De opkomst van Azië, en China in het bijzonder, in het afgelopen decennium is van grote invloed geweest op sommige bedrijfstakken. Een van de bedrijfstakken die het meest geprofiteerd heeft is de mijnbouwsector.
Het ontwikkelen van infrastructuur en de urbanisatie in China zorgde voor een enorme vraag naar grondstoffen in het algemeen en in het bijzonder naar koper en ijzererts. Dit zijn grondstoffen die essentieel zijn voor de bouw van bijvoorbeeld spoorlijnen, wegen en appartementen.
China heeft van nature geen grote reserves hiervan en moet koper en ijzererts op grote schaal importeren. In de afgelopen jaren is grofweg de helft van alle ijzerertsproductie wereldwijd en grofweg eenderde van alle koperproductie wereldwijd verscheept naar China.
Sterke winsten
Deze cijfers maken duidelijk dat China voor heel wat extra vraag naar grondstoffen heeft gezorgd in de afgelopen jaren. Als gevolg van de toegenomen vraag, zijn de koper- en ijzerertsprijzen hard gestegen in de afgelopen jaren.
In Amerikaanse dollars is de prijs van koper grofweg verzesvoudigd en ijzererts grofweg acht keer over de kop gegaan. De hogere prijzen leidden ook tot sterke winsten bij mijnbouwbedrijven.
De meeste mijnbouwbedrijven die gespecialiseerd zijn in de industriële metalen hebben in de afgelopen tien jaar sterk geprofiteerd van de enorme prijsstijgingen. Hetzelfde geldt voor hun aandelenkoersen. De toekomst zag er rooskleurig uit en grote expansieplannen werden aangekondigd.
Zoektochten naar nieuwe reserves, voonamelijk in Afrika, worden opgestart om aan de grote vraag naar grondstoffen te kunnen voldoen. Dit zorgde voor:
- hogere uitgaven aan kapitaalgoederen
- hogere productiekosten
- hogere royalties
Dat leidde weer tot margedruk maar was gerechtvaardigd vanwege de hogere grondstofprijzen. Verdere margedruk ontstond vanwege hogere looneisen omdat arbeiders ook hun deel eisten van de hoge winsten die de mijnbouwbedrijven maakten.
Grondstofrijke landen
Naast mijnbouwbedrijven profiteerden ook grondstofrijke landen. Canada, Australie en Afrikaanse landen zagen hun bruto nationaal product (bnp) en hiermee de inkomsten uit belastingen stijgen. Het Australische bnp bijvoorbeeld, is in tien jaar tijd gestegen van 400 naar 1370 miljard Amerikaanse dollar.
De appreciatie van de Australische dollar is ook een gevolg van de hausse in grondstofprijzen. Mede hierdoor is de Australische dollar grofweg 70% duurder geworden ten opzichte van de Amerikaanse dollar in de afgelopen tien jaar.
De stemming bleef goed in de jaren 2008 tot en met 2010 ondanks de kredietcrisis en de verslechterde economie gedurende deze jaren. Dit kwam vanwege een reden: uitzonderlijk grote Chinese infrastructuurplannen.
Infrastructuurprogramma
De kredietcrisis en de hieruit voortvloeiende economische verslechtering in Amerika en Europa, dreigde ook tot een verslechtering van de Chinese economie te leiden, vanwege haar exportgedreven economie.
Om de Chinese economie te stimuleren besloot de overheid om een groot infrastructuurprogramma uit te voeren in deze jaren. De plannen kostten 5 triljoen yuan, grofweg 505 miljard euro en de nadruk lag op de bouw van snelwegen, havens en een landelijk netwerk voor hogesnelheidstreinen.
De Chinese infrastructuurplannen zorgden ervoor dat mijnbouwbedrijven in industriële metalen tijdens deze recessiejaren weinig last hadden van de algehele economsche malaise. Dankzij de infrastructuurplannen herstelden de westerse economien ook veel sneller dan verwacht.
Economische impulsen
Echter, sinds een jaar groeit de vraag naar industriële metalen minder hard dan verwacht. De kredietcrisis is inmiddels vloeiend overgegaan in de eurozone-staatsschuldencrisis en diverse westerse economiën dreigen wederom in een recessie te belanden.
Weer wordt richting het oosten gekeken voor economische impulsen. Ditmaal lijkt China echter weinig trek te hebben in nieuwe grootschalige overheidsbestedingen. Ook ditmaal zijn infrastructuurplannen aangekondigd maar nu van slechts 1 triljoen yuan, veel minder dan het uitzonderlijk grote bedrag dat voorheen besteed zijn.
De reden voor de lagere bestedingen aan infrastructuur is het volgende. Een bijkomend effect van het grote infrastructuurplan in 2008 was een grote stijging van de Chinese huizenprijzen.
Middenklasse
Huizenprijzen liggen op dit moment dicht in de buurt van westerse prijzen, terwijl in de grote steden Beijing en Shanghai toplokaties zelfs even duur zijn als in bijvoorbeeld Londen, New York en Tokio. Echter, de middenklasse verdient tussen de 10.000 en 15.000 euro per jaar.
De middenklasse beslaat ongeveer slechts een kwart van de samenleving en de scheve inkomensverdeling is de reden waarom China terughoudend is om opnieuw grootschalige overheidsbestedingen af te roepen.
China beseft dat zij een stabielere samenleving moet ontwikkelen met een betere verdeling van welvaart en het ontwikkelen van een grote middenklasse. Een van de doelen is het mogelijkmaken van betaalbare woningen voor de middenklasse.
Lagere rentes
Op den duur zou een betere verdeling van welvaart de binnenlandse consumptie stimuleren. Hierdoor wordt de economie stabieler omdat die minder afhankelijk is van exporten.
Uit angst voor stijgende huizenprijzen, stelt China grote infrastructuurplannen uit en neemt zij geen grote stimulerende maatregelen voor de Chinese economie, zoals bijvoorbeeld lagere centrale bank-rentes. Dit raakt op dit moment de mijnbouwsector hard.
Prijzen van industriële metalen zijn aan het dalen sinds medio 2011. De mijnbouwsector van industriele metalen is in de afgelopen jaren sterk afhankelijk geworden van Chinese infrastructuurplannen. Met de verandering van koers in China, stellen mijnbouwbedrijven grote expansieplannen uit die tot voor kort logisch leken.
Meer invloed
De eeuw van Azië heeft grote gevolgen gehad voor grondstofprijzen, de mijnbouwsector en voor grondstofrijke landen. De opkomst van Azië heeft de wereldeconomie reeds in vele opzichten veranderd en haar invloed zal in de toekomst verder toenemen.
Voor beleggers wereldwijd wordt het steeds belangrijker om de ontwikkelingen in Azië in de gaten te houden.