Van beleggers
voor beleggers
desktop iconMarkt Monitor
  • Word abonnee
  • Inloggen

    Inloggen

    • Geen account? Registreren

    Wachtwoord vergeten?

Ontvang nu dagelijks onze kooptips!

word abonnee

Aandeel BAM Groep Koninklijke AEX:BAMNB.NL, NL0000337319

  • 4,020 24 apr 2024 17:35
  • +0,034 (+0,85%) Dagrange 3,978 - 4,046
  • 825.674 Gem. (3M) 1,4M

BAM mei 2022

982 Posts
Pagina: «« 1 ... 30 31 32 33 34 ... 50 »» | Laatste | Omlaag ↓
  1. forum rang 6 €d_Modus Vivendi 20 mei 2022 06:56
    De wraak van de Zuiderzee: renovatie Afsluitdijk kost honderden miljoenen extra door blunder Rijkswaterstaat
    De Afsluitdijk, die volgende week negentig jaar bestaat, is hét icoon van de vakkundige Nederlandse strijd tegen het water. Maar nu de renovatie van de waterkering met jaren vertraagd is en honderden miljoenen meer kost, lijkt de dijk vooral een toonbeeld van de aftakeling van Rijkswaterstaat.
    Jurre van den Berg, Marcel van Lieshout 20 mei 2022, 05:00
    Werknemers op de Afsluitdijk, op de achtergrond de windmolens in het IJsselmeer. ©Arie Kievit

    Zes meter onder NAP, op de bodem van een nieuw pompgemaal in de Afsluitdijk, klinkt het klappen van staal op twee meter beton. Het gemaal had vanaf dit jaar per minuut zoveel water als er in vijf olympische zwembaden past vanuit het IJsselmeer naar de Waddenzee moeten kunnen pompen. Maar inwerkingtreding laat zeker tot 2025 op zich wachten.

    ‘We werken inmiddels met planning 3.0’, zegt projectdirecteur Wilbert Boon van bouwconsortium Levvel. ‘We hopen dat dit de definitieve is.’

    Het Stevinsluizencomplex, amper een paar honderd meter in de 32 kilometer lange dijk, is ongewild verworden tot het brandpunt van een debacle. Doordat opdrachtgever Rijkswaterstaat de bouwers onvolledige informatie gaf over waterstanden en golfhoogten is een domino-effect van ingrijpende omvang ontstaan. Om bestand te zijn tegen onvermoede krachten van het IJsselmeer moeten de spuisluisdeuren verzwaard worden, net als de hefmechanismen en de besturing. ‘Alles', zegt Boon, ‘hangt met alles samen.’
    Grondwerk bij de Afsluitdijk. ©Arie Kievit

    Het is volgende week zaterdag 90 jaar geleden dat het laatste gat in de Afsluitdijk werd gedicht. Maar veel reden voor feest is er niet. Wat ooit hét icoon was van de vakkundige Nederlandse strijd tegen het water, is verworden tot een toonbeeld van de teloorgang van de organisatie die ooit al die kennis en kunde belichaamde: Rijkswaterstaat.

    Wat in 2018 begon met een misrekening van 30 centimeter minder waterpeilstijging in het IJsselmeer, zo blijkt uit documenten die de Volkskrant verkreeg met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (WOB), ontaardde in drie jaar vertraging en een budgetoverschrijding van honderden miljoenen.
    Geheugenverlies bij Rijkswaterstaat

    Waterstanden en golfhoogten waren sinds de oprichting in 1848 vanzelfsprekende deskundigheid van Rijkswaterstaat. Maar die deskundigheid, zo blijkt, is allang niet meer vanzelfsprekend.

    ‘Dat Rijkswaterstaat hiermee in de fout gaat, is niet pijnlijk maar ontluisterend’, zegt hoogleraar constructieleer aan de TU Delft Rob Nijsse. ‘We moeten erop kunnen rekenen dat een organisatie die anderhalve eeuw bestaat en gerenommeerde ingenieurs heeft voortgebracht de randvoorwaarden voor een dijkverzwaring kan vaststellen. Maar het tegendeel blijkt het geval.’

