Oklahoma! Amerika wil met mineralenindustrie concurrentie met China aangaan

LAWTON, Oklahoma (Reuters) - Onder de Wichita Mountains in Oklahoma staat een gebouw met twee verdiepingen waar de enige machine in de Verenigde Staten staat die in staat is nikkel te raffineren: een cruciaal metaal voor de energietransitie dat nu volledig in handen is van China. 

De faciliteit, eigendom van startup Westwin Elements, wil Oklahoma tot het epicentrum maken van de Amerikaanse productie van kritieke mineralen – een sector die het land decennia geleden grotendeels de rug toekeerde.

De staat moet hiervoor enkele belangrijke obstakels overwinnen, zoals een gebrek aan grote mineralenvoorraden, een zwak onderwijssysteem en de locatie midden in de Verenigde Staten, ver van internationale zeevaartroutes.

Toch is Oklahoma's opmars in de mineralenproductie een onverwachte wending in het Amerikaanse streven om minder afhankelijk te worden van Chinese concurrenten die exporten hebben beperkt.

President Donald Trump zei dat hij de Amerikaanse productie van mineralen, gebruikt door de hele economie, wil vergroten. In Oklahoma zijn nu de enige nikkelraffinaderij van het land, de grootste lithiumraffinaderij, twee recyclingfabrieken voor lithium-ion batterijen, een magneetfaciliteit voor zeldzame aardmetalen en diverse inzamelpunten voor elektronisch afval in aanbouw of in gebruik – meer dan in enige andere staat.

Ze sluiten aan bij een Umicore-site waar germaniumkristallen voor zonnepanelen worden geproduceerd. Volgend jaar wordt de eerste aluminiumsmelterij van het land sinds 1980 gebouwd aan een zijrivier van de Arkansas River.

"Ik heb er bewust voor gekozen om te investeren in industrieën waarvan ik denk dat ze cruciaal gaan worden," aldus gouverneur Kevin Stitt, een Republikein, tegen persbureau Reuters. "Er stroomt veel investeringsgeld naar kritieke mineralen, dus waarom niet naar Oklahoma?"

Beleggers en bedrijfsleiders zeggen dat de ligging van de staat, het gebrek aan mineralenvoorraden en andere nadelen worden gecompenseerd door juist unieke voordelen: Oklahoma heeft spoorwegen en snelwegen naar alle Amerikaanse kusten, een ervaren energiewerknemersbestand, staatskortingen en andere financiële prikkels, een grote binnenhaven met toegang tot het Mississippi-bekken en soepele regelgeving.

Ambtenaren pronken op sociale media met Oklahoma als 'one phone call state', een term die duidt op het vlotte vergunningentraject in de staat. 

Uit Australië afkomstige MLB Industrial, een startup die lithium-ion batterijen levert aan de locomotiefsector, breidde zijn activiteiten dit jaar uit naar Oklahoma juist om die reden.

"Andere staten wilden alleen investeren in een groot, gevestigd bedrijf en niet in een groeibedrijf," zegt Nathan Leech, CEO van MLB, die met zijn gezin naar Oklahoma verhuisde. "Wij willen hier doorgroeien."

Vooral een nikkelraffinaderij werd door Washington al jaren gewild, maar de marktmanipulatie door China hield toetreders tegen, stelt een ingewijde in het Amerikaanse mineralenbeleid onder Trump. 

KaLeigh Long richtte Westwin op vanuit de wens om de afhankelijkheid van Chinese mineralen te doorbreken – "Het Westen zal winnen", aldus haar visie. Het bedrijf bouwde een demonstratiefabriek 137 kilometer ten zuiden van de hoofdstad, waar het 200 ton nikkel per jaar kan raffineren, en wil die capaciteit uitbreiden naar 34.000 ton per jaar in 2030. 

Als het lukt, zou de Westwin-faciliteit volgens Benchmark Mineral Intelligence dan in 10% van de Amerikaanse nikkelbehoefte voorzien en gebruikmaken van gesteente uit Turkije en Indonesië, plus gerecyclede Amerikaanse batterijen.

Hoewel Oklahoma belastingvoordelen en prikkels biedt, lobbyt Westwin bij de federale overheid om een productiekrediet te behouden dat door Republikeinen juist fel wordt bekritiseerd, evenals andere groene subsidies die door voormalig president Joe Biden zijn ingevoerd, meldde Reuters eerder deze maand. 

Westwin onderhandelt ook met het Pentagon over een nikkelleveringscontract waardoor het metaal in de VS blijft voor batterijen van militaire drones en andere apparatuur, aldus een bron bij de besprekingen.    

DUURZAME ENERGIE

Zo'n 354 kilometer noordoostelijk is een lithiumraffinaderij in aanbouw door Stardust Power, die 50.000 ton batterijmetaal per jaar wil produceren – circa een vijfde van de Amerikaanse lithiumbehoefte in 2030. Het Japanse Sumitomo tekende in februari een intentieverklaring om tot de helft van de productie af te nemen.

Stardust wil lithium filteren uit pekel – iets wat op commerciële schaal nog niet gedaan is – en mikt op een capaciteit vergelijkbaar met die van Tesla's nieuwe raffinaderij in Texas. Het complex draait deels op duurzame stroom; bijna de helft van Oklahoma's elektriciteit komt uit windenergie.

