Aangifte Inkomstenbelasting voor huizenbezitters

Vanaf 1 maart doen ruim 6,9 miljoen particulieren en 2,5 miljoen ondernemers de aangifte inkomstenbelasting. Vorig jaar ontving de Belastingdienst een recordaantal van 10,3 miljoen aangiften over 2023.

Heel veel huizenbezitters doen zelf hun IB-aangifte. Vooral bij een lopende hypotheek is het gemakkelijk. De belastingdienst heeft vooraf (meestal) al de hypotheekbedragen en de betaalde hypotheekrente ingevuld. De huizenbezitter moet zelf deze gegevens controleren en nog enkele vragen beantwoorden. Zo vraagt de belastingdienst tegenwoordig wanneer de hypotheek is afgesloten. Een huizenbezitter kan dan kiezen uit de volgende periodes:

• Jaren voor 2012
• Jaar 2012
• Jaren 2013 – 2017
• Jaren 2018 – 2023
• Jaar 2024

Zoals bekend heeft iedere huizenbezitter 30 jaar renteaftrek bij aankoop of verbouwing van een koopwoning. Hierbij moet wel aan bepaalde eisen worden voldaan; starters bijvoorbeeld zijn verplicht een annuïteiten- en/of lineaire hypotheek af te sluiten als ze de betaalde hypotheekrente willen aftrekken.

Laten doen

Het is logisch dat als de situatie ingewikkelder wordt, de huizenbezitter niet zelf de IB-aangifte doet. Veel hypotheekadviseurs helpen hun klanten bij het invullen. Zij hebben de hypotheek afgesloten en hebben dus ook alle gegevens van de klant in het hypotheekdossier zitten. Een andere mogelijkheid is de belastingadviseur. Deze zal bepaalde stukken opvragen bij de klant waarmee de aangifte kan worden ingevuld.

Zolang de Belastingdienst niet op de stoep staat, is er niets aan de hand. Komt die wel kijken, dan is er iets niet goed gegaan bij het invullen van de IB-aangifte. De financiële gevolgen kunnen groot zijn als een huizenbezitter geld moet terugbetalen.

Wie is aansprakelijk voor een foutief ingevulde IB-aangifte?

Een belastingadviseur zal een factuur sturen voor de IB-aangifte. Het bedrag per adviseur zal verschillen, maar het zijn geen schrikbarende bedragen. Voor €100 is het al mogelijk een belastingaangifte te laten verzorgen. De verantwoordelijkheid komt dan ook bij de belastingadviseur te liggen. Deze neemt dus aardig wat risico voor een klein bedrag.

Een belastingadviseur en ook een huizenbezitter kunnen het risico van een foutieve IB-aangifte betreffende de renteaftrek met daarbij de Box 1-bedragen voorkomen als zij hun huiswerk goed doen.

Samen een huis kopen

De hypotheekadviseur die de hypotheek heeft afgesloten, is verplicht een klantdossier (hypotheekdossier) te maken. In dit dossier staat niet alleen de lopende hypotheek met daarbij de rentevaste periodes en de hoogte van de rente, maar ook het hypotheekverleden van de huizenbezitters.

Anders gezegd: het renteaftrekverleden met daarbij de hypotheekbedragen moeten per persoon in kaart zijn gebracht door de hypotheekadviseur. Hierbij moet dan ook worden vermeld welke berekening de huizenbezitters hebben gekozen. Op het ogenblik zijn er maximaal drie soorten berekeningen mogelijk:

    • Wettelijke Regeling
    • Wettelijke Regeling Kan Bepaling
    • Draagplicht

Als twee starters nu een woning kopen, is de berekening van de wettelijke regeling en de draagplicht mogelijk. Let op: indien dit stel getrouwd (algehele en beperkte gemeenschap) is of een geregistreerd partnerschap (algehele en beperkte gemeenschap) heeft geregeld, dan is de draagplicht niet mogelijk. Bij de draagplicht heeft iedere huizenbezitter zijn eigen hypotheek. Meestal wordt er een draagplicht geadviseerd als de ene partner meer geld inbrengt dan de andere.