    Rond de millenniumwisseling vierde ook in de civiele techniek het geloof in de markt hoogtij. Bij Rijkswaterstaat, dat een aansturende organisatie moest worden, verdwenen de afgelopen twee decennia 2.300 voltijds banen, veelal technische experts. Nijsse: ‘Rijkswaterstaat is uitgekleed. Het is een manege met amper nog paarden.’
    De Vismigratierivier dwars door de Afsluitdijk. ©Arie Kievit

    Dat het zo mis kon gaan met de Afsluitdijk schrijft emeritus hoogleraar waterbouwkunde Han Vrijling (TU Delft) toe aan dit ‘kennis- en nog erger geheugenverlies’ bij die dienst waar hij zelf jaren werkte. Ingenieurs gingen met pensioen en werden wegbezuinigd, ‘managers, juristen, sociologen en sales- en marketingmensen’ kwamen ervoor in de plaats.

    Vrijling somt een rijtje op van grote ‘Waterstaters’, onder wie bouwer van de Afsluitdijk prof. ir. J. P. Thijsse, die vanuit overheidsdienst naar de TU Delft vertrokken om daar weer nieuwe deskundigen op te leiden. Sinds jaren vinden de nieuw opgeleide waterbouwkundigen geen emplooi meer bij Rijkswaterstaat, maar bij ingenieurs- en bouwbedrijven.

    Het is eerder regel dan uitzondering dat grote infrastructurele projecten onder de hoede van de dienst uit de hand lopen. Neem recentelijk de Zeesluis IJmuiden, de Zuidasdok in Amsterdam en de Groningse ringweg. Rijkswaterstaat, zeggen Vrijling en Nijsse, ontbeert de expertise om complexe klussen te beheersen.

    Die conclusie trok Rijkswaterstaat zelf ook in 2019, in een rapport over toekomstige opgaven. Beterschap werd beloofd. Maar toen was de renovatie van de Afsluitdijk al uitbesteed.
    Afgekeurd

    Al in 2006 werd de Afsluitdijk afgekeurd tijdens wat je een APK voor waterwerken zou kunnen noemen. De hoofdfunctie van de dijk – waterveiligheid – is door zeespiegelstijging in het geding. Ook moet er door klimaatverandering meer water vanuit het IJsselmeer (‘de nationale regenton’) kunnen worden afgevoerd.

    Om ten minste tot 2050 aan de normen te voldoen en bestand te zijn tegen een storm die eens in de 10 duizend jaar voorkomt, moet de dijk worden versterkt en aan Wadzijde twee meter worden verhoogd. De prestigieuze klus wordt in 2018 gegund aan consortium Levvel, een combinatie van bouwbedrijf BAM, maritiem aannemer Van Oord en financieel adviesbureau Rebel. Voor 550 miljoen euro, ruim onder het beschikbare budget (630 miljoen).
    De Afsluitdijk wordt hoger en krijgt een nieuwe toplaag, waarbij 75 duizend blokken die elk zo’n 6,5 duizend kilo wegen worden gelegd. ©Arie Kievit

    De verliezers mopperden nog wat. ‘Een prijskanon’, schampert topman Jan de Ruiter van VolkerWessels, dat met Boskalis afgetroefd wordt. Maar Rijkswaterstaat-topvrouw Michèle Blom jubelt: ‘Levvel heeft een slim en robuust ontwerp gemaakt dat het erfgoed van Lely eer aandoet.’

    Dat blijkt niet te gelden voor het voorwerk van Rijkswaterstaat. Op 1 april 2019 geeft toenmalig minister Cora van Nieuwenhuizen (VVD) van Infrastructuur en Waterstaat vanaf een kraan het startsein voor de prestigieuze dijkvernieuwing. ‘Met deze grootschalige renovatie is de Afsluitdijk over vier jaar weer klaar voor de toekomst.’

    Maar die vier jaar, weet Rijkswaterstaat dan al bijna een jaar, gaan ze nooit halen.

