De laatste weken ben ik met mijn neus keihard op de feiten gedrukt. Van nature ben ik een positief mens en denk ik veel op te kunnen lossen met harder werken en door niet te zeuren. Volledige focus op de zaak en hard trekken aan de kar. Wellicht een reflex uit het verleden toen ik als klein meisje mijn vader het familiebedrijf door de jaren tachtig zag trekken.

Zes jaar crisis verder kun je stellen dat ik naïef ben. Hard werken heeft namelijk helemaal geen zin als risico nemen niet meer gefaciliteerd en beloond wordt. De afgelopen weken heb ik zorgwekkend vaak gehoord dat ondernemen niet meer loont en men er dus ook niet meer aan begint. Dit werd mij medegedeeld door oude rotten in het vak. In tegenstelling, deze ondernemers dachten alleen nog maar aan hun spaargeld! Bizar maar waar. De hamvraag is: waar moet je je geld stallen want alle banken zijn feitelijk failliet? De VOC-mentaliteit is ver te zoeken. Hebben deze oude rotten gelijk? Mijn recente ervaringen als ondernemer op een rij.

Ervaring 1: waar zijn de banken?
Ik ben positief over vastgoed. Met sparen word je ook niet rijker. Als je de inflatie in ogenschouw neemt plus de vermogensrendementsheffing ben je gekke appie als je nog spaargeld aanhoudt. Banken zijn namelijk absoluut niet risicoloos. Dit heeft ons de laatste jaren wel geleerd. Voordat je het weet is je pensioen door de overheid onteigent. Het komt namelijk in niemands hoofd op dat ZZP-ers en ondernemers zoals ik gewoon sparen voor hun pensioen. Fiscaal gezien wellicht niet aantrekkelijk maar één ding weet je zeker. Je hebt niet de helft verloren na een aantal slechte beursjaren.

Dus alles in ogenschouw nemende dacht ik dat het misschien slim zou zijn het spaargeld iets meer voor mij te laten werken. En laat nu het toeval dat een kennis van mij (in financiële problemen!) wel van een investering af wilde, een studentenhuis. Altijd verhuurd, goede locatie in top-studentenstad en een rendement van 10%. Dus op naar mijn eigen bank. Of ze maximaal 50% mee wilden financieren. Hoe ik erbij kwam. Vastgoed werd niet meer gefinancierd. Op naar bank 2, hetzelfde verhaal, op naar bank 3, u kunt het raden. Waar hebben wij in godsnaam banken voor? Doe ik het toch met 100% eigen geld.

Ervaring 2: de schaamteloze banken
In één van onze portefeuilles zit een kantoorpand. Twintig jaar huurcontract met resterende looptijd van veertien jaar. Eersteklas huurder. A-klasse gebouw. Gebouw is op de top van de markt gekocht. Niet handig, maar in ieder geval hebben we de kasstromen. Een aantal jaar geleden werd, op papier, de schuld ten opzichte van de waarde van het kantoor te hoog en voldeden we niet meer aan de bankconvenant. Dus de bank stond op de eerste rij. Ze wilden heel graag blijven financieren, maar of we even X miljoen konden ophoesten en in het vervolg moeten alle netto huuropbrengsten aan de bank worden afgedragen. Je moet toch wat, dus akkoord. Gelukkig werd de financiering met drie jaar verlengd.

De financiering loopt nu af en de bank zegt doodleuk zoek maar een andere bank want wij trekken ons terug uit deze markt. De bank weet dat zij door deze actie al het eigen vermogen wegvaagt. Er is namelijk geen andere bank dus rest niets anders dan gedwongen te verkopen. De koper doet goede zaken maar particulieren en gepensioneerden kunnen fluiten naar hun centen. Ik vind het schandelijk en onbehoorlijk gedrag. Banken dragen ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Ervaring 3: de nog steeds graaiende banken
Banken hebben een zorgplicht. Als ik lees dat Deutsche Bank doodleuk mededeelt dat kleinere ondernemers niet meer welkom zijn krijg ik een waas voor mijn ogen. Deze ondernemers kunnen geen kant op en worden gewoon de kop omgedraaid. Net zoals de gepensioneerden en particuliere beleggers die beleggen in goed vastgoed, maar waar de banken menen hun handen zomaar vanaf te kunnen trekken. Wat ik niet begrijp is waarom de overheid hier zo’n watterige houding heeft. Zelfs bij alle staatsbanken worden vaste salarissen verdubbeld (met goedkeuren van de overheidscommissaris!) om deze goede mensen niet te zien vertrekken naar Londen. Ik heb nieuws. Londen zit op onze bankiers niet te wachten én onze bankiers niet op Londen. In Londen moet je veel te hard werken en het leven is heel erg duur.

Waarom wordt de vergunning van Deutsche Bank in Nederland niet ingetrokken? Dit gedrag is niet meer welkom! Waarom worden banken niet verplicht leningen niet op te mogen zeggen als daar geen gegronde economische reden voor is? Waarom mogen banken onredelijke eisen stellen en buitengewoon hoge marges vragen? Waarom worden die overbetaalde bankiers er niet uitgeschopt en de vele werkloze bankiers aangenomen? Die is blij met een kwart van dat salaris. Het kan verkeren.

Kapitaalvernietiging
Wat ik met het bovenstaande wil zeggen is dat er nu onnodig kapitaal wordt vernietigd. En het is mij nog geheel niet duidelijk wie hiervan profiteert. De overheid niet, de banken niet, maar ook de Nederlandse bevolking niet. Voor het eerst in de crisis ben ik pessimistisch. Aan een dood paard trekken heeft niet zoveel zin. Als we niet oppassen zorgen we met z’n allen voor onze eigen, onnodige, financiële ondergang.