Staat u als actieve belegger ook steeds weer versteld, lees: bent u ook steeds weer blij verrast, als een specifieke koersbeweging zich voordoet zoals de grafiek had geïndiceerd? Vindt u het ook zo frappant dat als u het historisch koersverloop analyseert, u de volgende stap van de markt kunt voorspellen en dat deze voorspelling veelal uitkomt?
Als u deze vragen met ja kunt beantwoorden, dan bent u een aanhanger van technische analyse en dan is mijn one-liner in de kop van dit artikel voor u een handige kapstok die ik verder zal uitwerken. Aanhangers der technische analyse kennen de veronderstellingen en aannames waarop het spel is gebaseerd, dat hoef ik verder niet uiteen te zetten.
Een van de veronderstellingen licht ik er wel even uit, namelijk marktgedrag herhaalt zichzelf. Beleggers doen veelal hetzelfde in vergelijkbare situaties vanuit het verleden. Welnu, als dat zo is, dan kun je spelregels definiëren, gebaseerd op historisch marktgedrag. Anders gezegd, als je het verleden consequent en consistent in beeld kunt brengen, wordt het makkelijker om de toekomst te begrijpen.
Vierstappenplan
Maar hoe doe je dat? Ik heb hiertoe voor u een eenvoudig vierstappenplan opgetuigd. Ik zal dit plan kort uiteenzetten. Eerste stap in het kennen van het verleden is het herkennen van de drie typen landschappen die zich voor kunnen doen:
- een trenderende markt
- een trading range markt
- overgangsmarkt.
Afhankelijk van het gewenste tijdvenster, zult u deze variaties tegenkomen. Als een trenderende marktfase actief is, ziet u richting. U herkent een proces van hogere toppen en hogere bodems (stijgende trend) of andersom, lagere toppen en lagere bodems (dalende trend). In geval van een trading range is er sprake van een zijwaarts koersverloop tussen min of meer horizontale steun- en weerstandniveaus. De koers zigzagt netjes heen en weer, maar per saldo schiet het allemaal niet op.
Als een koers uit zijn trend breekt, of uit een trading range valt, is er sprake van een overgangsfase. Komt er een nieuwe trend? Komt er weer een trading range? De markt is even zoekende. In de volgende stap wordt potlood en liniaal ter hand genomen om het actuele plaatje letterlijk in te kleuren. Als er sprake is van een trendfase, worden trendlijnen en trendkanaallijnen ingetekend. Hiervoor gelden vaste spelregels, die kent u vast wel.
Fibonacci-technieken
Een trading range wordt veel transparanter als over de toppen en bodems een horizontale weerstand- en steunlijn wordt getekend. Een overgangsfase is wat lastiger in te kleuren. Hiertoe gebruik ik veelal Fibonacci-technieken en ben ik op zoek naar specifieke koerspatronen die mij helderheid kunnen verschaffen.
Zo zijn er meer hulpmiddelen die allen behoren tot het zogenaamde charting ofwel grafiekanalyse. De spelregels die hierbij gelden zijn zeer transparant en zelfs objectief. Echter, het toepassen ervan is wel degelijk een subjectieve aangelegenheid.
Niet erg, maar vergeet niet dat onderhuidse emoties kunnen leiden tot totaal verkeerd ingekleurde plaatjes, waardoor het werkelijke landschap sterk afwijkt van het gewenste landschap, als u begrijpt wat ik bedoel. In de derde stap wordt aan de hand van indicatoren vastgesteld hoe het staat met richting en spanning in het veld.
Bij charting kan dit ook al inzichtelijk worden gemaakt, maar nu wordt het objectief gemeten. Juist, emoties spelen dan (bijna) geen rol. Mijn ervaring leert dat een actieve belegger voldoende heeft aan twee indicatoren, een trendmeter en een spanningsmeter.
In de technische analyse gereedschapskist bevinden zich heel veel indicatoren, die veelal hetzelfde meten. Dus maak een keuze. Voorbeelden van trendindicatoren zijn de voortschrijdende gemiddeldelijn, de prijsoscillator en de bekende MACD. Als spanningsmeter kunt u denken aan de RSI, de stochastics en het momentum. In de analyse van de AEX wordt straks duidelijk welke indicatoren ik gebruik.