    Twee maanden later stelt Van Nieuwenhuizen de Tweede Kamer op de hoogte van de domper. ‘Onlangs’, schrijft ze op 6 juni 2019, is duidelijk geworden dat Rijkswaterstaat een fout heeft gemaakt met de ‘hydraulische randvoorwaarden’. Een aanpassing van het ontwerp is noodzakelijk. Over de ingrijpende consequenties voor de planning en het budget is ze vaag – wat ze zal blijven.
    Het gevaar komt van het IJsselmeer

    Grote infrastructurele projecten lopen vaker uit de hand. Door een samenloop van omstandigheden, optellende tegenvallers en/of overmacht. Maar van overmacht is in geval van de Afsluitdijk geen sprake.
  2. forum rang 6 €d_Modus Vivendi 20 mei 2022 06:56
    Rijkswaterstaat heeft zich, erkent omgevingsmanager Lukas Meursing, te veel gefocust op de historische dreiging: die van de zee waartegen de Afsluitdijk beschermt. Maar het gevaar, zo blijkt, komt uit onverwachte hoek: het IJsselmeer. Een dichter zou er de wraak van de in 1932 ingetoomde Zuiderzee in kunnen zien.

    De combinatie van relatief laag water met vrij hoge golven is door Rijkswaterstaat over het hoofd gezien. Maar de ‘golfklap’ die dan kan ontstaan, kan de stalen schuiven in de spuisluizen doen bezwijken. Water lozen op de Waddenzee wordt dan onmogelijk, waardoor overstromingen dreigen.
    De Steven Sluizen. ©Arie Kievit

    Terwijl de Afsluitdijk traditioneel juist de overheersing van de natuur belichaamt. Hoor het commentaar bij de Polygoonjournaal-beelden uit 1932: ‘De zee pruttelt tegen, een laatste aanval op de vermetele bedwinger. Niets helpt: de kranen zijn onverslaanbaar.’ Rijkswaterstaat kan er zelf ook wat van. De ‘grande dame onder de weg- en waterbouwwerken’ is een dankzij ‘het denkwerk en de kennis van slimme ingenieurs en het keiharde werken van duizenden arbeiders’ een ‘wereldicoon’ en ‘een symbool van kracht, verbinding en innovatie.’

    Het bouwconsortium is zich bewust van de historische betekenis van hun werk. Levvel staat voor ‘Lely’s Erfgoed Veiliggesteld’. De grootschalige renovatie zou het enige bouwwerk naast de Chinese Muur dat vanuit de ruimte te zien is na een geprezen verleden een glorieuze toekomst moeten bezorgen.

    Maar dat was buiten de kracht van het water en menselijke hoogmoed gerekend. Het ontwerp, zo is in 2019 snel duidelijk, moet worden aangepast.
    ‘We kunnen niet meer terug’

    In de gekozen contractvorm (DBFM) zijn de bouwers verantwoordelijk voor het ontwerpen, bouwen, financieren en 25 jaar lang onderhouden van de dijk. Maar het technisch eisenpakket moet Rijkswaterstaat vaststellen en aanleveren.

    De blunder is ingrijpend. De vertraging, zo wordt in 2020 duidelijk, bedraagt minstens drie jaar. Over de meerkosten is de minister schimmiger. Meerdere keren krijgt de Tweede Kamer te horen dat nog onduidelijk is hoe groot de budgetoverschrijding zal zijn en wie ervoor opdraait. Maar op 13 september 2019 mailt een hoge ambtenaar al: ‘We hebben al schuld bekend en kunnen niet meer terug.’

    In oktober 2020 houdt Rijkswaterstaat intern al rekening met een budgetoverschrijding van 263 miljoen euro. Maar in een brief aan de Tweede Kamer op 28 mei 2021 houdt Van Nieuwenhuizen het erop dat de overheid er voor minimaal 120 miljoen euro bij inschiet. De 400 miljoen euro waar het volgens De Telegraaf inmiddels over gaat, willen het ministerie, Rijkswaterstaat en de bouwers bevestigen noch ontkennen. Ook de Tweede Kamer krijgt geen update.
    Twist tussen betrokkenen

    In het projectkantoor in Den Oever zitten opdrachtgever Rijkswaterstaat en het bouwconsortium Levvel (BAM en Van Oord) sinds kort gebroederlijk onder één dak. Maar over de verdeling van de financiële pijn zijn ze op het hoogste niveau verwikkeld in een slepend conflict. Rijkswaterstaat heeft weliswaar verantwoording genomen voor de blunder met de waterstanden. Toch vindt de rijksdienst dat ook de bouwers een deel van het verlies moeten nemen.

