Stel: u hebt een aanzienlijk bedrag om te beleggen. Is het dan beter om dat in kleinere stappen te doen (ook wel periodiek beleggen genoemd) of kunt u beter het gehele bedrag in één keer beleggen?
Volgens sommige financieel experts is periodiek beleggen de beste keuze, omdat het de kans verkleint dat je met je hele vermogen instapt aan de vooravond van een marktdaling. Hoewel dat soms gebeurt, betekent dat in onze optiek nog niet dat periodiek beleggen per se de betere keuze is. Wij denken dat beleggers er baat bij hebben een goed beeld te krijgen van de inherente voor- en nadelen van beide strategieën.
Periodiek beleggen
We vinden het best logisch dat sommige beleggers periodiek beleggen een aantrekkelijke mogelijkheid vinden. Markten kunnen op korte termijn met volatiliteit te maken krijgen, dus beleggers die hun kapitaal stap voor stap inleggen, lopen in theorie minder risico dat ze hun vermogen nét voor een grote daling inleggen. Sommige financieel experts hebben beleggers aangeraden om een vergelijkbare strategie te gebruiken bij het aankopen van nieuwe aandelen.
Al met al kan periodiek beleggen tijdens marktcorrecties (korte, abrupte en door sentiment veroorzaakte dalingen van 10% à 20%) en in bearmarkten (langdurige, door fundamentals veroorzaakte marktdalingen van 20% of meer) de impact van de daling op het individuele portefeuillerendement inderdaad helpen beperken.
Iemand die in 2011 in had willen stappen in de wereldwijde aandelenmarkten van ontwikkelde landen, zou het aan de hand van de MSCI World-index waarschijnlijk beter gedaan hebben als hij periodiek belegd had dan wanneer hij het hele bedrag in januari in één keer had belegd.
Het wereldwijde beleggerssentiment leed dat jaar onder de eurocrisis en daardoor sloten de markten het jaar af met een lichte daling.i Een periodiek belegger zou toen minder nadeel hebben ondervonden van de dalingen die zich in de loop van dat jaar hebben voorgedaan.
Zelfs in jaren met stijgende aandelenkoersen kan er – afhankelijk van de timing – met periodiek beleggen een beter rendement gerealiseerd worden dan met beleggen in één keer. De wereldwijde rendementen waren in 2015 en 2016 positief, maar van 15/04/2015 tot 11/02/2016 kregen de markten een correctie te verwerken.ii
Elke belegger die tussen februari en juli 2015 een periodiek beleggingsplan van twaalf maanden opstartte en telkens aan het eind van de maand geld inlegde, zou het beter hebben gedaan dan beleggers die het hele bedrag aan het begin van die periode in één keer hadden belegd.iii
Langetermijnperspectief
Maar periodiek beleggen werkt niet altijd. Om te beginnen zijn de wereldwijde markten sinds het begin van de MSCI World-index op 31/12/1969 in 61% van de maanden gestegen.iv Het lijkt ons niet helemaal logisch om te anticiperen op marktdalingen als de betreffende activa vaker stijgen dan dalen. Daarnaast waren de meeste dalingen onderdeel van een correctie, die zonder waarschuwingen kunnen beginnen en eindigen.
Met periodiek beleggen wordt er impliciet erkend dat correcties en kortetermijnvolatilieit als geheel niet te voorspellen zijn. Maar heeft het wel zin om die onvoorspelbare volatiliteit zo nadrukkelijk te willen vermijden? Of is het misschien beter om het tegenovergestelde te doen, en de marktvooruitzichten voor de langere termijn op de voorgrond te zetten wanneer u overweegt wat u het best met uw vermogen kunt doen?
Als u in het achterhoofd houdt dat markten in de meeste gevallen stijgen en dat ze over een langere periode vaak uitstekend presteren, gaan de berekeningen er al anders uitzien.
Een voorbeeld
Om het concreter te maken nemen we een moment waarop periodiek beleggen niet werkte. In onderstaand diagram worden twee hypothetische beleggers met elkaar vergeleken die in 2005 elk € 120.000 konden beleggen. Om het overzichtelijk te houden, laten we vergoedingen en transactiekosten buiten beschouwing en gebruiken we het rendement van de MSCI World-index.
