Het Nieuwe Beleggen: 8
"Toezicht en regelgeving werken contraproductief bij het nemen van goede beleggingsbeslissingen"
Brainstorm 14 februari 2012
Aan tafel:
- Pieter Kort (PK) – Hoofdredacteur IEX Media
- Kalo Bagijn (KB) – directeur Brand New Day, oprichter Binck bank
- Jean-Paul van Oudheusden (JPvO) – RBS Markets
- Peter Verhaar (PV) – fnancieel commentatot/columnist, oprichter Alex
- Lars Dijkstra (LD) – Chief Investment Officer Kempen, lid ‘Club 300’
- Jeroen Vetter (JV) – directeur Capital Guards, oprichter SNS Fundcoach
PV: Ik heb geen hoge pet op van toezichthouders. Bij pensioenfondsen duwen ze nu de verkeerde kant op en van wat ik me bij Alex herinner ging het bij particulieren vaak ook zo. Toezicht is vaak contracyclisch. Het is een drang naar jezelf willen indekken. Maar ik merk wel dat er bij de Autoriteit Financiële Markten de laatste drie, vier jaar een andere wind aan het waaien is. Ze staan meer open voor wat er in de branche gebeurt. Maar als ik dan weer die discussie volg van De Nederlandsche Bank over goud, dat vind ik dan weer zo verbazingwekkend. Niet dat ik vind dat goud nou zo’n goede belegging is, maar DNB moet zo’n uitspraak gewoon niet doen. Als een klant zegt: ik wil 14% in goud en die heeft daar goede redenen voor, prima, láát zo’n klant.
JV: Toen de AFM zich zo openlijk uitsprak voor passief beleggen tegenover actief beleggen is er wel eens gekscherend gezegd: hebben ze wel een vergunning om dat advies te geven?
PV: Ik zeg dan: kijk eerst eens naar je eigen pensioenfonds. Het pensioenfonds waar de AFM bij is aangesloten is een van de eerste met een te lage dekkingsgraad. Ze moeten zich niet met portefeuillekwesties bemoeien. Ze moeten kijken of mensen integer zijn en of je je houdt aan afspraken die je hebt gemaakt met een klant.
JV: Je kunt veel zeggen over de manier waarop ze dingen aanzwengelen, maar ik vind zo’n discussie over de afschaffing van de kickbacks op zich een hele goede discussie.
JPvO: Waar we nu staan is de aanzwengeling vanuit de AFM nodig om iets te veranderen. Dat is best triest. Het zou ermee moeten beginnen dat financiële instellingen het uit zichzelf oppakken.
JV: Ja, maar wie? Ik las laatst dat er dit jaar voor tenminste 700 miljoen aan fees wordt uitgekeerd. Die belangen zijn zo groot dat er niemand gaat zeggen: zullen we eens even met z’n allen gaan oplossen dat we die 700 miljoen niet meer krijgen.
PK: Ik heb het idee dat er op dit moment vanuit het toezicht te veel de nadruk wordt gelegd op: pas op, neem geen risico.
PV: Neem nou lifecycle-beleggen. Ik heb eindeloze discussies daarover met de AFM gehad. Want als je dichter bij je pensioen komt, moet je minder risicovol gaan beleggen. Maar stel nou dat je op je 45e vaststelt dat je een slecht rendement hebt behaald. Je gaat je doel niet bereiken. Dan mag ik als klant toch wel zeggen: ik wil graag iets méér risico nemen? En ja, AFM, ik wéét de risico’s, ik kán het ook kwijtraken. Maar ik ben bereid dat te accepteren, want ik weet zeker dat ik het als ik doorga met wat ik nu doe het zeker niet ga halen. De AFM zegt: no way. Je bent verplicht on steeds meer in obligaties en steeds meer in aandelen te gaan doen.
LD: En dat model is ook nog eens gebouwd op de assumptie dat je horizon tot je 65e is. Terwijl de levensverwachting inmiddels 85 is. Want je moet zogenaamd uitkeringen inkopen bij een verzekeringsmaatschappij.
JPvO: In die zin klopt de stelling helemaal.
LD: En daar gebeurt niets aan.
PV: Nee! Als je bij de AFM binnenloopt staat er groot boven de poort “Lifecycle-beleggen”.
KB: Dat komt omdat er een risicometer is, die zegt: het laagste risico is een spaarrekeinig, dan een garantieproduct, dan een beleggingsfonds (of dat fonds nou volledig in staatsobligaties belegt of in aandelen maakt niet uit). Dus het is goed dat ze discussies aanzwengelen, zoals de actief-passief-discussie, of over de distributievergoedingen, maar ze zouden meer moeten kijken naar de feitelijke risico’s en niet altijd moet zeggen dat garantieproducten of spaarproducten per definitie in het belang van de consument zijn en het beleggen proberen weg te houden bij die consument.
PV: Ik moest laatst spreken bij een zogenoemde inside-out-discussie bij de AFM, waarin ze mensen van buiten hun gram laten spuien over het toezicht – dat doen ze dan wel goed, moet ik zeggen…
LD: Ja, ik heb dat laatst bij DNB gedaan, die doen dat ook.
PV: Geweldig, dat was vijf jaar geleden ondenkbaar. Maar ik heb toen ook gezegd: jullie hangen zo aan die dogma’s. Daar moet je mee ophouden. Jullie moeten je veel meer bezig houden met integere bedrijfsvoering dan dat je je druk maakt over goud en over de wijze waarop je een portefeuille indeelt. Dat gaat nog wel een paar jaar duren, maar ik denk dat ze die switch nog wel gaan maken. Dan moeten er wel meer mensen als wij dat tegen ze gaan zeggen. En dat moet je wel durven natuurlijk, want als ze zelf onder toezicht staan zijn mensen begrijpelijk liever niet te kritisch op de AFM.
LD: Je ziet nu al in de pensioenfondsensector dat het eigenlijk alleen maar modelmatiger wordt. Want de les van 2008 was: het risicomanagement deugt niet.
PK: Dus we varen alleen maar meer op statistiek, terwijl we in het begin al vaststelde dat je eigenlijk niet de toekomst moet willen voorpsellen en al helemaal niet op basis van het verleden.
LD: Nee, precies.
JV: Daarom ben ik heel blij met passief beleggen, want als iedereen passief gaat beleggen komen er alleen maar meer ruimte voor inefficienties, waar je als actief manager van kan profiteren..