    ‘Wij bouwen door’, zegt projectdirecteur Boon niettemin op de bodem van het gemaal. ‘Bij het plaatsen van een nieuwe keuken krijg je ook weleens discussie. Bij weg- en waterbouw is alles groot.’

    Hoge materiaalprijzen, geëxplodeerde energiekosten en een groot tekort aan technisch personeel maken het niet eenvoudiger. Maar de grootste uitdaging van de klus is de complexiteit. ‘Terwijl wij hier bouwen, moeten het verkeer, de scheepvaart en de sluisbediening doorgaan’, zegt uitvoerder Astrid Vaarberg. ‘Het standbeeld van meneer Lely ziet iedereen die over de Afsluitdijk rijdt. Dit blijft onzichtbaar.’
    ©Arie Kievit

    Wat de twist compliceert, is dat er Rijkswaterstaat, BAM en Van Oord weten dat ze op elkaar aangewezen zijn. Er de brui aan geven is bij de bouwers intern zeker weleens besproken. Maar dit project is voor beide partijen te prestigieus voor een flop. ‘Hoe dan ook gaan we nooit de stekker er zelf uit trekken’, staat in een interne presentatie van Rijkswaterstaat van oktober 2020. Er zijn bovendien in Nederland slechts een paar bedrijven die werk van deze omvang en complexiteit aankunnen. Rijkswaterstaat, BAM en Van Oord zullen elkaar dus ook in de toekomst weer tegenkomen en nodig hebben.

    Daarom kondigt minister Van Nieuwenhuizen op 28 mei 2021 aan de Tweede Kamer de start van een geschillenprocedure aan met het benoemen van een Commissie van Deskundigen die het pleit moet beslechten. Zo werd eerder dit jaar de financiële impasse rond de meerkosten van de Zeesluis IJmuiden (honderden miljoenen) in twee maanden doorbroken.

    Maar, zo blijkt na lang aandringen door de Volkskrant: de geschillenprocedure rond de Afsluitdijk die de minister aan de Tweede Kamer aankondigde, blijkt een jaar later helemaal niet te bestaan. Het is wachten op de rekening, die de nieuwe minister Harbers naar verluidt maandag naar de Tweede Kamer stuurt.

    In 2020 was de minister nog kritisch over de gevolgen van het uitbesteden van alle technische deskundigheid bij Rijkswaterstaat. ‘Faalkosten moeten omlaag, productiviteit en voorspelbaarheid moeten worden verbeterd, investeringen zijn nodig in kennis, competenties en innovatie.’ In 2020 komt Rijkswaterstaat met een Plan van Aanpak. Daarin kondigt de dienst een zelfonderzoek aan ‘naar feitelijke situatie rond kennis en competenties bij Rijkswaterstaat’.

    Twee jaar later, zo leert navraag, blijkt van dat zelfonderzoek niets terechtgekomen. ‘Dit is een continu proces dat al jarenlang uit vele activiteiten bestaat’, aldus een woordvoerder. ‘Ons beeld is dat we voldoende technisch-inhoudelijke kennis in huis hebben om onze kerntaken uit te voeren.’
    Zwaaien naar Cornelis Lely

    ‘We zwaaien nog even naar Lely’, zegt omgevingsmanager Lukas Meursing als hij onderweg naar de vismigratierivier bij Kornwerderzand het monument van de ingenieur halverwege de dijk passeert.

    Meursings verhaalt over de aanleg van de Amsteldiepdijk, waarmee in 1924 het zeegat tussen Wieringen en de Anna Paulownapolder gedicht werd. De aannemer bleef maar zand storten dat in zee verdween. Ingenieurs hadden zich verkeken, een juridische strijd volgde, de aannemer ging failliet.
    Het standbeeld van Cornelis Lely, die in 1891 het eerste plan maakte voor het afsluiten van de Zuiderzee. ©Capital Photos

    Zover zal het nu niet komen. ‘Waterbouw is altijd een proces van trial and error geweest’, zegt Meursing. Toch erkent hij dat Rijkswaterstaat te zeer is meegesleept door de tijdgeest waarin al het heil van de markt verwacht werd. Het gaat om de balans, is zijn conclusie. ‘Zelfs als je ontwerpen aan innovatieve bouwers overlaat, heb je zelf ontwerpers nodig die hun ontwerp kunnen verifiëren.’