Onze eerste belegger, vertegenwoordigd door de rode lijn, heeft het hele bedrag op 1 januari ingelegd. Hij of zij wist dat volatiliteit mogelijk was, maar verwachtte geen bearmarkt en wilde op termijn een marktconform rendement behalen.
Onze tweede belegger, de blauwe lijn, wist niet zeker wat de toekomst in petto had en besloot om aan het eind van iedere maand, tot en met december 2005, € 10.000 in te leggen – twaalf keer dus. Beide beleggers herbelegden de dividenden en verkochten hun beleggingen niet, zelfs niet tijdens enorme dalingen zoals de bearmarkt van 2008-2009.
Eind 2019 zou het in één keer ingelegde vermogen ruim € 41.000 meer waard zijn dan de portefeuille van de periodieke belegger. Dat is meer dan een derde van de startwaarde van de portefeuille!
*NB: Dit is een hypothetisch voorbeeld bedoeld om een argument te verduidelijken. Het is geen weerspiegeling van een gerealiseerd rendement en kan ook niet als voorspelling worden beschouwd. Bron: FactSet, per 15/01/2020. Op basis van het maandrendement van de MSCI World-index met nettodividenden, in euro, december 2004 – december 2019.
Opvallend is dat het verschil in de loop der tijd groter wordt – eind 2005 was het verschil minder dan € 16.000. Dat ligt aan het effect van samengestelde interest – er wordt rendement behaald over eerder rendement.
Markten bewegen zich niet in rechte lijnen, maar met rechte lijnen kunnen we de gevolgen voor de lange termijn wel uitstekend weergeven. Als we de bovenstaande analyse nog eens met twintig jaar zouden verlengen, uitgaande van een onveranderlijk rendement van 7% op jaarbasis (lager dan het historisch gemiddelde van de MSCI World-index)v zou het verschil tussen beide beleggers in 2040 ruim € 260.000 bedragen.
Nogmaals: dit is maar een hypothetisch voorbeeld, maar het maakt wel voldoende duidelijk hoe kostbaar een gemiste kans kan zijn.
Wat voor belegger bent u?
Nog iets om te overwegen: zelfs wanneer periodiek beleggen echt zou werken, kan uw menselijke aard u in de weg zitten. Uzelf voornemen om onverstoorbaar door te blijven kopen als de markt daalt en om enthousiast te worden over een koopje, is één ding. Maar dat ook daadwerkelijk doen, is vaak toch iets anders.
We weten dat de media uitgebreid verslag doen van ongunstige ontwikkelingen en het negatieve sentiment alleen maar versterken als de markten met volatiliteit te kampen hebben. Als waarschuwingen in het financiële nieuws overheersen en er veelvuldig met pessimistische vooruitzichten gekopt wordt, kan de angst de overhand krijgen.
Als de experts u aanraden om u schrap te zetten voor meer dalingen, gaat u dan zonder zorgen door met kopen, of zou u eerder willen wachten tot de storm overwaait?
Een goede kans om te kopen is alleen gunstig als u er ook gebruik van maakt. Dus, overweegt u periodiek te beleggen? Ga dan na hoe u in het verleden met marktvolatiliteit om bent gegaan en of u de neiging had om te kopen toen de markten daalden. Zo niet, dan is het wellicht geen goede keuze voor u.
__________________________________________
i Bron: FactSet, per 21/01/2020. Stelling gebaseerd op het rendement van de MSCI World-index met nettodividenden, in euro, januari 2011 – december 2011.
ii Ibid. Stelling gebaseerd op het rendement van de MSCI World-index met nettodividenden, in euro, december 2014 – december 2016.
iii Ibid. Stelling gebaseerd op het rendement van de MSCI World-index met nettodividenden, in euro, februari 2015 – juli 2016.
iv Ibid. Stelling gebaseerd op het maandrendement van de MSCI World-index met nettodividenden, in euro en vóór 1999 in gulden, december 1969 – december 2019.
v Ibid. Stelling gebaseerd op het gemiddelde rendement van de MSCI World-index op jaarbasis met nettodividenden, in euro en vóór 1999 in gulden, december 1969 – december 2019.