Scenario-analyse
In de vierde stap worden alle bevindingen uit de voorgaande stappen bijeen gevoegd om vervolgens een scenario te definiëren. Een scenario is niets anders dan een aanwijzing of omschrijving wat logischerwijs de volgende stap van de markt zou moeten zijn. Lees goed: zou moeten zijn, dus zeker weten doen we het nooit. Je moet altijd denken in termen van waarschijnlijkheden.
Een juist scenario kent dan ook twee kanten, de meest waarschijnlijke stap van de markt en de situatie die zich voordoet waardoor het scenario niet meer valide is, een ontsnappingsclausule. De oplettende lezer is opgevallen dat in de vier stappen de kreten kopen en verkopen niet voorkomen. De vier stappen leiden tot een herkenbaar plaatje, subjectief ingekleurd en objectief gemeten, wat een duidelijk scenario oplevert.
Uit een juist scenario rolt min of meer vanzelf de gewenste actie, een koop- of verkooptransactie optuigen. Ik zal het AEX-dagplaatje voor u als zodanig analyseren. Kort en krachtig zal ik de vier stappen door elkaar heen bespreken die moeten leiden tot het scenario dat onze beursbarometer zich opmaakt voor een spannende rally.
Op het korte termijn speelveld is er al geruime tijd sprake van een trendfase. Links op de grafiek een stijgende trendfase, rechts op de chart een dalende. Ik zie immers lagere toppen en lagere bodems en de index bevindt zich onder een 55-daagsperiode ongewogen gemiddeldelijn, mijn trendmeter.
Natuurlijke barrière
Deze indicator en de dalende trendlijn indiceren een tendens tot dalen zolang 312 tot 313,50 als weerstanden blijven liggen. Rond deze niveaus ligt tevens een 38,2%-Fibonacci-retracementgrens, een natuurlijke barrière op het veld.
Tot zover de negatief getinte scenario bouwstenen. Er zijn ook positieve ingrediënten, namelijk een wereldberoemd omkeerpatroon, het hoofd-schouderpatroon, ook wel SHS (Shoulder-Head-Shoulder)-patroon genoemd.
Dit patroon vertelt ons dat als uiteindelijk 313,50 als weerstand wordt uitgenomen (voor het patroon is dit het meest waarschijnlijke) een rally naar ruim 327 aannemelijk is. Tweede positieve ingrediënt is de recente positieve divergentie op de RSI. Een lagere bodem in de chart (300 versus 304) en tegelijkertijd een hogere bodem in de RSI, leidt onderhuids tot opwaartse druk en zelfs een trendbreuk, althans dat leert de geschiedenis ons.
Kortom, er komt naar alle waarschijnlijkheid nog een extra aanloopje tot wellicht 304, teneinde de rechterschouder van het patroon te vormen, om vervolgens op te stomen naar de 312-313,50 weerstandzone. Dan volgt conform de spelregels een breakout richting de gemiddeldelijn, gevolgd door een pullback.
Aansluitend kan de weg omhoog richting ruim 327 worden vervolgd. Hoe luidt de ontsnappingsclausule van het scenario? Juist, onder 304 verslappen de stieren aanzienlijk. Ook nu heb ik de kreten ‘kopen’ en ‘verkopen’ vermeden. U bent vast zelf in staat om dit met het scenario in de hand in te vullen.
Klik op de grafiek voor een grote versie
Wat zijn op dit moment interessante Nederlandse bedrijven? Hoe staan ze ervoor? En hebben ze de juiste stappen gezet in de crisis? Om op deze vragen een antwoord te krijgen, organiseert RBS op 7 mei een beleggersbijeenkomst over Nederlandse aandelen met vier toppers uit de Nederlandse beleggingswereld.
Kijk hier voor meer informatie omtrent het programma en om u in te schrijven voor het seminar op 7 mei op het RBS hoofdkantoor in Amsterdam.
IEX mag 4x vijf kaarten weggeven voor dit seminar. De eerste vijf lezers die direct na publicatie van deze column mailen naar redactie@iex.nl ovv kaartje 7 mei, mogen erheen.
Het seminar online bekijken
Bent u niet in de gelegenheid het seminar in Amsterdam bij te wonen? Dan kunt u een gedeelte thuis via internet bekijken. Klik hier voor meer informatie en om u in te schrijven.