    Daarom is het goed dat Rijkswaterstaat weer een ontwerpafdeling heeft opgetuigd, zegt Meursing. Ook hoogleraar Nijsse ziet ‘voorzichtige verbetering’. ‘Het voortschrijdend inzicht is dat je niet zonder kennis kunt.’

    Zoals er ook anders wordt gedacht over het verdelen van risico’s bij grote projecten. De nieuwe denkrichting is een zogeheten ‘2-fasen-proces’, waarin pas na vaststelling van het definitieve ontwerp wordt bekeken wat de realisatie gaat kosten en of de bouwer de klus aandurft.

    Dat had in het geval van de Afsluitdijk veel teleurstelling kunnen besparen, denkt Meursing.

    ‘Wij managen ingewikkelde processen, dus we hebben procesmanagers nodig. Wij storten geen beton, wij bepalen niet waar elk boutje en elk moertje komt. Tegelijkertijd kun je ook niet zeggen: doe ons maar een dijk, we horen het wel als-ie klaar is.’
  3. forum rang 6 €d_Modus Vivendi 20 mei 2022 06:58
    Fouten in opdracht Afsluitdijk waren al jaar voor start renovatie bekend
    Rijkswaterstaat wist al in mei 2018, bijna een jaar voor de start van de renovatie van de Afsluitdijk, dat de dienst cruciale informatie over waterstanden en golfhoogtes over het hoofd had gezien. Toenmalig minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) meldde dat echter pas ruim een jaar later aan de Tweede Kamer.
    Jurre van den Berg, Marcel van Lieshout 20 mei 2022, 05:00
    De Afsluitdijk wordt hoger en krijgt een nieuwe toplaag. ©Arie Kievit

    De blunder leidde ertoe dat het prestigieuze project honderden miljoenen duurder uitvalt en drie jaar vertraging heeft opgelopen. Voor het bepalen van wie opdraait voor de meerkosten – de staat of de bouwers – kondigde Van Nieuwenhuizen een jaar geleden een geschillenprocedure aan. Maar die procedure is nooit in gang gezet, blijkt uit een reconstructie van de Volkskrant.

    De renovatie van de Afsluitdijk zou in het jubileumjaar 2022 zijn afgerond – het wereldberoemde bouwwerk ligt er volgende week negentig jaar. Maar nu blijkt dat toen Van Nieuwenhuizen (VVD) in 2019 het startsein voor de renovatie gaf, Rijkswaterstaat al elf maanden wist dat er een grote fout was gemaakt met de zogeheten ‘hydraulische randvoorwaarden’. Rijkswaterstaat (RWS) zag een scenario over het hoofd waarin bij relatief laag water toch vrij hoge golven in het IJsselmeer kunnen ontstaan.

    Het ‘technisch risico’ is volgens Rijkswaterstaat in mei 2018 opgemerkt. Op 6 juni 2019, ruim een jaar later, schreef Van Nieuwenhuizen aan de Tweede Kamer dat de fout ‘onlangs’ aan het licht was gekomen.

    ‘In eerste instantie was nog niet direct duidelijk hoe groot de impact zou kunnen zijn’, zegt een woordvoerder van Rijkswaterstaat. ‘In april 2019 werd duidelijk dat wezenlijke aanpassingen aan het ontwerp met impact op de planning en kosten onvermijdelijk waren.’ De Kamer hoorde dit twee maanden later.

