Voor de derde week op rij kunnen we er niet omheen, het coronavirus. Het is bijna om gek van te worden, maar toch moet het wéér genoemd worden. Menig econoom maakt zich zorgen én terecht, want door het coronavirus lijken de toch al instabiele fundamenten van onze economie te wankelen.
Er wordt gesproken van een recessie of zelfs nog erger, een mogelijk diepe crisis. De bitcoinliefhebbers kijken angstvallig en opgewonden tegelijk vanaf de zijlijn naar het schouwspel dat zich voor hun ogen afspeelt.
Hoe gaat dit in vredesnaam eindigen? Loopt het met een sisser af, of staan we aan de vooravond van de diepste depressie die we ooit hebben gezien?
Nout Wellink, een half jaar geleden
Scrollend op Twitter ving ik gisteren een glimp op van het hoofd van Nout Wellink, aan tafel bij het tv-programma Buitenhof. Ik twijfelde even voor ik klikte. Ik herinnerde me een gesprek op 3 september 2019, tussen Wellink en Roelof Hemmen op BNR Nieuwsradio, waarin hij stelde dat een nieuwe recessie binnen 6 à 12 maanden plaats zou vinden.
Met de kennis van nu zou je kunnen stellen dat de beste man toch behoorlijk goed zat. Het antwoord op de vraag van Hemmen of er überhaupt een recessie komt, vond ik nog interessanter. Wellink antwoordde als volgt:
“Er is een combinatie van factoren die de verkeerde richting in wijzen… Iedereen denkt dan aan de handelsoorlog en aan de Brexit, maar je moet denken aan Argentinië, dat op de rand van omvallen staat en denken aan Hongkong. Ik kan zo nog even doorgaan.
Of er echt een recessie komt - alles hangt samen met de vraag of consumenten het gaan opgeven. Producenten zijn al pessimistisch, maar de consument houdt het vertrouwen op peil. Als die het vertrouwen verliest, wat in 2007 en 2008 gebeurde, zal de crisis zich verder verdiepen.” (bron)
Whatever it takes
Terwijl ik nadenk over z’n uitspraken, maak ik snel even de balans op. Het coronavirus is geen gewilde gast. De PMI liep toen al terug, maar het zal slechts een kwestie van tijd zijn voordat het virus ook het consumentenvertrouwen besmet. 750 bedrijven hebben reeds een coronavergoeding aangevraagd en vele werknemers werken uit voorzorg vanuit huis. Niet ideaal dus.
Ondanks het feit dat Wellink sinds 2011 niet meer als president van De Nederlandsche Bank actief is, klikte ik toch. Na het zien van de video ben ik verbaasd. Wellink lijkt een ‘Draghi’tje’ te doen. Een vernederlandste versie van “whatever it takes”. En dat is vreemd, want Wellink heeft zijn kritiek op het beleid van de ECB niet onder stoelen of banken geschoven.
De ECB zou volgen hem voorbijgegaan zijn aan vele andere factoren die de inflatie beïnvloeden en het stimuleringsprogramma zou disproportioneel geweest zijn. Hij maakte zich ook zorgen dat de ECB in de eerste helft van 2016 al zeer dicht bij een point of no return zou zitten. (bron)
Na het zien van dit item blijf ik achter met vele vragen… Zijn we het point of no return gepasseerd en probeert Wellink nu nog te redden wat er te redden valt? Of wil hij niet onnodig angst creëren? Deze vragen blijven onbeantwoord. Mijn conclusie is dat het er in ieder geval niet rooskleurig uitziet en dat dat uiterst vervelende virus niet echt meehelpt.
Het wordt er niet beter op
Het bovenstaande stuk is geschreven nog voor de markten vanmorgen zwaar in het rood openden. Nu ik het beeld van Wellink weer voor me zie, is het net alsof hij het al wist. Hoe dan ook, mijn conclusie blijf dezelfde. Het wordt er met de kennis van vandaag in ieder geval niet beter op.
En ja, wat bekent dat voor bitcoin. Bitcoin lijkt aan de zijlijn te staan en lijkt zoals ik vorige week al concludeerde geen gelijke tred te houden met de edelmetalen en goud in het bijzonder.
De “bitcoingekkies”, om maar in goudtermen te blijven, kijken angstvallig vanaf de zijlijn toe. Ooit moet het moment komen dat bitcoin voor het eerst in zijn geschiedenis een recessie en misschien wel een diepe crisis mee zal maken. Maar de tijd zal het leren…
De koers
Kijkend naar de grafiek zien we op de AEX een min van 6% en bitcoin doet de afgelopen 24 uur een min van maar liefst 9%. Op de daggrafiek is te zien dat de koers prachtig door de kortere steunlijn heen is gezakt. De koers heeft nu steun op een steunlijn die al standthoud vanaf eind 2019. Dat is desondanks geen sterke steunlijn, omdat hij slechts twee echte raakvlakken heeft. De derde is nu in de maak, en houdt voorlopig nog stand.
Op de 4-uursgrafiek is te zien dat de koers precies de mooie steunlijn aangetikt heeft op de laagste koers van de voorgaande candle. Momenteel zit de RSI behoorlijk laag, en het wachten is dan ook op positieve divergentie.
Positieve divergentie kan een opwaartse beweging tot gevolg hebben en ontstaat als de bodems op de RSI oplopen terwijl de bodems op de grafiek neerwaarts verlopen. Een verdere daling richting de $7700 is daarbij mogelijk nog voor de koers weer omhoog kan.
Samenvatting
- Het coronavirus legt de markten plat en het vooruitzicht is niet positief;
- Bitcoin lijkt daarop niet hetzelfde te reageren als goud;
- Het wachten is op positieve divergentie op de 4-uursgrafiek;
- Om positieve divergentie en dus een opwaartse beweging te kunnen creëren is het mogelijk dat de koers voorafgaand daaraan nog verder daalt.
De Cryptocast is het wekelijkse radioprogramma van Madelon Vos en Herbert Blankesteijn voor BNR Nieuwsradio. Met in deze aflevering: de AMLD5-wetgeving die intussen de financiële commissie van de Eerste Kamer heeft bereikt. Expert financiële regelgeving Simon Lelieveld heeft weinig goede woorden over voor de aanpak van de Eerste Kamer en trekt alvast een vergelijking met de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst: 'Hoe heeft dit kunnen gebeuren? Nou zo, dus.'