COVID-19, de daarmee samenhangende lockdowns en de door overheden georkestreerde pogingen om de economische schade te beperken hebben een enorme impact gehad op talloze aspecten van ons leven. Eén van deze aspecten, die soms over het hoofd wordt gezien, is de impact op de financiële planning van beleggers. Dit geldt waarschijnlijk nog het meest voor gepensioneerden. Na de lockdowns hebben veel monetaire instellingen (waaronder de Europese Centrale Bank, of ECB) maatregelen getroffen om de rente te verlagen. Daarnaast hebben veel grote bedrijven, hetzij vrijwillig hetzij onder dwang van toezichthouders, hun dividenden verlaagd. Dit soort maatregelen zijn, zo nemen wij aan, goed bedoeld. De monetaire instellingen verlagen de rente om de kredietverlening en de economische bedrijvigheid te stimuleren. Bedrijven verlagen hun dividenden om hun financiële situatie te stabiliseren. Maar dergelijke maatregelen veroorzaken ook problemen. Gepensioneerden die zijn aangewezen op dividenden en rente om hun uitgaven te dekken, zien hun financiële planning mogelijk in duigen vallen. Naar het oordeel van Fisher Investments Nederland kan dit betekenen dat u wellicht voor een andere benadering moet kiezen – één die wij eigenkweek-dividenden noemen.
Onze ervaring leert dat het afhankelijk zijn van dividend- en rente-inkomsten uit effecten al sinds jaar en dag een gewoonte is van beleggers over de hele wereld. Maar deze strategie heeft ook tekortkomingen, die door marktdalingen regelmatig aan het licht worden gebracht. Het verlagen van de korte rente is een klassiek voorbeeld van monetair beleid om een economische krimp tegen te gaan. In 2008 besloten de Amerikaanse Federal Reserve (Fed), de Bank of England (BoE) en de ECB stuk voor stuk tot forse renteverlagingen om de neergang te stuiten. De rente bleef daarna nog geruime tijd laag.
In de VS verlaagde de Fed zijn daggeldrente van 5,25% naar 0–0,25%.i De BoE verlaagde zijn beleidsrente van 5,0% naar 0,5%.ii Na een eenmalige piek van 3,25% halverwege 2008 verlaagde de ECB zijn depositorente naar 0,25%.iii Sindsdien is de rente nooit meer teruggekeerd naar het niveau van vóór 2008. Zoals u wellicht weet, bedraagt de depositorente van de ECB momenteel -0,5%. Los daarvan leggen de drie centrale banken momenteel effectenaankoopprogramma's ten uitvoer, hetgeen bekend staat als monetaire verruiming, ofwel QE. Dergelijke maatregelen hebben een neerwaarts effect op de lange rente. De rente en de koers van obligaties bewegen in tegengestelde richting. Door grote hoeveelheden schuldbewijzen op te kopen – waaronder staatsobligaties, bedrijfsobligaties en schuldpapier van regionale overheden – verlagen deze banken de rente op nagenoeg alle activa die beschikbaar zijn voor gepensioneerden.
Het bedrijfsleven heeft ondertussen ook maatregelen genomen die ertoe kunnen leiden dat gepensioneerden minder inkomsten ontvangen in de vorm van dividenden. Dit voorjaar waren er schreeuwende krantenkoppen over de eerste dividendverlaging door de Brits-Nederlandse oliemaatschappij Royal Dutch Shell sinds de Tweede Wereldoorlog. Maar Shell is niet de enige. Half juni wees een rapport erop dat ruim 100 Britse beursgenoteerde bedrijven hun dividenden hebben verlaagd, waardoor het dividendrendement van beleggers naar verwachting met 16% zal dalen.iv Begin juni had circa 10% van de Amerikaanse bedrijven die deel uitmaken van de toonaangevende S&P 500-index hun dividenden verlaagd.v De ECB maande banken, vooral de grote dividenduitkerende banken in Europa, om betalingen op te schorten totdat de COVID-19-crisis achter de rug is.
Dus wat moet een belegger die inkomsten nodig heeft doen? Volgens Fisher Investments Nederland is het antwoord eenvoudig: anders denken. Lange tijd hebben talloze beleggers gedacht in termen van inkomsten en de voorkeur gegeven aan effecten die voldoende dividend en rente uitkeren om in hun behoeften te voorzien. Maar in werkelijkheid heeft een belegger die geld nodig heeft om uitgaven te dekken behoefte aan cashflow, hetgeen te verwezenlijken valt door inkomsten te genereren of door effecten uit de portefeuille te verkopen. Deze gevarieerde aanpak om in kasstroombehoeften voor geldopnames te voorzien, noemen wij "eigenkweek-dividenden".
Met deze aanpak kunt u, naar het oordeel van Fisher Investments Nederland, beleggen vanuit een andere invalshoek. Bij beleggen draait het niet alleen om het rendement van effecten als het erom gaat uw doelstellingen te bereiken. Het gaat om het rendement plus de koersontwikkeling. Dit heet totaalrendement en is, naar onze mening, verreweg de beste manier om het rendement van een effect te beoordelen – en uw financiële doelen dichterbij te brengen.
Als u deze methode toepast, bepaalt u eerst welk bedrag u moet opnemen om uw uitgaven te dekken. Daarbij is het nuttig om te weten op welke punten u flexibel bent en wat absolute noodzaak is. Dit kan uiterst nuttige informatie zijn wanneer de markt terugvalt en u er misschien verstandig aan doet uw uitgaven te beteugelen. Vervolgens bepaalt u hoe vaak u geld gaat opnemen, en genereert u cashflow door effecten van de hand te doen.
Sommigen zullen hiertegen inbrengen dat dit de hoofdsom van een belegging aantast. Klopt. Maar in veel opzichten is er eigenlijk geen verschil, naar onze mening. Ook dividend tast de hoofdsom aan, daar 1 euro aan uitgekeerd dividend per aandeel de aandelenkoers met 1 euro verlaagt. Dat is niet hypothetisch – zo hebben dividenden altijd al gewerkt. Het kan soms aan het zicht onttrokken worden door marktvolatiliteit, maar het ontvangen van dividend doet de aandelenprijs dalen – en dat gaat ten koste van de hoofdsom.
Het accent leggen op totaalrendement en een eigenkweek-dividendstrategie toepassen, kan u helpen om uw opnames en kasstroombehoeften onder controle te krijgen, zodat u niet afhankelijk bent van de timing en omvang van rente- en dividendbetalingen. Deze optie is het overwegen waard als u vanwege COVID-19 inkomsten misloopt.
__________________________________________
i Bron: FactSet, situatie op 15/06/2020. "Federal funds rate", 31/12/2006–15/06/2020.
ii Ibid. Britse herfinancieringsrente, 31/12/2006–15/06/2020.
iii Ibid. Depositorente van de ECB, 31/12/2006–15/06/2020.
iv "Investors Endure a £60m Blow as Almost Half of FTSE Firms Slash Their Dividend Payouts", Francesca Washtell, The Daily Mail, 11/06/2020.
v "A Dicey Year for Dividends", Ryan Ermey, Kiplinger, 04/06/2020.