Plein777 schreef op 27 maart 2021 09:53:
COMMENTAAR
ARNOUT BROUWERS
Bidens inzet op diplomatie biedt ook Europeanen kansen die ze niet moeten laten liggen
=======================================================================
De eerste Amerikaans-Chinese gesprekken op hoog niveau, eind vorige week in Alaska, begonnen met een openlijke diplomatieke confrontatie. Anthony Blinken, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, sprak zijn ‘grote zorgen’ uit over China’s acties inzake Xinjiang, HongKong, Taiwan, cyberaanvallen op de VS en economische dwang jegens bondgenoten.
Deze acties bedreigen de op regels gebaseerde orde en zijn daarom volgens Blinken ‘niet simpelweg interne aangelegenheden’.
Het antwoord van topgezant Yang Jiechi bracht vuurwerk. Hij hekelde destabiliserende Amerikaanse militaire interventies en de armzalige staat van de democratie en de mensenrechten in de VS zelf – inclusief het ‘afslachten’ van zwarte Amerikanen. ‘De VS zijn niet gerechtigd te zeggen dat ze spreken vanuit een positie van kracht.’
Waarop Blinken zei dat bondgenoten juist blij zijn met Amerika’s terugkeer op het diplomatieke toneel en dat de ‘imperfecties’ van de Amerikaanse maatschappij ‘openlijk en transparant’ bediscussieerd worden, en er niet wordt gedaan alsof ze niet bestaan.
Europese sofisten zullen er wel hoofdschuddend naar kijken, maar soms heeft het nut openlijk voor je waarden uit te komen en die te benoemen. Anders lonkt de val van het Chinese (en Russische) whataboutism, dat betoogt dat iedereen even slecht is en je dus probleemloos Oeigoeren in kampen mag opsluiten of een opponent vergiftigen.
De woordenwisseling toont dat de ruimte voor toenadering aan beide zijden nu beperkt is. Toch is sprake van een belangrijke kentering in Washington. Centraal blijft de vraag hoe, zoals The Economist het stelde, de vrije wereld zijn welvaart kan waarborgen, het risico op oorlog verminderen en de vrijheid verdedigen.
Bidens antwoord rust op diplomatie. Vóór ‘Alaska’ overlegden de Amerikanen met Tokio, Seoul, Parijs, Londen en Berlijn. Biden ziet dat naast terugduwen ook samenwerking vereist is. Behalve over klimaat werd in Alaska ook over Noord-Korea, Afghanistan en Iran gesproken.
Voor de Europeanen – die op drift lijken in dit krachtenveld – biedt Bidens aanpak kansen. Met Trump in het Witte Huis, keken Europeanen met beslagen brillenglazen naar de Chinese uitdaging.
Dat excuus hebben ze nu niet meer. Het klinkt paradoxaal, maar het retorische vuurwerk in Alaska kan het begin zijn van een langjarige poging een meer verenigd democratisch front te smeden.