Als de dood zijn de autoriteiten voor hem: de Damschreeuwer. Bijna twee jaar geleden slaagde hij erin met een paar kreten de Dodenherdenking van 2010 compleet te verstoren. De daaropvolgende paniek leidde tot veel gewonden en het is een wonder dat erger bespaard is gebleven.
Als ik het huidige financieel, economisch en politieke slagveld overzie, heb ik het gevoel dat we allemaal Damschreeuwers zijn geworden. Met hetzelfde resultaat als destijds op de plaats van herdenking.
Voortdurend heerst er paniek in de financiële markten op gebeurtenissen die nog niet lang geleden als economisch of politiek triviaal werden beoordeeld. Afgelopen zaterdag implodeerde, na zeven weken vruchteloos onderhandelen, de gedoogcombinatie van VVD, CDA en PVV.
Vier miljard
Niet prettig midden in de huidige moeilijke omstandigheden. Maar het Financieel Dagblad kopte maandag na het mislukte beraad dat de breuk ons 4 miljard per jaar kost. Typisch staaltje sensatiejournalistiek om bij de eerste dreigende rentestijging direct dit soort idiote bedragen te debiteren.
Maar het zat toch iets anders, want het artikel deed op het oog niet anders dan Klaas Knot citeren. Althans, langs een omweg. De president van de Nederlandsche Bank meldde onlangs dat als ons land de hoogste kredietstatus (AAA) verliest, de rente met 1% kan stijgen.
Wat hebben we aan dit soort rare statements? Weet Knot precies hoe de markten reageren? Hoe zat dat ook al weer met de afwaardering van de Verenigde Staten? De weg van AAA naar AA ging gepaard met een verdere rentedaling.
Voorts: is Knot niet op de hoogte dat niet de hele staatsschuld jaarlijks gefinancierd behoeft te worden.
Zelfs als de kapitaalmarktrente met 1% stijgt, zullen bij een staatsschuld van 275 miljard euro (exclusief schatkistpapier) met een gemiddelde looptijd van meer dan zeven jaar en een financieringstekort van 20 miljard (laat ik het maar ruim nemen), de extra lasten in één jaar niet meer dan 600 miljoen toenemen.
Gratis reclame
Heel veel geld, maar niet 4 miljard. Overigens ben ik het ermee eens dat we aan het 3%-tekort vasthouden, en streng bezuinigen. Maar ik erger me aan de dreigende paniekverhogende woorden die, door vertegenwoordigers in formele functies, in de discussies gebruikt worden.
Het meest storende aan de uitspraak van Knot vind ik de gratis reclame die hij maakt voor de ratingbureaus. Er is veel kritiek op deze credit agencies. Hoe geloofwaardig is die kritiek als hun (mogelijke) opinies voorturend (dreigend) worden aangehaald om de eigen argumenten kracht bij te zetten.
Knots uitspraken worden natuurlijk gretig geciteerd, zeker op momenten als afgelopen maandag. En zo schreeuwen we ons van de ene paniektoestand naar de andere. En dat terwijl er relatief weinig aan de hand is.
Het valt mee
De schuldenniveaus in Europa zijn niet laag, maar ook niet exceptioneel hoog. Zeker in vergelijking met de Verenigde Staten en Japan valt de financiële positie mee:
- er is geen sprake van dat Europa niet aan zijn schulden kan voldoen
- het welvaartsniveau is enorm hoog
- de potentie voor economische groei is aanwezig
Dan is het wel noodzakelijk verder te gaan met hervormingen. Dat is natuurlijk vanwege “Brussel”, maar omdat de grote concurrenten (China, India en andere opkomende landen) aan de deur kloppen of daar inmiddels al een voet tussen hebben.
Eurobonds
Het is moeilijk deze rationaliteit onder ogen te zien. Ik vrees dat het paniekzaaien na elk nieuw financieel/economisch/politiek nieuwsfeit nog wel even doorgaat. Als we de eurozone in stand willen houden, en ik denk dat er heel goede reden zijn dat te willen, is er maar één oplossing: de introductie van eurobonds.
Ik ben daar een groot voorstander van en, om ook maar eens een dramatische duit in het zakje te doen, zonder deze gezamenlijk obligaties zal de euro(zone) uiteindelijk niet overleven.
Het idee om eerst volledig orde op zaken te stellen in Europa, en dan pas tot de uitgifte van deze bonds over te gaan, is tot mislukken gedoemd. Het is als wachten tot de patiënt uit zichzelf is genezen, alvorens een levensreddende operatie uit te voeren.
Gelukkig is er steeds meer aandacht voor eurobonds. Hoofdeconoom Oliver Blanchard van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) gaf vorige week aan dat gezamenlijk uit te geven Europese obligaties nu een serieuze optie is.
Alleen dan kan de rust terugkeren en is Europa geen bedreiging voor de eigen, en andermans, welvaart. De roep om eurobonds is wat mij betreft een welgemeende schreeuw!