Feitenoverzicht: wat zijn de nieuwste twistpunten in de VS-China-spanningen?

Door Joe Cash

PEKING (Reuters) - Peking stapelt zijn onderhandelingsfiches op in aanloop naar de verwachte VS-China-gesprekken wanneer presidenten Donald Trump en Xi Jinping het Zuid-Koreaanse Gyeongju bezoeken, en kondigt nieuwe exportcontroles aan om zijn greep op toeleveringsketens voor hightechproductie te verstevigen.

De twee grootmachten lijken moeite te hebben om verder te komen dan hun huidige tarief-wapenstilstand — een pauze van 90 dagen vanaf 11 augustus die rond 9 november afloopt — terwijl functionarissen van beide kanten blijven overleggen over kwesties die dateren van vóór de top in Madrid in september, die algemeen werd gezien als een doorbraak vanwege de TikTok-deal, waarbij de VS een belang zou nemen in een van China’s meest succesvolle bedrijven in het buitenland.

HOE DE HANDELSOORLOG ZICH ONTVOUWDE

Op 4 februari voerde Trump een extra tarief van 10% in op import uit China en eiste hij dat Peking meer zou doen om de stroom fentanyl-voorlopers naar de VS te stoppen. China sloeg terug met heffingen op bepaalde Amerikaanse grondstoffen, landbouwmachines en auto’s, evenals onderzoeken naar verschillende Amerikaanse bedrijven.

In april pikte Trump China eruit voor tarieven van meer dan 100% na zijn brede "Bevrijdingsdag"-heffingen, terwijl hij de wederzijdse tarieven die hij had opgelegd aan enkele andere landen die volgens het Witte Huis oneerlijk met de VS handelden, pauzeerde.

China reageerde, en in de weken daarna bleven beide partijen elkaars goederen zwaarder belasten — met een piek in mei — voordat ze op 12 mei akkoord gingen met hun eerste pauze van 90 dagen. Daarbij daalden de Amerikaanse tarieven op Chinese goederen van 145% naar 30% en de Chinese tarieven op Amerikaanse producten van 125% naar 10%.

Sindsdien zijn er nog twee verlengingen van 90 dagen bij gekomen, de laatste op 11 augustus overeengekomen.

KRITISCHE MINERALEN

Op 9 oktober, naast de toevoeging van vijf nieuwe elementen aan zijn contro-lijst, kondigde Peking onverwacht exportbeperkingen aan op bepaalde soorten kunstdiamanten en kunstmatige grafietanodematerialen — andere gebieden waarin China de grootste producent is — die worden gebruikt bij de productie van halfgeleiders, kwantumapparaten en geavanceerde elektronische systemen.

Die beperkingen treden in werking op 8 november, slechts een dag voordat de huidige wapenstilstand afloopt. Xi en Trump zullen naar verwachting daarvoor al aan de zijlijn van een top van de Asia-Pacific Economic Cooperation bijeenkomen.

China, ’s werelds grootste producent van zeldzame aardmetalen, heeft zijn greep op deze kritische mineralen aangescherpt, die worden gebruikt in alles van lithium-ionbatterijen en halfgeleiders tot vliegtuigmotoren, led-tv’s, cameralenzen en nog veel meer.

Eerdere in april aangekondigde controles veroorzaakten tekorten over de hele wereld, voordat een reeks deals met Europa en de VS de knel in het aanbod verlichtte.

HALFGELEIDERS

Een reden waarom China zijn controle over kritische mineralen heeft aangescherpt, is dat de VS heeft geprobeerd zijn toegang tot geavanceerde halfgeleiders te beperken, die cruciaal zijn voor het aandrijven van modellen en toepassingen voor kunstmatige intelligentie.

Amerikaanse wetgevers zeggen dat China zonder deze beperkingen geavanceerde halfgeleidertechnologieën sneller zou kunnen reverse-engineeren of zelfstandig ontwikkelen dan de VS, waardoor China niet alleen de sector zou kunnen domineren maar ook een militair voordeel zou kunnen behalen.

Als reactie heeft Peking het vizier gericht op de Amerikaanse chipmakers Nvidia en Qualcomm, waarbij het de twee bedrijven onderzoekt op respectievelijk anti-monopolie- en mededingingsrechtelijke overtredingen. Het heeft Chinese bedrijven ook gewaarschuwd om geen geavanceerde AI-chips van Nvidia te kopen. De stappen volgden nadat Trump in augustus de mogelijkheid had geopperd om Nvidia toe te staan geavanceerdere chips in China te verkopen.

TAIWAN

Nu het erop lijkt dat de regering-Trump openstaat voor een deal die verder gaat dan traditionele handelsgesprekken, zijn er berichten dat Peking nieuwe pogingen doet om Washington ertoe te bewegen de taal aan te passen die de Verenigde Staten gebruiken wanneer zij hun positie over Taiwanese onafhankelijkheid bespreken.

China wil al langer dat de VS zegt: "wij zijn tegen Taiwanese onafhankelijkheid", in plaats van de huidige formulering dat de VS de onafhankelijkheid van Taiwan "niet steunt". China claimt Taiwan als onderdeel van zijn grondgebied.

EVENWICHTIGE HANDEL

Peking eist ook dat de regering-Trump de extra tarieven verwijdert en de beperkingen versoepelt die het vermogen van Chinese bedrijven om te investeren in ’s werelds grootste economie beperken — een grote bron van frictie die nog niet is opgelost.

Investeringen van Chinese bedrijven in de VS liggen onder een vergrootglas vanwege zorgen over technologieoverdracht, cyberbeveiliging en dual-use militaire toepassingen, met name in AI, lucht- en ruimtevaart, biotech, halfgeleiders en telecommunicatie.

Aan de andere kant hebben Amerikaanse politici een deal naar voren geschoven waarbij China meer Boeing-vliegtuigen zou afnemen, en zij wezen erop dat ’s werelds grootste koper van sojabonen nog geen enkele Amerikaanse sojaorder heeft geplaatst.

Maar agrarische handelaren zeiden dat China’s aankondiging dat het vanaf 14 oktober extra havengelden zou gaan innen bij Amerikaanse schepen — een tegenmaatregel tegen aanstaande Amerikaanse havengelden voor Chinese schepen — erop wees dat ’s werelds grootste koper op korte termijn geen Amerikaanse landbouwimport zou toestaan.

FENTANYL

Ondanks de fentanylheffingen van 20% die Trump begin 2025 oplegde om China onder druk te zetten de stroom chemicaliën die Amerika’s dodelijke opioïdencrisis aanwakkert in te dammen, heeft Peking nog geen publieke, drastische stap onthuld om aan zijn eisen te voldoen.

Wel maakte China in juni bekend dat het twee voorlopers had toegevoegd aan zijn lijst met gecontroleerde chemicaliën en dat het ongeveer 2.000 mensen had gearresteerd of vervolgd wegens druggerelateerde witwaspraktijken.

De regering-Trump is niet van standpunt veranderd.

(Verslaggeving door Joe Cash; Redactie door Raju Gopalakrishnan)

Bron: Reuters. Dit artikel is automatisch vertaald. Bekijk het originele artikel.