek altijd goed herkenbaar aan het patroon van hogere toppen en hogere bodems. We passen echter ook een objectieve methode toe. Namelijk indien de koers van het aandeel boven de lijn van het 200-daags gemiddelde ligt en die 200-dagenlijn (de rode doorlopende lijn op de grafieken) stijgt.
Relatieve prestaties
De B.O.B.-indicator geeft de relatieve prestaties van elk aandeel weer. Dit wordt ook wel de B.O.B.-lijn of relatieve sterkte genoemd. De B.O.B.-lijn (de blauwe doorlopende lijn in de langetermijngrafiek) vergelijkt het koersverloop van een aandeel met dat van de brede markt. De B.O.B.-methode wordt gebruikt bij het selecteren van aandelen in de langetermijn(voorbeeld-)portefeuilles van Tostrams.
Wij kopen dus nooit een aandeel met een dalende B.O.B.-lijn (mandje B), want dat aandeel blijft dus achter bij de rest van de markt.
Voorbeelden: Aegon en Philips
Hieronder de grafieken van twee Nederlandse aandelen. De bovenste van Aegon laat een opwaarts krullende B.O.B.-lijn (glooiende doorlopende blauwe lijn) zien. Ook beweegt de koers boven de (stjjgende) 200-dagenlijn.
Dit aandeel zit dan ook in de defensieve lange termijn TA-portefeuille van Tostrams en wordt bovendien door de fundamentele beleggersdesk van IEX positief beoordeeld.
Overigens is er altijd een kleine kans dat deze belegging niet doet wat verwacht mag worden. Dus houden we voor alle zekerheid de 200-dagenlijn aan als stoplossindicator. Deze valt nagenoeg samen met de laatste bodem rond 3,99.
De tweede grafiek is van Philips. Hoewel het aandeel wat stabiliseert, is de trend nog steeds negatief. Ook beweegt de koers nog onder de 200-dagenlijn (glooiende doorlopende rode lijn).
De dalende B.O.B.-lijn (glooiende doorlopende blauwe lijn) geeft aan dat Philips achterblijft bij de AEX. Dit aandeel in mandje B zit dan ook niet in de defensieve lange termijn TA-portefeuille. Over Philips verschillen de technisch en fundamenteel analisten van IEX van mening.
Meedoen met de B.O.B.-methode
Wenst u mee te doen met de defensieve lange termijn portefeuilles van Tostrams en alle nieuwe aankopen in uw mail te ontvangen? Word dan lid van de Tostrams-club. Alle portefeuillemutaties en koopsignalen zitten in het Tostrams-abonnement, dus voor abonnees.
Al voor €1 (voor de eerste maand) kunt u kennismaken met de Nederlandmodule van het Tostrams lidmaatschap. Klik op de button hieronder voor een actieabonnement.