    De minister meldde in mei 2021 aan de Tweede Kamer dat de renovatie pas eind 2025 zal zijn afgerond en dat de meerkosten voor de staat minimaal 120 miljoen euro bedragen. Rijkswaterstaat hield in het najaar van 2020 echter al rekening met 263 miljoen aan extra kosten, zo blijkt uit documentatie verkregen middels een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Volgens De Telegraaf gaat het inmiddels om in totaal 400 miljoen euro. Het ministerie en Rijkswaterstaat willen dit bedrag bevestigen noch ontkennen.
    ©.
    Een jaar radiostilte

    Maandag stuurt de nieuwe minister van I en W, Mark Harbers, na een jaar radiostilte een brief aan de Tweede Kamer waaruit blijkt hoe hoog de rekening precies is en wie die gaat betalen. Ook kondigt hij daarin net als zijn voorganger een geschillenprocedure aan.

    De 32 kilometer lange Afsluitdijk wordt versterkt en twee meter verhoogd om bestand te zijn tegen zeespiegelstijging en een storm die eens in de 10 duizend jaar voorkomt. De klus werd in 2018 voor circa 550 miljoen euro gegund aan een consortium (Levvel) bestaande uit de bouwers BAM en Van Oord en financieel adviesbureau Rebel.

    Deskundigen wijzen erop dat RWS geen grip meer heeft op grote projecten. Ingegeven door het geloof in de markt maakten ingenieurs plaats voor procesmanagers. ‘Dat Rijkswaterstaat met een dijkverzwaring in de fout gaat is niet pijnlijk maar ontluisterend’, zegt Rob Nijsse, hoogleraar constructieleer aan de TU Delft.

    De Volkskrant probeerde bijna een jaar lang meer informatie te krijgen over het Afsluitdijk-debacle. Ondanks een oordeel van de rechtbank dat RWS de documenten voor 1 december 2021 moest vrijgeven én meerdere concrete toezeggingen van RWS zelf gebeurde dat niet. Daardoor is RWS de Volkskrant inmiddels 15 duizend euro aan dwangsommen verschuldigd, op kosten van de belastingbetaler. Donderdag kwam een deel van de documenten alsnog.
  4. forum rang 8 HenkdeV 20 mei 2022 07:26
    Maandag stuurt de nieuwe minister van I en W, Mark Harbers, na een jaar radiostilte een brief aan de Tweede Kamer waaruit blijkt hoe hoog de rekening precies is en wie die gaat betalen. Ook kondigt hij daarin net als zijn voorganger een geschillenprocedure aan.

    Dat wordt een belangrijke dag voor BAM en consorten.
  5. forum rang 8 HenkdeV 20 mei 2022 09:09
    quote:

    €d_Modus Vivendi schreef op 20 mei 2022 07:20:

    www.telegraaf.nl/financieel/182923863...
    Particuliere beleggers zijn somber, maar volgens experts is dat een positief teken
    In navolging van professionele beleggers zijn ook particuliere beleggers bevangen door angst voor een recessie. Maar volgens experts kan dat een positief teken zijn. Veel negatief nieuws is al ingeprijsd. Als die tsunami van slecht nieuws afneemt, kan dat de opmaat vormen voor koersherstel. Technisch analist Royce Tostrams van IEX wijst erop dat dit soort extreem negatieve waardes vaak duidt op een ommekeer in de markt. Maar hij houdt wel een slag om de arm: “Voor de langere termijn is aanhoudende zwakte het meest waarschijnlijke scenario.” (Telegraaf)
  6. forum rang 7 innicksname 20 mei 2022 09:18
    quote:

    HenkdeV schreef op 20 mei 2022 07:26:

    Maandag stuurt de nieuwe minister van I en W, Mark Harbers, na een jaar radiostilte een brief aan de Tweede Kamer waaruit blijkt hoe hoog de rekening precies is en wie die gaat betalen. Ook kondigt hij daarin net als zijn voorganger een geschillenprocedure aan.

    Dat wordt een belangrijke dag voor BAM en consorten.
    RWS heeft de schijn tegen in deze :-)
982 Posts
Pagina: «« 1 ... 30 31 32 33 34 ... 50 »» | Laatste |Omhoog ↑

Meedoen aan de discussie?

Word nu gratis lid of log in met je emailadres en wachtwoord.

Direct naar Forum

Premium

BAM: sterk slotkwartaal opsteker voor nieuwe strategie

Het laatste advies leest u als abonnee van IEX Premium

Inloggen Word Abonnee

Lees verder op het IEX netwerk Let op: Artikelen linken naar andere sites

Gesponsorde links