"Dat was doorslaggevend," zegt CEO Roshan Pujari van Stardust. Het bedrijf gaat door, ook nu concurrent Albemarle de bouw van een grote raffinaderij uitstelde vanwege lage lithiumprijzen.

"Juist in deze dalen is doorontwikkelen verstandig, want waarom zou je hoge prijzen willen voordat je iets te verkopen hebt?" aldus Pujari.

USA Rare Earth, dit jaar naar de beurs gebracht, koos Oklahoma boven Texas voor een magneetfabriek voor zeldzame aardmetalen vanwege persoonlijke steun van Stitt en andere functionarissen, zegt CEO Josh Ballard. Magneten uit zeldzame aarde drijven elektromotoren voor elektrische auto's aan; de Amerikaanse productie hiervan stopte in de jaren 90.

De fabriek moet begin volgend jaar openen en start met een jaarproductie van 1.200 ton – genoeg voor ruim 400.000 elektrische auto's. Die zijn extra in trek sinds China in april exportbeperkingen op aardmetalen oplegde.

Ballard: "Sinds april krijg ik veel telefoontjes van geïnteresseerde afnemers." Dinsdag tekende het bedrijf een intentieovereenkomst met Moog voor leveringen aan AI-datacenters.

"We kunnen dit snel, het is alleen de vraag hoe we het uitvoeren en of de overheid kan aanjagen," zegt Ballard. Wetgeving door drie Amerikaanse senatoren, waaronder Oklahoma’s Markwayne Mullin, zou via een belastingvoordeel van 30% voor productie van aardmagneetriemen een extra impuls geven.

Elders zullen twee faciliteiten – van Green Li-ion en Blue Whale Materials – lithium-ion batterijen ontleden tot koper en andere grondstoffen. In Tulsa trekt Natural Evolution de kar bij uitbreiding van e-wasterecycling.

Green Li-ion, met een recyclingfabriek in Atoka – geboorteplaats van countryzangeres Reba McEntire – onderhandelt volgens ingewijden met Glencore en Westwin over verkoop van een gerecyclede battery scrap (MHP), bruikbaar voor nikkelproductie.

Glencore weigerde commentaar te geven.

De meeste gerecyclede accu's uit de VS gaan nu naar China in de vorm van 'black mass', versnipperd batterijafval. Green Li-ion, hoofdvestiging in Singapore, verhuisde zijn Amerikaanse activiteiten naar Oklahoma vanwege de achtergrond in olie- en gaswinning, vaardigheden die bruikbaar zijn bij battery recycling.

"Dit is een staat vol chemisch ingenieurs," zegt Kevin Hobbie, operationeel directeur van het bedrijf.

'VOOR HET HOOGST HAALBARE'

Oklahoma’s pogingen om te profiteren van de energietransitie verlopen niet zonder slag of stoot.

Tesla-leverancier Panasonic koos in 2022 voor buurstaat Kansas voor een batterijfabriek, nadat die staat $1 miljard aan incentives bood.

In januari vroeg EV-startup Canoo faillissement aan, ondanks een staatsbijdrage van $1 miljoen en de toezegging van Stitt om 1.000 voertuigen af te nemen. Canoo, met productielocaties in Oklahoma, gaf onzekerheid over de vraag naar haar bestelauto's als reden. De staat probeert het uitgekeerde geld terug te vorderen.

Stitt zegt zich niet te storen aan het faillissement. "Wij blijven vol inzetten op onze kansen," aldus de gouverneur.

Het onderwijssysteem haalde negatieve krantenkoppen, mede door een strijd om lage standaarden die het lastig maakt hoogopgeleide technici en hun gezinnen te lokken. De basisscholen tot en met middelbare scholen in Oklahoma staan op plek 48 van 50 Amerikaanse deelstaten volgens U.S. News and World Report, veel scholen zijn overgestapt op een vierdaagse schoolweek om geld te besparen.

Alphabet’s Google, dat in 2011 een datacenter in Oklahoma bouwde, financierde de lokale school deels om docenten aan te trekken.

De onderwijsinspecteur in Oklahoma is een verkozen functie, buiten Stitts gezag. De gouverneur voerde met succes een voucher-systeem in dat volgens hem gezinnen moet aantrekken.

"Als ik concurrentie creëer, moeten scholen hun best doen voor leerlingen, en dat trekt automatisch talent aan," aldus Stitt. 

De gouverneur zegt zich te richten op verdere groei van mineralenbedrijven, en lobbyt bij Trump om federale contracten deels te reserveren voor mineralen die in het land zijn verwerkt. 

Dat is ook het hoofddoel van Long, de Westwin-oprichter, die opgroeide tussen het vee, een ervaring die haar kijk op raffinage en haar terughoudendheid tegenover mijnbouw vormde. 

"Na de vleesindustrie te hebben gezien, zag ik: de vleesverpakker loopt het minste risico maar verdient het meeste. Bij mijnbouw dacht ik: 'de mijnwerker is de veehouder, de verpakker is de raffinaderij.' Dus wilde ik de verpakker zijn," zegt ze.

(Verslaggeving: Ernest Scheyder; aanvullend: Nick Oxford; Redactie: Veronica Brown en Claudia Parsons)

Bron: Reuters. Dit artikel is automatisch vertaald. Bekijk het originele artikel.