Hoe groot zijn de problemen van een land als het belangrijkste vraagstuk gaat over het wel of niet doorgaan van een schaatstocht in het Noorden van het land? In zo’n land wil je toch graag wonen!? Tot gisteren bepaalden minister-president Piet Paulusma en zijn minister van Onderijs Helga van Leur het beleid in Nederland. Zoveel aandacht voor deze alternatieve politici ging natuurlijk te ver, dus tetterden “de echte” er weer lustig op los. Met als inzet een sprankje aandacht. Dat lukt goed.
Neelie Kroes
Afgelopen dinsdag was daar ineens een Volkskrant-interview met Kroes. Nee, niet de voormalige elfsteden-ijsmeester, maar EU-commissaris Neelie. In het ochtendblad gaf ze commentaar op een mogelijk vertrek van Griekenland uit de eurozone: “Er wordt steeds gezegd: als je één land laat uitstappen of vraagt om uit te stappen, dan stort het hele bouwwerk in. Maar dat is gewoon niet waar.”
Een onzinnige stelling, maar de reactie van de Rayonhoofden Mark Rutte en Jan-Kees De Jager mist helemaal elke geloofwaardigheid. Rutte is het eens met Kroes. Als Griekenland anderhalf jaar geleden failliet was gegaan, zou de schade enorm zijn geweest. Maar door een reeks van maatregelen is de kans op een financiële ramp veel kleiner geworden, zo is zijn stelling.
De banken zijn sterker geworden en er zijn noodfondsen aangelegd die als brandgang tegen besmetting dienen. Het is een vreemde redenering. Ik kan mij niet herinneren dat er aan het begin van de crisis gesteld is dat de Grieken tijdelijk moesten worden geholpen alleen om tijd te winnen. Het miskent ook het echte probleem waar het om gaat.
Bazooka
Het is heel wel mogelijk dat na een eventueel Grieks faillissement er geen directe uitslaande brand ontstaat. Die relatieve rust hebben we echter niet te danken aan het zo uitmuntende beleid van de Europese politiek. Ik zou eerder zeggen dat er ondanks dat (gebrek aan) beleid er nu enige stabiliteit is.
De echte brandweerman, pardon ijsmeester, zetelt in Frankfurt en heet Mario Draghi. Met een bazooka van bijna 500 miljard euro schoot hij in één klap alle acute europroblemen weg. Eerder al loodste de Europese Centrale Bank, door steunaankopen van obligaties van financieel wankelende landen, de EU langs de rand van de afgrond.
De bank dreigt nu mee te moeten betalen aan de vrijwillige afschrijving op de Griekse schuld. Die schade valt gelukkig mee voor de ECB. Volgens bronnen zou het gaan om de doorverkoop van eerder opgekochte Griekse obligaties die mogelijk rond de 60% van de nominale waarde zijn aangeschaft. De ECB zou deze prijs van de kopende partij, mogelijk het noodfonds EFSF, krijgen. Dat betekent geen verlies, en via de (hoge) opgelopen rente mogelijk nog een winstje.
Opkoop staatsschuld
Het noodfonds verkoopt de obligaties vervolgens door aan Griekenland. Het land krijgt op deze manier zo maar een flinke schuldreductie in de schoot geworden. Zonder dat het de ECB een cent kost. Wat een prima idee eigenlijk. Alleen, wel anderhalf jaar te laat. In 2010 gaven President Daalderopoulos en zijn minister van Financiën Takoulos al aan dat opkoop van staatsschuld al een (stukje van de) oplossing van het Griekse probleem was.
Terug naar mevrouw Kroes. Rutte en De Jager zijn het zo eens met onze eurocommissaris. Maar wat zegt zij nu eigenlijk? Kroes geeft niet aan dat Griekenland nu, na anderhalf jaar, zonder problemen uit de euro kan stappen door alle maatregelen die zijn genomen. Zij stelt dat elk land in principe op elk moment die stap kan zetten. Het bouwwerk stort dan niet in.
Duiventil
Het is een angstaanjagende analyse die totaal voorbijgaat aan de basisgedachte van de muntunie. Als het eurogebied werkelijk een soort duiventil wordt, waar landen naar believen kunnen in- en uitstappen, dan kunnen we net zo goed met het experiment stoppen. Geen belegger zal nog in een als zwak gekenschetst land willen investeren. Zelfs niet als dat land de nodige goede maatregelen heeft genomen.
Waarschijnlijk is die schade door al het politieke geklungel met Griekenland nu al aangericht. Maar met de uitspraken van Kroes, en haar volgelingen, wordt een verdere bijdrage geleverd om de stabiliteit van de eurozone te ondermijnen.
Terwijl de Friese heersers verstandig besloten de Elfstedentocht niet door te laten gaan om ongelukken te vermijden, zakken de EU rayonhoofden andermaal door het ijs. De verklaring naderhand dat de eurocommissaris verkeerd begrepen is, is een slap excuus. Ik vrees dat veel europolitici de crisis al jarenlang verkeerd begrijpen.