Banketten en miljarden: hoe AstraZeneca een medicijndeal met Trump sloot

Door Maggie Fick

LONDEN (Reuters) - AstraZeneca-CEO Pascal Soriot oogde ontspannen in het Oval Office op vrijdag, toen de Amerikaanse president Donald Trump een medicijndeal onthulde die de medicijnprijzen voor miljoenen Amerikanen zal verlagen.

Het harde werk had zijn vruchten afgeworpen, waardoor Soriot de eerste overeenkomst voor een niet-Amerikaanse farmaceut kon binnenhalen en zijn Anglo-Zweedse bedrijf kon beschermen tegen dreigende hoge tarieven op import naar de VS - de grootste farmaceutische markt ter wereld.

Dat moment in het Witte Huis was de culminatie van publieke en private bijeenkomsten tussen Soriot en Trump-functionarissen, die teruggaan tot november vorig jaar toen Trump de verkiezingen won, vertelden drie bronnen dicht bij de onderhandelingen aan Reuters. En het kwam op het laatste moment aan, met een ultieme poging van AstraZeneca om de overeenkomst te bezegelen.

"Je hebt me ’s nachts wakker gehouden, en mijn team ook. Maar het was het echt waard," grapte Soriot tegen Trump. 

ASTRAZENECA-CEO TROF TRUMP TIJDENS KONINKLIJK BANKET

De overeenkomst zal waarschijnlijk de reputatie van de 66-jarige Frans-Australiër als een soort Trump-fluisteraar versterken, terwijl veel CEO’s wereldwijd worstelen met de grillige tariefwijzigingen van de president.

Trump stelt dat Amerikanen veel te veel betalen - vaak drie keer zoveel, wijzen studies uit - voor voorschriftmedicijnen dan in andere rijke landen, en stelde 29 september als deadline voor farmaceuten om prijzen te verlagen, waarbij hij dreigde met tarieven tot 100% als drukmiddel. 

Soriots charmeoffensief begon de week nadat Trump de Amerikaanse verkiezingen had gewonnen. Op 12 november kondigde AstraZeneca een plan van 3,5 miljard dollar aan om de productie en research in de Verenigde Staten uit te breiden.

Soriot, die begin vorige week in de VS arriveerde, ontmoette Trump het meest recent tijdens een koninklijk banket op 18 september in Windsor Castle in Groot-Brittannië, zei de eerste bron. 

In de zomer kwam hij minstens drie keer bijeen met de Amerikaanse minister van Handel, Howard Lutnick, in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten, voegde die bron toe.

Alle drie de bronnen vroegen anoniem te blijven omdat de gesprekken vertrouwelijk waren.

Soriot ontwikkelde ook een nauwe relatie met de vocale Trump-bondgenoot en rijzende ster binnen de Republikeinen, gouverneur Glenn Youngkin van Virginia, zeiden alle drie de bronnen. Dat leidde tot een snel gesmeed akkoord voor een fabriek van 4,5 miljard dollar in de staat, die iets meer dan een maand nodig had om van de eerste gesprekken tot een overeenkomst te komen.

Op donderdag, een dag voor de ondertekening in het Oval Office, stonden Soriot en Youngkin schouder aan schouder, met schoppen in de hand, om de eerste spade in de grond te steken op de locatie.

"Youngkin heeft veel ambitie en zijn connecties met de regering waren duidelijk behulpzaam," zei een tweede bron. "De Virginia-faciliteit liet zien dat beide partijen op één lijn zaten."

ASTRAZENECA: EEN 'ZEER AMERIKAANS BEDRIJF'

Na de overeenkomst en een deal een week eerder door de Amerikaanse branchegenoot Pfizer, die wereldwijde zorgaandelen opstuwde, verwacht Wall Street nu dat meer bedrijven in de komende weken soortgelijke overeenkomsten zullen bereiken met de regering-Trump. 

Shore Capital-analist Sean Conroy zei dat Soriot, die Trump publiekelijk steunde op het gebied van geneesmiddelenprijzen en AstraZeneca een "zeer Amerikaans bedrijf" noemde, met slimme strategische aankondigingen een plek aan tafel in Washington wist te bemachtigen. 

"Die retoriek is duidelijk aangeslagen bij de regering-Trump en haar agenda rond Most Favored Nation-prijszetting voor medicijnen," zei Conroy, verwijzend naar de laagste prijs die in andere rijke landen wordt betaald na vergoedingen en kortingen.

ENKELE CONCESSIES, MAAR EEN WINST VOOR ASTRAZENECA

Analisten hadden ingeschat dat AstraZeneca minder blootstond aan Amerikaanse tarieven dan veel andere grote farmaceuten, omdat het al aanzienlijke productiecapaciteit in de Verenigde Staten heeft opgebouwd.

Maar strengere regelgeving en meer prijsdruk in het VK, waar veel farmaceuten de regering verwijten niet genoeg te doen om de sector te steunen, gaven AstraZeneca een sterke zakelijke reden voor de Amerikaanse deal. 

Britannië is goed voor een klein percentage van de omzet van het bedrijf, maar is wel de plaats waar het is gehuisvest en primair genoteerd. AstraZeneca is het grootste genoteerde bedrijf in de FTSE 100-index van Londen.

In tegenstelling tot Groot-Brittannië zijn Amerikaanse functionarissen bezig met een agressieve campagne om investeringen van bedrijven als AstraZeneca te stimuleren en steken zij er veel energie en inspanning in om hen te ondersteunen, zei de eerste bron.

In juli kondigde AstraZeneca een omvangrijk investeringsplan van 50 miljard dollar aan voor de Amerikaanse markt en eind september zei het dat het, naast de huidige Londense notering, een volledige notering in de VS zou realiseren.

Tegen de tijd dat Pfizer op 30 september zijn deal tekende, was AstraZeneca al dicht bij een eigen afgeronde overeenkomst, zeiden de drie bronnen. 

Soriot vertrok begin vorige week naar de VS, terwijl de laatste details nog werden uitgewerkt. Elke dag leek een deal nabij, maar hij kwam niet rond.

De overeenkomst over de fabriek in Virginia verstevigde de goodwill tussen het bedrijf en de regering-Trump, wat uiteindelijk hielp om de deal over de streep te trekken, zei de derde bron. 

Uiteindelijk deed AstraZeneca wel concessies op sommige medicijnprijzen voor Medicaid en beloofde het meer medicijnen lokaal te produceren, maar de Amerikaanse regeling is een overwinning voor het bedrijf. 

Die biedt meer duidelijkheid, zeggen analisten, zonder de verwachte inkomsten significant aan te tasten. AstraZeneca voorspelt ambitieus 80 miljard dollar omzet tegen 2030, waarvan de helft moet komen uit hogere verkopen in de Verenigde Staten. 

"De deal van vrijdag is het laatste stuk van de puzzel," voegde de derde bron toe.

(Verslaggeving door Maggie Fick; Aanvullende berichtgeving door Sabrina Valle in New York; Redactie door Adam Jourdan en Joe Bavier)

Bron: Reuters. Dit artikel is automatisch vertaald. Bekijk het originele artikel.