Hieronder een simpel voorbeeld van de twee berekeningen die mogelijk zijn bij twee starters:

In bovenstaande rekenvoorbeelden zijn de verschillen in de hypotheekbedragen duidelijk te zien. Een goede hypotheekadviseur zal beide mogelijkheden in het klantdossier hebben staan. Hierna zal de gekozen optie verder zijn uitgewerkt door de hypotheekadviseur. Bij de aanvraag zal de adviseur de leningdelen gesplitst moeten aanvragen bij de bank. De bank geeft namelijk de leningdelen door aan de Belastingdienst, en die komen weer terug in de IB-aangifte.

Stel, de hypotheekadviseur heeft zijn werk niet zo goed gedaan en een hypotheek aangevraagd van €200.000 bestaande uit één leningdeel. Hierbij heeft hij tekstueel ook niet vermeld welke keuze de starters hebben gemaakt (draagplicht of wettelijke regeling). In dit geval doet de belastingadviseur er goed aan om deze starters terug te sturen naar hun hypotheekadviseur. Bij een scheiding kunnen er grote discussies ontstaan hoe het eigen geld verrekend moet worden. Bovendien is het renteaftrekverleden anders vanwege de verschillende hypotheekbedragen in beide uitwerkingen.

Het verhaal wordt nog leuker als er sprake is van drie verschillende berekeningen. Ik heb het dan over een doorstromer en een starter die samen een woning kopen. De doorstromer neemt zijn lopende aflossingsvrije hypotheek van €200.000 mee naar de volgende woning. Hieronder het voorbeeld:

Uit bovenstaand voorbeeld blijkt dat het heel erg belangrijk is welke hypotheekbedragen er worden aangevraagd door de hypotheekadviseur.

De Belastingdienst

Velen gaan ervan uit dat de belastingdienst het juiste renteaftrekverleden van huizenbezitters niet weet. Het renteaftrekverleden van de starters is vanaf 2013 bekend bij de Belastingdienst. Het renteaftrekverleden van voor 2013 zal wat moeilijker zijn.

Vorig jaar heb ik schriftelijk mijn renteaftrekverleden met daarbij de hypotheekbedragen opgevraagd bij de Belastingdienst. Ik werd door een medewerker gebeld. Deze kon mij precies vertellen wat mijn verleden vanaf 2013 was. Bovendien kon hij zien dat ik voor 2013 ook een hypotheek had gehad. Voor het juiste bedrag en de ingangsdatum moest er gekeken worden in een ander bestand met beperkte toegangsrechten.

Het zal mij niet verbazen als de Belastingdienst iedere huizenbezitter die 'voor 2012' heeft ingevuld in de IB-aangifte een aparte brief gaat sturen met daarin de vraag om het renteaftrekverleden met de hypotheekbedragen door te geven.

Vergeet niet dat de verantwoordelijkheid bij de huizenbezitter ligt en dat deze zijn of haar renteaftrekverleden en de hypotheekbedragen zelf moet bijhouden.

In 2032 worden de IB-aangiftes van 2031 ingevuld. In dat jaar zullen veel huizenbezitters over bepaalde hypotheekbedragen geen renteaftrek meer hebben. De vraag is dan of de Belastingdienst deze huizenbezitters op de vingers gaat tikken als zij in hun IB-aangifte wel de betaalde hypotheekrente opgeven als fiscaal aftrekbaar.

Renteaftrekverleden

Om foutieve IB-aangiftes te voorkomen, is het goed als huizenbezitters hun renteaftrekverleden goed in kaart laten brengen door hun hypotheekadviseur. Hierbij moet dan ook goed worden beschreven voor welke berekening de huizenbezitters hebben gekozen. Vanuit die keuze kan namelijk gezien worden of de juiste leningsdelen zijn aangevraagd door de hypotheekadviseurs. Via het Kadaster kunt u ook (oude) hypotheek info opvragen.

Belastingadviseurs doen er goed aan om altijd het klantdossier van de huizenbezitters op te vragen. Zij zijn namelijk aansprakelijk.